Plac Niepodległości w Kijowie

Układ urbanistyczny placu Niepodległości na Padołe dzielnicy Kijowa
Państwo	Ukraina
Miejscowość	Kijów
Adres	plac Niepodległości
Typ budynku	zabudowa placu
Styl architektoniczny	eklektyzm, socrealizm
Rozpoczęcie budowy	XIX w.
Ważniejsze przebudowy	1871
Zniszczono	1943
Odbudowano	1945
	Położenie na mapie Kijowa Układ urbanistyczny placu Niepodległości na Padołe dzielnicy Kijowa
	Położenie na mapie Ukrainy Układ urbanistyczny placu Niepodległości na Padołe dzielnicy Kijowa
	Położenie na mapie Kijowa i obwodu kijowskiego Układ urbanistyczny placu Niepodległości na Padołe dzielnicy Kijowa
	50°27′02,5452″N 30°31′23,0376″E/50,450707 30,523066
	Multimedia w Wikimedia Commons

Następująca wersja przejrzana tej strony, którą oznaczono 28 lut 2018, była oparta na tej wersji.

Plac Niepodległości w Kijowie (ukr.: Майдан Незалежності, trb. Majdan Nezałeżnosti) – główny plac w stolicy Ukrainy, Kijowie, miejsce ważnych uroczystości państwowych i imprez kulturalnych.

Obecny wygląd placu jest wynikiem gruntownej przebudowy w 2002 roku. Wcześniejszy styl socrealistyczny, z dużą liczbą fontann, został zastąpiony bardziej nowoczesnym.

Pomniki na placu

Lacka Brama w Kijowie
kolumna ze słowiańskim bóstwem Berehynią symbolizującym niezależność Ukrainy i upamiętniającym uzyskanie niepodległości,
pomnik Kozaka Mamaja, postaci często występującej w ukraińskiej sztuce ludowej – chwackiego Zaporożca z typowymi atrybutami: koniem, szablą, bandurą i fajką,
pomnik legendarnych^[1] założycieli Kijowa – Kija, Szczeka, Chorywa i ich siostry Łybedź,
pomnik Archanioła Michała, patrona miasta.

Historia

Plac położony jest na terenie byłej polskiej gminy kupieckiej – „Lackiej Słobody" w kijowskim grodzie księcia Jarosława, oraz w historycznej i administracyjnej dzielnicy Padół, między Starym Miastem a Dolnym Wałem nad Dnieprem. W jego centrum stoi obecnie Lacka Brama.

Od średniowiecza odnotowują w tym miejscu największe jarmarki kijowskie tzw. „kreszczeńskie” – trwające od 6 stycznia przez kolejne 20 dni, wywodzące się z przywileju Zygmunta I, z 1516 roku. W latach 1151, 1203 i 1240 miejsce to było widownią krwawych zmagań podczas najazdów Suzdalczyków oraz Mongołów.

Na początku XVII wieku była to parcela Biskupie, historyczna niwa w obrębie dzielnicy Padół. Nazwa Biskupie pojawiła się po raz pierwszy w dokumencie z roku 1604 na określenie kwartału ziemi wydzierżawionej przez Zygmunta III biskupowi Wereszczańskiemu z przeznaczeniem na rozbudowę klasztoru Dominikanów. W roku 1660 po wypędzeniu zakonników nazwa ta zanikła.

W 1811 wybuchł na Padole pożar, który strawił większą część tej dzielnicy^[2]. Po pożarze zmieniono całą strukturę przestrzenną luźno powiązanych ze sobą oddzielnych części starego Kijowa, poprzez połączenie ich ze sobą nowo wybudowaną arterią – drogą Kreszczatik. W miejscu starej rzemieślniczej i kupieckiej dzielnicy powstają z udziałem rosyjskiego skarbu państwa Izba Kontraktowa oraz duży rosyjski dom handlowych „Gostiny Dwor”, wybudowany w latach 1812-1828, a jego pobliżu główny gmach otwartego w 1834 Uniwersytetu Świętego Włodzimierza^[3].

Na przełomie 2004 i 2005 roku na placu odbywały się wydarzenia określane jako pomarańczowa rewolucja.

Od listopada 2013 na placu miały miejsce protesty będące skutkiem niepodpisania umowy stowarzyszeniowej oraz umowy o pogłębieniu i wszechstronności wolnego handlu z Unią Europejską. Protesty zostały nazwane Euromajdan (ukr. Євромайдан).

