Traktat w Karłowicach

Negocjacje w sprawie traktatu

Kaplica Pokoju w Karłowicach w Serbii, w której negocjowano Traktat

Pokój w Karłowicach, został podpisany w Karłowicach (obecnie Sremski Karlovci) nad Dunajem 26 stycznia 1699 roku pomiędzy państwami Świętej Ligi (Papiestwo, Wenecja, Austria, Polska i Rosja) a Imperium Osmańskim i jego lennikami (głównie Chanatem Krymskim).

Postanowienia

Zamykał on wojnę między nimi (Rosja przystąpiła do tej wojny od 1686 roku, czyli od pokoju Grzymułtowskiego) rozpoczętą nieudaną wyprawą wezyra Kara Mustafy pod Wiedeń w 1683 roku. Rozbito wtedy siły tureckie dzięki pomocy króla polskiego - Jana III Sobieskiego. Turcja zrzekała się w nim:

• Węgier z Siedmiogrodem, ale bez Banatu na rzecz Austrii
• Ukrainy prawobrzeżnej i Podola z Kamieńcem Podolskim na rzecz Polski
• Dalmacji i półwyspu Peloponez na rzecz Wenecji
• twierdzy-portu Azow nad Morzem Czarnym na rzecz Rosji (Konstantynopolitański układ pokojowy)

Węgierscy protestanci, którzy wzięli udział w wojnie po stronie tureckiej otrzymali amnestię od Cesarza. Nie rozciągała się ona jednak na osobę Emeryka Thököly.

Znaczenie

• Kończył 255 lat wojen w których po jednej stronie uczestniczyła Polska, a po drugiej Imperium Osmańskie, którego potęga budziła niepokój w Europie od XV wieku.
• Zapoczątkował przyjazne stosunki obu państw w obliczu wzrostu potęgi Austrii, Rosji i Prus.
• Turcja mimo kolejnych prób przekreślenia traktatu w Karłowicach, nie zdołała go obalić.
• Umożliwił znaczny wzrost potęgi Austrii, która opanowała prawie całe Węgry i stała się, obok Rosji, pierwszą potęgą Europy Środkowo-Wschodniej.

Banat do Austrii i Azow do Rosji wróciły na stałe w 1739 roku.

Zobacz też

• Wojna polsko-turecka 1683-1699
• V wojna austriacko-turecka
• II wojna rosyjsko-turecka