Rynek Nowy w Szczecinie
| Stare Miasto | |
.jpg) Rynek Nowy (2023 r.) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Poprzednie nazwy |
Neumarkt, Stary Rynek, Plac Rzepichy |
Położenie na mapie Starego Miasta w Szczecinie  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego  | |
Położenie na mapie Szczecina  | |
 53°25′28,5″N 14°33′38,2″E/53,424583 14,560611
| |
Rynek Nowy (niem. Neuer Markt, łac. medium forum[1]) – plac o nieregularnym kształcie na Starym Mieście w Szczecinie, położony na północny wschód od Rynku Siennego. Do rynku dochodzą ulice: Księcia Mściwoja II, Panieńska, Kurkowa, Sienna, Wielka Odrzańska, Opłotki, Kurza Stopka i Targ Rybny.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Historia powstania Rynku nowego jest ściśle związana z kościołem św. Mikołaja, wzniesionym na obszarze Starego Rynku zwanym Rynkiem Środkowym. Kościół ten wzmiankowany był po raz pierwszy w dokumencie z 25 lutego 1243 roku jako ecclesiam sancti Nicholai. Początkowo była to budowla drewniana. W 1335 r. rozpoczęto prace nad wzniesieniem murowanej świątyni w stylu gotyckim. Z biegiem lat wokół kościoła wzniesiono domy mieszczańskie oraz umieszczono liczne stragany służące do handlu mięsem i pieczywem[1].
W 1806 r. kościół zamieniony został przez żołnierzy napoleońskich na magazyn siana. W nocy z 9 na 10 grudnia 1811 r. świątynię oraz okoliczne zabudowania mieszkalne i handlowe strawił pożar. W 1816 r. ruiny kościoła i przyległych obiektów rozebrano, a w 1821 r. powstałą po rozbiórce przestrzeń wyłożono brukiem i nazwano Rynkiem Nowym. Kamienice otaczające nowo powstały plac rozbudowano i przebudowano[2]. Na narożniku rynku z ulicą Opłotki wzniesiono okazałą kamienicę dla redakcji gazety Stettiner General Anzeiger, a na narożniku z ulicą Wielką Odrzańską kamienicę Friedricha Pitzschky’ego, mieszczącą należącą do niego firmę ubezpieczeniową[3].
W czasie II wojny światowej zabudowania zostały zniszczone. Po przejęciu miasta przez administrację polską zabezpieczono ruiny Starego Ratusza, a pozostałe obiekty wyburzono, otwierając widok z rynku na Odrę i port. Obszar rynku włączono do Rynku Siennego tworząc plac Rzepichy[4]. W latach 50. XX wieku zespół architektów w składzie W. Furmańczyk, W. Jarzynka, L. Kotowski opracował koncepcję nowej zabudowy Starego Miasta[5]. W ramach tego projektu powstał blok ze spadzistym dachem w zachodniej części rynku. W latach 70. XX wieku pierzeję północną zabudowano hotelem Arkona[6].
W 1995 r. przywrócono historyczną nazwę Rynek Nowy i zbudowano na przedwojennych fundamentach pierzei południowej i wschodniej nowe postmodernistyczne kamienice. W 2008 r. hotel Arkona zburzono, a w latach 2016–2017 odsłonięto fundamenty kamienic stojących dawniej w północnej części rynku[7]. W 2019 r. rozpoczęły się prace budowlane związane z budową nowego hotelu, którego bryła miała nawiązywać podziałem elewacji do kamienic stojących dawniej w pierzei północnej[8]. Prace budowlane zakończono w listopadzie 2021[9].
Kalendarium zmian nazwy rynku[edytuj | edytuj kod]
| Czas obowiązywania |
Nazwa |
|---|---|
| XIII w. | medium forum |
| XIX w.–1945 | Neuer Markt |
| 1945–1995 | Plac Rzepichy |
| od 1995 r. | Rynek Nowy |
Obiekty[edytuj | edytuj kod]
- Ratusz Staromiejski, przypisany do ulicy Mściwoja
- nr 1-2 – odbudowane kamienice
- nr 3 – budynek na miejscu kamienicy redakcji gazety General Anzeiger, obecnie siedziba redakcji Głosu Szczecińskiego
- nr 4-7 – odbudowane kamienice
Galeria[edytuj | edytuj kod]
-
Dawna kamienica Friedricha Pitzschky’ego jako siedziba firmy Volkshaus, przed 1945 r. -
Rynek Nowy po rozbiórce hotelu Arkona, 2008 r. -
Rynek Nowy w 2014 r. -
Hotel ibis Styles w pierzei północnej -
Pierzeja wschodnia -
Pierzeja wschodnia -
Rynek Nowy w 2022 r.
_-_2.jpg)
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Kościół św. Mikołaja – Encyklopedia Pomorza Zachodniego - pomeranica.pl [online], pomeranica.pl [dostęp 2020-11-04].
- ↑ Tadeusz Białecki, Encyklopedia Szczecina: wydanie jubileuszowe z okazji 70-lecia polskiego Szczecina, Szczecin: Szczecińskie Towarzystwo Kultury, 2015, s. 638-639, ISBN 978-83-942725-0-0, OCLC 924941684 [dostęp 2020-11-04].
- ↑ Volkshaus – Encyklopedia Pomorza Zachodniego - pomeranica.pl [online], pomeranica.pl [dostęp 2020-11-04].
- ↑ Obszar Starego Rynku (Dolne Miasto) – Encyklopedia Pomorza Zachodniego - pomeranica.pl [online], pomeranica.pl [dostęp 2020-11-04].
- ↑ Jak odbudowano Stare Miasto. « sedina.pl [online], sedina.pl [dostęp 2020-05-21] (pol.).
- ↑ Arkona Hotel Szczecin Panieńska 10 [online], www.urbanity.pl [dostęp 2020-05-21].
- ↑ Marek Rudnicki, Hotel Arkona. Przed laty, dziś i już niedługo? Zobacz ZDJĘCIA [online], Głos Szczeciński, 18 lutego 2019 [dostęp 2020-05-21] (pol.).
- ↑ Hotel ibis Styles Szczecin Stare Miasto Szczecin Panieńska 10 [online], www.urbanity.pl [dostęp 2020-05-21].
- ↑ Hotel ibis Styles Szczecin Stare Miasto Szczecin Panieńska 10 [online], www.urbanity.pl [dostęp 2022-09-13].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
