Omega1 Cygni

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Omega¹ Cygni
ω¹ Cyg
Ilustracja
Gwiazdozbiór Łabędzia; gwiazdy Omega Cygni leżą na północ od Deneba
Dane obserwacyjne (J2000)
Gwiazdozbiór

Łabędź

Rektascensja

20h 30m 03,541s[1]

Deklinacja

+48° 57′ 05,64″[1]

Paralaksa (π)

0,00359 ± 0,00018[1]

Odległość

909 ± 48 ly
279 ± 15 pc

Wielkość obserwowana

4,936m[1]

Ruch własny (RA)

10,63 ± 0,18 mas/rok[1]

Ruch własny (DEC)

7,22 ± 0,16 mas/rok[1]

Prędkość radialna

−21,9 ± 2,0 km/s[1]

Charakterystyka fizyczna
Rodzaj gwiazdy

podolbrzym

Typ widmowy

B2,5 IV[1]

Masa

7,5–8,0[2] M

Promień

6,8[2] R

Wielkość absolutna

−2,28m[3]

Jasność

4800 L[2]

Okres obrotu

<2 d[2]

Prędkość obrotu

165 km/s[2]

Temperatura

18 500 K[2]

Charakterystyka orbitalna
Krąży wokół

Centrum Galaktyki

Półoś wielka

7016 pc[3]

Mimośród

0,0753[3]

Alternatywne oznaczenia
Oznaczenie Flamsteeda: 45 Cygni
2MASS: J20300352+4857055
Bonner Durchmusterung: BD+48°1640
Fundamentalny katalog gwiazd: FK5 3641
Boss General Catalogue: GC 28537
Katalog Henry’ego Drapera: HD 195556
Katalog Hipparcosa: HIP 101138
Katalog jasnych gwiazd: HR 7844
SAO Star Catalog: SAO 49712
Ruchba; V2014 Cyg

Omega¹ Cygni (ω¹ Cyg) – gwiazda w gwiazdozbiorze Łabędzia. Znajduje się około 909 lat świetlnych od Słońca.

Nazwa[edytuj | edytuj kod]

Gwiazda ma tradycyjną nazwę Ruchba, wywodzącą się z języka arabskiego. Wyrażenie ‏ركبة الدجاجة‎ rukbah al Dajājah oznacza „kolano kury”[2][4]. Nie należy mylić jej z gwiazdą Delta Cassiopeiae, która od 2016 roku jako jedyna oficjalnie nosi nazwę Ruchba[5].

Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]

Omega¹ Cygni to błękitna gwiazda, podolbrzym należący do typu widmowego B2,5[1]. Jego temperatura jest znana z dużą niepewnością, ale średnio pomiary wskazują, że jest to około 18 500 K, w związku z czym dużą część promieniowania emituje w ultrafiolecie. Będąc odległa od Słońca o ponad 900 lat świetlnych jest przyciemniona przez ośrodek międzygwiazdowy; po uwzględnieniu tych efektów okazuje się 4800 razy jaśniejsza niż Słońce. Gwiazda ma promień 6,8 razy większy niż Słońce i masę 7,5–8 razy większą niż masa Słońca. Opuściła już ciąg główny, ale jeszcze nie stała się czerwonym olbrzymem. Zakończy życie jako masywny biały karzeł. Niewiele wiadomo o tej gwieździe; dawniej była uznawana za gwiazdę zmienną typu Beta Cephei[2].

Gwiazda ma dwie towarzyszki. Składnik B to gwiazda o wielkości 12,9m, odległa na niebie o 15 sekund kątowych (pomiar z 2013 r.)[6][7]. Jest to gwiazda o masie podobnej do masy Słońca, odległa o co najmniej 4800 au; na podstawie praw Keplera można ocenić okres orbitalny tego układu na co najmniej 8000 lat[2]. Składnik C jest oddalony o 55,8″ (pomiar z 2013 r.) i ma wielkość 11,77m[6]. Ta gwiazda należy prawdopodobnie do typu A i jest kilkakrotnie masywniejsza od Słońca, a centralną parę okrąża w czasie ponad pół miliona lat[2]. Czwarta widoczna w pobliżu gwiazda, składnik D o wielkości 11,99m oddalony od podolbrzyma o 130,9″ (w 2013 r.)[6] wykazuje inny ruch własny i najprawdopodobniej nie jest związany z układem[2].

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d e f g h i Omega1 Cygni w bazie SIMBAD (ang.)
  2. a b c d e f g h i j k Jim Kaler: Ruchba. STARS. [dostęp 2018-03-26]. (ang.).
  3. a b c Anderson E., Francis C.: HIP 101138. [w:] Extended Hipparcos Compilation (XHIP) [on-line]. VizieR, 2012. [dostęp 2018-02-26]. (ang.).
  4. Cygnus, the Swan. W: Richard Hinckley Allen: Star Names Their Lore and Meaning. Nowy Jork: Dover Publications Inc., 1963, s. 198. ISBN 0-486-21079-0. (ang.).
  5. Naming Stars. Międzynarodowa Unia Astronomiczna, 2017-11-19. [dostęp 2018-03-06].
  6. a b c Mason et al.: WDS J20301+4857A. [w:] The Washington Double Star Catalog [on-line]. VizieR, 2014.
  7. BD+48 3142B w bazie SIMBAD (ang.)