Szachulec

Szachulec – typ ściany szkieletowej drewnianej, której wypełnienie stanowi glina wymieszana i zarobiona z sieczką, z trocinami lub wiórami czy też zarzucona na plecionkę z witek z łozy lub łodyg trzciny. Rezultatem jest specyficzny wizerunek otynkowanego zwykle na biało budynku poprzecinanego ciemnymi od dziegciu belkami, ułożonymi w kratownicę z ukośnymi zastrzałami. Konstrukcja popularna w budownictwie alpejskim, ale i w całej Europie Zachodniej. W Polsce często spotykany w Sudetach i na Pomorzu. Występuje również na Podolu. W średniowieczu był często stosowany w miastach także w centralnej Polsce (np. w Krakowie, Chęcinach).

Niektóre źródła podają, że szachulec to bal, drewniany poziomy element w ścianach drewnianych.

Niewłaściwe jest identyfikowanie szachulca z murem pruskim, w którym ściana wypełniona jest cegłą a nie gliną. Jeżeli mur pruski jest otynkowany, to z daleka nie można odróżnić go od szachulca.

• 
  Szachulcowa konstrukcja kościoła św. św. Piotra i Pawła w Sułowie
• 
  Uszkodzone wypełnienie muru szachulcowego ukazuje konstrukcję utrzymującą glinę.
• 
  Drewniana konstrukcja przygotowana do wypełnienia

Świeckie budynki szachulcowe w Polsce

• 
  Bielany Wrocławskie, dwór z poł. XVI w.
• 
  Jeżów Sudecki (1601 rok)
• 
  Nowe Warpno, ratusz
• 
  Gdańsk
• 
  Tanowo
• 
  Zgorzelec
• 
  Swołowo
• 
  Krajenka
• 
  Toruń
• 
  Inowrocław
• 
  Bydgoszcz, karczma
• 
  Bydgoszcz, spichlerz
• 
  Drezdenko
• 
  Drezdenko
• 
  Ustka
• 
  Chmielno
• 
  Lwi Dwór, Gdańsk
• 
  Smolno
• 
  Moryń
• 
  Maszewo
• 
  Lipiany
• 
  Mieszkowice
• 
  Widzieńsko
• 
  Santok, dzwonnica
• 
  Żabinko, stodoła
• 
  Dziekanowice, stodoła
• 
  Kluki, stodoła
• 
  Dubin, stodoły

Kościoły szachulcowe w Polsce

• 
  Boguszyce
• 
  Bronikowo
• 
  Głogówek
• 
  Golce
• 
  Jawor
• 
  Kokocko
• 
  Kowalki
• 
  Krasowice
• 
  Krobielewo
• 
  Mechowo
• 
  Milicz
• 
  Oborniki
• 
  Sułów
• 
  Świdnica
• 
  Wielki Buczek
• 
  Wierzbica Górna
• 
  Wrocław

Zobacz też

• zabudowa szachulcowa w Quedlinburgu