Kalendarium placu

1151 – pierwsza wzmianka o istniejącej w tym miejscu Lackiej Bramy i Lackiej Słobody
1240 – Mongołowie atakują jako pierwszą Lacką Bramę na Padole
1516 – przywilejem króla Zygmunta I powstaje największy jarmark kijowski tzw. „kreszczeński” trwający od 6 stycznia przez kolejne 20 dni
1604 – w dokumencie króla Zygmunta III pojawia się nazwa Biskupie
ok. 1730 – pojawiają się pierwsze drewniane zabudowania, ok. 1850 – murowane
do 1871 – na ówczesnym placu Chereszczatyckim istnieje rynek, odbywają się zabawy
1876 – nowo wybudowany budynek staje się siedzibą rady miejskiej, plac otrzymuje nazwę „Dumski”
1913 – uroczyście odsłonięto pomnik Piotra Stołypina, zburzony w 1917
1919 – nazwę placu zmieniono na „Radziecki”
1922 – na placu staje pomnik Karola Marksa, zdemontowany w latach 30.
1935 – plac otrzymuje imię Kalinina
1977 – po generalnym remoncie plac Kalinina przemieniono na plac Rewolucji Październikowej
1977 – na placu staje pomnik rewolucji październikowej, obalony w 1991
1991 – plac otrzymuje swą dzisiejszą nazwę
2004-2005 – plac Niepodległości staje się areną wydarzeń pomarańczowej rewolucji
2007 – demonstracje związane z kryzysem politycznym
2013-2014 – protesty - zwane pod nazwą Euromajdan - przeciwko niepodpisaniu przez Ukrainę umowy stowarzyszeniowej z Unią Europejską

Przypisy

↑ Podanie „o Kiju” jest bardzo stare i poparte nazwą Kijowa; „była też miejscowość Szczekawica i góra Chorewica, po dwóch jego braciach.” Świątynia jakoby przez Szczeka wystawiona, las Szczekotem; przez innych Szczekawicą; „Bielski twierdził, iż Szczek założył zamek w bliskości Kijowa”; „Mimo to przyjmuje się zwykle realność postaci Kija, odnosząc opisane wydarzenie do VI-VII w., imiona reszty rodzeństwa uważając za rezultat późniejszych zapożyczeń od istniejących do dziś nazw kijowskich wzgórz Szczekawicy i Choriwicy”, [w:] Mały słownik kultury dawnych Słowian. 1988.
↑ „W czerwcu i lipcu roku 1811, były ogromne pożary „w rozmaitych miejscach w kraju. Niemirów był spalony do szczętu, Tulczyn w większej części, Berdyczów poniósł szkody na wiele milionów w towarach, w Kijowie cały Padoł...”, [w:] Heleniusz. Wspomnienia polskich czasów dawnych. 1894. op. cit. Kronika OO. Kapucynów.
↑ Alexander Kratochvil. Ukraina ad portas: ist die Ukraine europäisch genug für die EU. 2006. s. 68.

[1] Podanie „o Kiju” jest bardzo stare i poparte nazwą Kijowa; „była też miejscowość Szczekawica i góra Chorewica, po dwóch jego braciach.” Świątynia jakoby przez Szczeka wystawiona, las Szczekotem; przez innych Szczekawicą; „Bielski twierdził, iż Szczek założył zamek w bliskości Kijowa”; „Mimo to przyjmuje się zwykle realność postaci Kija, odnosząc opisane wydarzenie do VI-VII w., imiona reszty rodzeństwa uważając za rezultat późniejszych zapożyczeń od istniejących do dziś nazw kijowskich wzgórz Szczekawicy i Choriwicy”, [w:] Mały słownik kultury dawnych Słowian. 1988.

[2] „W czerwcu i lipcu roku 1811, były ogromne pożary „w rozmaitych miejscach w kraju. Niemirów był spalony do szczętu, Tulczyn w większej części, Berdyczów poniósł szkody na wiele milionów w towarach, w Kijowie cały Padoł...”, [w:] Heleniusz. Wspomnienia polskich czasów dawnych. 1894. op. cit. Kronika OO. Kapucynów.

[3] Alexander Kratochvil. Ukraina ad portas: ist die Ukraine europäisch genug für die EU. 2006. s. 68.

[1]

[2]

[3]