Kościół św. Józefa i klasztor Jezuitów w Witebsku: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
CommonsDelinker zamienia link do pliku z Viciebsk,_Vialikaja-Zadunaŭskaja._Віцебск,_Вялікая-Задунаўская_(1910).jpg na [[Image:Viciebsk,_Vi |
→Bibliografia: drobne merytoryczne |
||
| Linia 103: | Linia 103: | ||
* Кулагін А. Праваслаўныя храмы на Беларусі: Энцыкл. даведнік. — 2-ie wyd. Мн.: БелЭн, 2001, str. 328. |
* Кулагін А. Праваслаўныя храмы на Беларусі: Энцыкл. даведнік. — 2-ie wyd. Мн.: БелЭн, 2001, str. 328. |
||
* [http://www.radzima.org/pl/object/7412.html Kościół św. Józefa i klasztor Jezuitów w Witebsku na stronie internetowej radzima.org] |
* [http://www.radzima.org/pl/object/7412.html Kościół św. Józefa i klasztor Jezuitów w Witebsku na stronie internetowej radzima.org] |
||
*Wojciech Boberski, ''Architektura kościoła i kolegium jezuitów w Witebsku'', [[Roczniki Humanistyczne]], Tom L, zeszyt 4, 2002 <br /> |
|||
== Przypisy == |
== Przypisy == |
||
Wersja z 15:46, 10 sty 2020
| kościół klasztorny | |||||||||||||||||
_(2).jpg) Kościół i klasztor w 1876 roku | |||||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||||||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||||||
| Wezwanie | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
Położenie na mapie Witebska  | |||||||||||||||||
Położenie na mapie Białorusi  | |||||||||||||||||
Położenie na mapie obwodu witebskiego  | |||||||||||||||||
 55°11′34,9″N 30°12′25,1″E/55,193028 30,206972
| |||||||||||||||||
Kościół św. Józefa i klasztor Jezuitów w Witebsku – nieistniejący kościół i klasztor Jezuitów w Witebsku. Znajdował się na terenie Zamku Dolnego, na lewym brzegu rzeki Wićby. Leżał przy skrzyżowaniu ulic Wielkiej i Zamkowej (ob. Lenina i Frunzego), gdzie obecnie znajduje się plac Wolności pełniący rolę parkingu. Zachowały się fundamenty budynku.
Historia
Jezuici przyjechali do Witebska w 1637 roku i początkowo pracowali w kościele farnym. W latach 1640-44 wojewoda smoleński Aleksander Korwin Gosiewski ufundował drewniany kościół św. Józefa, który spłonął razem z miastem w 1708 roku z rozkazu cara Piotra I podczas wojny północnej[1]. Jezuicki kompleks klasztorny szybko stał się znacznym ośrodkiem oświatowym, działała przy nim szkoła dla dzieci zubożałej szlachty, drukarnia i teatr. W 1682 roku otworzono kolegium, które prowadziło kursy filozofii i teologii moralnej[2]. W 1716 roku ze środków kasztelana witebskiego Marcjana Michała Ogińskiego i miejscowej szlachty rozpoczęto budowę murowanego kościoła, którą w większej mierze ukończono w 1731 roku. Pracami kierował włoski architekt K. Anglianini, autor ołtarza świątyni i wykładowca teorii architektury w kolegium[3]. W 1751 roku poświęcono kościół po ozdobieniu jego wnętrza.
Murowane budynki kolegium zbudowano w latach 1691-1714 i 1737-1755. Znacznie ucierpiały podczas pożaru w 1757 i 1762 roku[2]. Odnawianie kolegium trwało do 1799 roku, przez co nabrało ono cech stylu przejściowego od baroku do klasycyzmu.
W 1820 roku władze rosyjskie zlikwidowały zakon jezuitów. W latach 1822-1839 budynek zajmowali bazylianie. Po synodzie połockim, likwidującym unię na Białorusi, władze przekazały cały kompleks Patriarchatowi Moskiewskiemu. Kościół został przebudowany i poświęcony jako sobór św. Mikołaja (nowym patronem został patron ówczesnego rosyjskiego cara). Pojawił się projekt przebudowy zwieńczeń wież i centralnej kopuły na półkoliste, a wieżę zegarową miał wieńczyć szpic w stylu empire. Projektu jednak nie zrealizowano.
W 1872 roku podczas kapitalnego remontu kompleksu rozebrano wieżę kolegium, a wieże kościoła przebudowano w stylu średniowiecznej architektury moskiewskiej. Przebudowy znacznie zmieniły autentyczny wygląd budynku, jednak jego znaczenie w organizacji przestrzeni i sylwetce panoramy centrum miasta pozostało istotne. Razem z kompleksem klasztoru bernardynów, kolegium jezuitów stwarzało wrażenie lustrzanej symetrii Rynku i placu soborowego jako jednego zespołu architektonicznego.
Jednak w 1956 roku (według innych źródeł w 1957[2]) bolszewicy zniszczyli oba klasztorne kompleksy w celu "uporządkowania i rekonstrukcji" centrum miasta[4].
Obecnie władze miasta zamierzają odbudować dawny kompleks klasztorny jezuitów w wyglądzie po przekazaniu go Patriarchatowi Moskiewskiemu. Planowane jest odbudowanie świątyni, nie w jej początkowym, barokowym wyglądzie, lecz z późniejszymi "murawjowskimi" przebudowami fasady głównej i wież (z dodanymi cebulastymi kopułami).
Architektura
Kościół był pomnikiem architektury późnego baroku. Była to 2-wieżowa, trójnawowa bazylika z półkolistą apsydą i bocznymi zakrystiami.
Galeria
-
Kościół i klasztor w XVIII wieku na obrazie Józefa Peszki -
Kościół w 1865 roku -
Świątynia w 1910 roku -
Świątynia na początku XX wieku
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg){kind=link}
Zobacz też
Bibliografia
- Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т. / рэд. Г. П. Пашкоў і інш. Т. 1: Абаленскі — Кадэнцыя. Мінск: Беларуская Энцыклапедыя, 2005, str. 684.
- Габрусь Т. Мураваныя харалы: Сакральная архітэктура беларускага барока. Мн.: Ураджай, 2001, str. 287.
- Кулагін А. М. Каталіцкія храмы на Беларусі: Энцыкл. даведнік / А. М. Кулагін; маст. І. І. Бокі. — 2-ie wyd. Мн.: БелЭн, 2001, str. 216.
- Кулагін А. Праваслаўныя храмы на Беларусі: Энцыкл. даведнік. — 2-ie wyd. Мн.: БелЭн, 2001, str. 328.
- Kościół św. Józefa i klasztor Jezuitów w Witebsku na stronie internetowej radzima.org
- Wojciech Boberski, Architektura kościoła i kolegium jezuitów w Witebsku, Roczniki Humanistyczne, Tom L, zeszyt 4, 2002
Przypisy
- ↑ Tamara Gabruś, Мураваныя харалы: Сакральная архітэктура беларускага барока, Mińsk: Ураджай, 2001, s. 167.
- ↑ a b c Walery Pozdniakow, Віцебскі езуіцкі калегіум, [w:] Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т., Mińsk 2005, s. 454.
- ↑ Anatol Kulagin, Каталіцкія храмы на Беларусі: Энцыкл. даведнік, Mińsk: БелЭн, 2001, s. 171.
- ↑ Tamara Gabruś, Мураваныя харалы: Сакральная архітэктура беларускага барока, Mińsk: Ураджай, 2001, s. 168.