Tomasz Wawrzecki: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Paweł Ziemian BOT (dyskusja | edycje)
Boty
1 384 760 edycji
m Dodaję nagłówek przed Szablon:Przypisy
Konarski (dyskusja | edycje)
11 504 edycje
ilustracja
Linia 24: Linia 24:
|wikicytaty =
|wikicytaty =
}}
}}
[[Plik:Katedra w Wilnie tablica Tomasz Wawrzecki.png|mały|411x411px|Katedra w Wilnie - tablica ku czci T. Wawrzeckiego w 1906 roku]]

'''Tomasz Antoni Wawrzecki''' herbu [[Rola (herb szlachecki)|Rola]]<ref>Złota księga szlachty polskiej, r. IV, Poznań 1882, s. 413.</ref> (ur. [[7 marca]] [[1759]] roku w [[Mejszty (Litwa)|Mejsztach]], zm. [[5 sierpnia]] [[1816]] roku w [[Widze Łowczyńskie|Widzach Łowczyńskich]]) – minister prezydujący w Komisji Rządowej Sprawiedliwości [[Królestwo Polskie (kongresowe)|Królestwa Polskiego]] w latach 1815-1816<ref>Andrzej Biernat , Ireneusz Ihnatowicz , Vademecum do badań nad historią XIX i XX wieku, Warszawa 2003, s. 572.</ref> chorąży wielki litewski w 1791 roku, podkomorzy kowieński w 1784 roku<ref>Urzędnicy Wielkiego Księstwa Litewskiego, t. 1, Województwo wileńskie XIV-XVIII wiek, pod redakcją Andrzeja Rachuby, Warszawa 2004, s. 745.</ref>, w [[Insurekcja kościuszkowska|insurekcji]] 1794 roku generał, a po pojmaniu [[Tadeusz Kościuszko|Kościuszki]] od 10 października do 16 listopada 1794 [[Najwyższy Naczelnik Siły Zbrojnej Narodowej]].
'''Tomasz Antoni Wawrzecki''' herbu [[Rola (herb szlachecki)|Rola]]<ref>Złota księga szlachty polskiej, r. IV, Poznań 1882, s. 413.</ref> (ur. [[7 marca]] [[1759]] roku w [[Mejszty (Litwa)|Mejsztach]], zm. [[5 sierpnia]] [[1816]] roku w [[Widze Łowczyńskie|Widzach Łowczyńskich]]) – minister prezydujący w Komisji Rządowej Sprawiedliwości [[Królestwo Polskie (kongresowe)|Królestwa Polskiego]] w latach 1815-1816<ref>Andrzej Biernat , Ireneusz Ihnatowicz , Vademecum do badań nad historią XIX i XX wieku, Warszawa 2003, s. 572.</ref> chorąży wielki litewski w 1791 roku, podkomorzy kowieński w 1784 roku<ref>Urzędnicy Wielkiego Księstwa Litewskiego, t. 1, Województwo wileńskie XIV-XVIII wiek, pod redakcją Andrzeja Rachuby, Warszawa 2004, s. 745.</ref>, w [[Insurekcja kościuszkowska|insurekcji]] 1794 roku generał, a po pojmaniu [[Tadeusz Kościuszko|Kościuszki]] od 10 października do 16 listopada 1794 [[Najwyższy Naczelnik Siły Zbrojnej Narodowej]].


Wersja z 15:21, 20 lut 2018

Tomasz Wawrzecki
Ilustracja
Herb
Rola
Rodzina

Wawrzeccy

Data i miejsce urodzenia

7 marca 1759
Meyszty

Data i miejsce śmierci

5 sierpnia 1816
Widze Łowczyńskie

Odznaczenia
Order Orła Białego Order Świętego Stanisława (Rzeczpospolita Obojga Narodów)
Katedra w Wilnie - tablica ku czci T. Wawrzeckiego w 1906 roku

Tomasz Antoni Wawrzecki herbu Rola[1] (ur. 7 marca 1759 roku w Mejsztach, zm. 5 sierpnia 1816 roku w Widzach Łowczyńskich) – minister prezydujący w Komisji Rządowej Sprawiedliwości Królestwa Polskiego w latach 1815-1816[2] chorąży wielki litewski w 1791 roku, podkomorzy kowieński w 1784 roku[3], w insurekcji 1794 roku generał, a po pojmaniu Kościuszki od 10 października do 16 listopada 1794 Najwyższy Naczelnik Siły Zbrojnej Narodowej.

