Stanisław Stasiaczek

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Stanisław Stasiaczek
Ilustracja
chor. Stanisław Stasiaczek
chorąży piechoty chorąży piechoty
Data i miejsce urodzenia

18 września 1885
Krysowice

Data i miejsce śmierci

4 lutego 1928
Włocławek

Przebieg służby
Lata służby

1908–1928

Siły zbrojne

c. k. Obrona Krajowa
Wojsko Polskie

Jednostki

34 pułk strzelców (Austro-Węgry)
14 pułk piechoty

Stanowiska

dowódca sekcji
dowódca plutonu
młodszy oficer kompanii

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-ukraińska
wojna polsko-bolszewicka

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Walecznych (1920–1941) Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Waleczności (Austro-Węgry) Medal Waleczności (Austro-Węgry) Krzyż Wojskowy Karola
Odznaka pamiątkowa „Orlęta” Gwiazda Przemyśla
Multimedia w Wikimedia Commons
Podpis Stanisława Stasiaczka.
1 kompania 14 pp w maju 1926. Chorąży Stanisław Stasiaczek siedzi drugi z prawej w I rzędzie.
Nekrolog chor. Stanisława Stasiaczka.
Grób chorążego Stanisława Stasiaczka na włocławskim cmentarzu.
Książeczka wojskowa chor. Stanisława Stasiaczka
okładka
strona 2
strona 3
strony 4 i 5
strony 6 i 7
strony 8 i 9
strony 10 i 11
strony 12 i 13

Stanisław Stasiaczek (ur. 18 września 1885 w Krysowicach, zm. 4 lutego 1928 we Włocławku)[a] – chorąży piechoty Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari.

Młodość[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 18 września 1885 w Krysowicach, w ówczesnym powiecie mościskim Królestwa Galicji i Lodomerii, w rodzinie Michała i Heleny z domu Jop[1]. Ukończył cztery klasy szkoły ludowej (powszechnej), w cywilu pracował jako rolnik[2][3].

Służba w cesarsko-królewskiej Obronie Krajowej[edytuj | edytuj kod]

Od dnia 1 października 1908 roku służył w stopniu szeregowego w cesarsko-królewskiej Obronie Krajowej[3], w 34 pułku piechoty Obrony Krajowej[4]. Od lutego 1909 r. zajmował stanowisko dowódcy sekcji. 26 czerwca 1909 r. awansowany do rangi kaprala, zaś 23 marca 1910 roku do stopnia plutonowego. W okresie od marca 1910 roku do marca 1912 r. piastował funkcję zastępcy dowódcy plutonu. W dniu 4 października 1911 roku został przyjęty w stan podoficerów zawodowych[5][6].

W roku 1912 odbył 5-miesięczny kurs w szkole strzelniczej w pobliżu Wiednia, a w roku następnym ukończył szkolenie szermiercze w Budapeszcie[b][7].

Po powrocie do macierzystego pułku awansował z dniem 4 sierpnia 1914 r. do stopnia sierżanta i na stanowisku szefa pododdziału wyruszył wraz z pułkiem na front rosyjski. 11 stycznia 1916 r. awansowano go do rangi sierżanta sztabowego i przeniesiono na stanowisko dowódcy plutonu. Z dniem 21 lutego 1917 roku awansowany na chorążego (zastępcę oficera), nadal dowodził plutonem[c][8][6].

Na froncie przebywał do 31 października 1918 roku, biorąc udział we wszystkich bitwach swego pułku. Walczył przeciw wojskom Imperium Rosyjskiego, Królestwa Serbii i Królestwa Czarnogóry[9]. Ostatnie walki w szeregach c. k. Pułku Strzelców Nr 34 stoczył na froncie albańskim[10]. Za dzielność odznaczony został Medalami Waleczności i Krzyżem Wojskowym Karola.

