Pilszcz
49°59′54″N 17°55′04″E/49,998333 17,917778| wieś | |
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2022) |
645[2] |
| Strefa numeracyjna |
77 |
| Kod pocztowy |
48-130[3] |
| Tablice rejestracyjne |
OGL |
| SIMC |
0496113 |
Położenie na mapie gminy Kietrz  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa opolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu głubczyckiego  | |
| 49°59′54″N 17°55′04″E/49,998333 17,917778[1]
| |
Pilszcz (cz. Pilšť albo Plšť, niem. Piltsch[4]) – wieś w Polsce położona w południowej części województwa opolskiego, w powiecie głubczyckim, w gminie Kietrz.
Powierzchnia[edytuj | edytuj kod]
Pilszcz składa się z dwóch części: wsi i oddalonej o ok. 2 km osady wsi Pilszcz-Osiedle PGR. Jest miejscowością graniczącą od strony wschodniej i południowej z Czechami, a najbliższym miastem, znajdującym się 5 km dalej, jest czeska Opawa. Wioska położona jest w Bramie Morawskiej w dolinie rzeki Ostrej. Liczy ok. 750 mieszkańców w tym ok. 2/3 mieszka we wsi a 1/3 na osiedlu. Większość stanowi ludność napływowa z terenów obecnej Ukrainy przybyła po II wojnie światowej, oraz ich potomkowie.
Większą część powierzchni wsi zajmują użytki rolne, z czego zdecydowaną większość stanowią grunty orne uprawiane przez rolników indywidualnych i Kombinat Rolny Kietrz. Są to gleby lessowe w większości drugiej i trzeciej klasy. Są też grunty pierwszej i czwartej klasy. Głównie uprawiane są rzepak, pszenica i buraki cukrowe.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Pilszcz założony został przez Niemców pod nazwą Piltsch (niem. der Pilz – grzyb) z uwagi na występowanie dużej ilości grzybów pomimo braku lasów[potrzebny przypis]. Lata świetności Pilszcza przypadały na okres międzywojenny. Wioskę zniszczyła pod koniec II wojny światowej Armia Czerwona[potrzebny przypis]. Pilszcz zamieszkiwała ludność czeska, tzw. Morawcy. Na mocy traktatu jałtańskiego niemieckojęzyczni mieszkańcy Pilszcza zostali wysiedleni do Niemiec, a na ich miejsce zostali przesiedleni Polacy z Kresów Wschodnich; część rodzin zweryfikowano i nadano polskie obywatelstwo.
W 1884 roku w okolicy odkryto tzw. skarb z Pilszcza. Skarb pochodził z epoki brązu i zawierał zabytki wykonane z brązu: siekierki, naszyjniki, bransolety[5], eksponowany jest we wrocławskim Muzeum Archeologicznym[6].
W latach 1945–1954 siedziba gminy Pilszcz.
W latach 1945–1991 stacjonowała tu Strażnica WOP Pilszcz. 16 maja 1991 roku strażnica została przejęta przez Straż Graniczną i funkcjonowała do 23 sierpnia 2005 roku, kiedy to została rozformowania[7].
Transport[edytuj | edytuj kod]
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są[8]:
- zespół urbanistyczny, z k. XVIII w.
- kościół pątniczy par. pw. Wniebowzięcia NMP, z 1593 r. – XVI wieku, 1777 r., stanowiący obecnie sanktuarium Matki Boskiej Pilszczańskiej
inne zabytki:
- aleja lipowa
- zagrody frankońskie wraz z zachowanym spichlerzem, parnikiem i piekarnikiem
- stacja kolejowa.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 101187
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-05].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 940 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. Nr 142, poz. 262)
- ↑ Teresa Węgrzynowicz, Jacek Miśkiewicz, Wędrówki po wykopaliskach. Wiedza Powszechna, Warszawa 1972.
- ↑ Strona Muzeum Śląska Opolskiego [1]
- ↑ Zarządzenie nr 0-47 z dnia 18.08.2005 roku Komendanta Głównego Straży Granicznej
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo opolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023, s. 29.
- Siedziba gminy: Kietrz
| Miasto | |
|---|---|
| Wsie (ich części) | |
| Osady |