Życiorys

Wawrzecki, z nominacji Stanisława Augusta chorąży wielki litewski, był zwolennikiem reform, aktywnym posłem Sejmu Czteroletniego z powiatu brasławskiego w 1788 roku[4]. We wrześniu 1789 roku wszedł w skład Deputacji do Formy Rządu, powołanej przez Sejm Czteroletni dla określenia ustroju Rzeczypospolitej[5]. Był członkiem Zgromadzenia Przyjaciół Konstytucji Rządowej i uczestnikiem wojny polsko-rosyjskiej 1792. Podczas powstania kościuszkowskiego był fundatorem walki zbrojnej, organizatorem i dowódcą na Żmudzi i w Kurlandii, radcą i pełnomocnikiem Rady Najwyższej Narodowej, od 16 października generałem lejtnantem. Po klęsce bitwy pod Maciejowicami i pojmaniu Kościuszki został naczelnikiem insurekcji decyzją (za poręczeniem Kołłątaja) Rady Najwyższej Narodowej z 12 października. Wraz z Zajączkiem kierował działaniami wojskowymi w późniejszej fazie powstania. Po ostatnich próbach oporu w Warszawie, rzezi Pragi i kapitulacji wycofał się z pozostałym wojskiem pod Radoszyce, gdzie 16 listopada ostatnie oddziały powstańcze uległy rozproszeniu.

W niewoli rosyjskiej do 1796, kiedy wraz z Kościuszką i innymi został zwolniony przez cara Pawła I i wrócił na Litwę. W następnych latach wykazywał sympatie prorosyjskie, za Księstwa Warszawskiego zwerbowany do współpracy przez cara Aleksandra I, wszedł w 1813 do Rady Najwyższej Tymczasowej Księstwa Warszawskiego. Był członkiem Rządu Tymczasowego Królestwa Polskiego w 1815 roku[6] W Królestwie Polskim był ministrem sprawiedliwości, senator-wojewoda Królestwa Polskiego w 1815 roku[7].

W 1786 roku został kawalerem Orderu Świętego Stanisława[8]. W 1791 roku odznaczony Orderem Orła Białego[9]. W czasie powstania kościuszkowskiego nagrodzony złotą obrączką Ojczyzna Obrońcy Swemu nr 46[10].

Pochowany w małym miasteczku Widze (obecnie na Białorusi).

Linki zewnętrzne

Przypisy

  1. ↑ Złota księga szlachty polskiej, r. IV, Poznań 1882, s. 413.
  2. ↑ Andrzej Biernat , Ireneusz Ihnatowicz , Vademecum do badań nad historią XIX i XX wieku, Warszawa 2003, s. 572.
  3. ↑ Urzędnicy Wielkiego Księstwa Litewskiego, t. 1, Województwo wileńskie XIV-XVIII wiek, pod redakcją Andrzeja Rachuby, Warszawa 2004, s. 745.
  4. ↑ Kalendarzyk narodowy y obcy na rok ... 1792. ..., Warszawa 1791, s. 316.
  5. ↑ Volumina Legum, t. IX, Kraków 1889, s. 107-108.
  6. ↑ Andrzej Biernat, Ireneusz Ihnatowicz, Vademecum do badań nad historią XIX i XX wieku, Warszawa 2003, s. 572.
  7. ↑ Diarjusz Senatu z roku 1830-1831, wydał Stefan Pomarański, w: Archiwum Komisji Historycznej, t. XIV, Kraków 1930, s. 452.
  8. ↑ Zbigniew Dunin-Wilczyński, Order Św. Stanisława, Warszawa 2006 s. 193.
  9. ↑ Kawalerowie i statuty Orderu Orła Białego 1705-2008, 2008, s. 251.
  10. ↑ Bolesław Twardowski, Spis osób które uczestniczyły w działaniach wojennych Kościuszki 1794 r., Poznań 1894, s. 150.
Rada Najwyższa Tymczasowa Księstwa Warszawskiego
Członkowie Rady Najwyższej Narodowej 1794

Rada Najwyższa Rządowa Litewska 1794

Rząd Tymczasowy Królestwa Polskiego (1815)

Godło Królestwa Polskiego

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Tomasz_Wawrzecki&oldid=52535270”