Służba w Wojsku Polskim[edytuj | edytuj kod]

W dniu 5 grudnia 1918 r. zgłosił się ochotniczo do odrodzonego Wojska Polskiego i otrzymał przydział do 9 pułku piechoty, przemianowanego wkrótce na 14 pułk piechoty[11]. W szeregach 1 kompanii polowej wziął udział we wszystkich walkach 14 pułku piechoty. W randze chorążego dowodził plutonem podczas wojny polsko-ukraińskiej[12] (między innymi w walkach o Przemyśl[13]) i wojny polsko-bolszewickiej. W czasie bitwy pod Wołonutą[d] (23 maja 1920 r.) 1 kompania 14 pp wyrzuciła bolszewików z zajmowanych przez nich pozycji i ruszyła w pościg za nieprzyjacielem. Na skraju lasu spotkała się jednak z silnym kontrnatarciem wroga. Znajdujący się na lewym skrzydle kompanii chor. Stasiaczek ze swoim plutonem z niezwykłą brawurą ruszyli do szturmu na bagnety. Przełamali linię nieprzyjacielską i wyszli na jej tyły, a zagrożony wróg rozpoczął paniczny odwrót zostawiając kilkunastu zabitych i wielu jeńców. Duża liczba bolszewików odniosła rany[14].

Z dniem 6 sierpnia 1920 r. został zatwierdzony w charakterze podoficera zawodowego, co ogłoszono w Rozkazie Dowództwa Okręgu Generalnego Łódź Nr 25/21 z dnia 23 lutego 1921 roku. Na mocy rozkazu L. 1222 wydanego w dniu 9 września 1920 roku przez Ministra Spraw Wojskowych – gen. por. Kazimierza Sosnkowskiego – został zatwierdzony (jako zastępca oficera byłej armii zaborczej) w stopniu chorążego w piechocie[15].

Za męstwo wykazane w trakcie bitwy pod Wołonutą, chorąży Stanisław Stasiaczek z 14 pułku piechoty 4 Dywizji Piechoty odznaczony został, dekretem Wodza Naczelnego marszałka Józefa Piłsudskiego L.2861 z dnia 13 kwietnia 1921 r. (opublikowanym w Dzienniku Personalnym Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 16 z dnia 23 kwietnia 1921 r.), Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari[16][17][18]. Za postawę wykazaną podczas walk z Ukraińcami i bolszewikami (wyróżnił się także podczas walk pod Popieluchą, Kołockiem i Niechoniczami[e][19]), na mocy Rozkazu Nr 155 Dowództwa 4 Dywizji Piechoty z dnia 18 grudnia 1920 r., odznaczony został również Krzyżem Walecznych[20][21].

Po zakończeniu działań wojennych nadal pełnił służbę w 14 pułku piechoty, dyslokowanym do Włocławka. Na początku kwietnia 1921 r. otrzymał zezwolenie na noszenie czterech szewronów – Odznaki za Czas Pobytu na Froncie[f][22].

W okresie od 12 grudnia 1921 r. do 12 maja 1922 r. uczestniczył w III. kursie w Centralnej Szkole Podoficerów Zawodowych Piechoty Nr 1 w Chełmnie (był to pierwszy pięciomiesięczny kurs doszkolenia chorążych i pierwszy pięciomiesięczny kurs doszkolenia podoficerów zawodowych). Kurs ten chor. Stasiaczek ukończył z „postępem zupełnie dobrym” i lokatą 22/240[23].

Po powrocie z kursu został skierowany do 1 kompanii strzeleckiej 14 pp. Z dniem 31 maja 1924 r. został przesunięty do tejże kompanii, ale już w charakterze młodszego oficera. Następnie zajmował stanowisko młodszego oficera pułkowej Szkoły Podoficerskiej (od 21 listopada 1925 r. do 30 marca 1926 r.), a po rozwiązaniu szkoły podoficerskiej został ponownie młodszym oficerem w 1 kompanii strzeleckiej[24]. Z dniem 9 października 1926 roku przesunięty został do 8 kompanii strzeleckiej.

Od 19 maja 1927 r., na mocy orzeczenia lekarskiego, chor. Stasiaczek był zwolniony od zajęć służbowych[25].

Decyzją z dnia 2 listopada 1927 r., wydaną przez Wojskową Komisję Lekarską (Rewizyjną) przy Dowództwie Okręgu Korpusu Nr VIII w Toruniu, został przeniesiony w stan spoczynku, co ogłoszono w Rozkazie Nr 52/27[g]. Zwolniony definitywnie z wojska został w dniu 31 stycznia 1928 roku, jako zupełnie niezdolny do służby wojskowej (kategoria „E”)[26][27].

Śmierć i pogrzeb[edytuj | edytuj kod]

Stanisław Stasiaczek zmarł w wyniku choroby[h] dnia 4 lutego 1928 roku[28]. Jego pogrzeb odbył się dwa dni później przy asyście oddziału wojska i orkiestry 14 pp, a udział w nim wzięli między innymi oficerowie i podoficerowie włocławskiego pułku z dowódcą garnizonu, ppłk. Leonem Grotem, na czele[29]. Zwłoki wyprowadzone zostały z kaplicy klasztoru OO. Reformatów[28], a kondukt żałobny poprowadził ksiądz kapelan Stanisław Murasik. Na trumnie złożono ordery, czapkę i szablę zmarłego[29].

Chorąży Stasiaczek spoczął na Cmentarzu Komunalnym we Włocławku (sektor: 84D, rząd: 4, grób: 33). Jego nagrobek został odrestaurowany w 2016 roku staraniem wnuków i prawnuków.

Rodzina[edytuj | edytuj kod]

Stanisław Stasiaczek żonaty był z Marią z domu Marek – córką Jana i Agaty (ur. 25 stycznia 1895 w Krysowicach, zm. 29 grudnia 1979 w Bolesławcu)[30]. Związek małżeński zawarli dnia 24 lipca 1921 roku, a narodziło się z niego trzech synów oraz córka. W dniu 6 stycznia 1924 r. przyszedł we Włocławku na świat Tadeusz Stanisław – z wykształcenia lekarz weterynarii (zmarł w Bolesławcu dnia 24 października 2010 roku)[31]. Dnia 2 grudnia 1925 r. we Włocławku[i] narodził się Emilian Antoni, który zmarł tamże 16 lipca 1926 roku[j]. Najmłodszym synem był urodzony 18 lipca 1927 roku we Włocławku Edmund Marian[k], zmarły w młodym wieku na gruźlicę kości. Córką Stanisława i Marii była zmarła w dniu 1 marca 1923 r. Janina Helena (dziewięć dni licząca).

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Dane pochodzące z tablicy nagrobnej.
  2. ↑ W wypełnionej po wojnie ankiecie wskazał na znajomość następujących krajów: Czarnogóra, Albania, Bośnia i Hercegowina oraz Dalmacja.
  3. ↑ Walczył na frontach: rosyjskim, serbskim i albańskim.
  4. ↑ W części publikacji nazwa tej miejscowości zapisywana jest jako Wołoduta.
  5. ↑ Nazwa tej miejscowości bywa zapisywana również jako Niehonicze.
  6. ↑ Nastąpiło to na podstawie rozkazu pułkowego Nr 85/21.
  7. ↑ Był to Rozkaz Dowództwa Okręgu Korpusu Nr VIII.
  8. ↑ Według rodzinnego przekazu Stanisław Stasiaczek zmarł na szybko postępującą gruźlicę.
  9. ↑ Z zapisów w książeczce wojskowej chor. Stasiaczka wynika, iż syn Emilian Antoni urodził się 6 grudnia 1925 r. Z kolei dokumenty stanu cywilnego jako dzień jego urodzenia wskazują 2 grudnia 1925 r.
  10. ↑ Matką chrzestną zarówno Tadeusza Stanisława, jak i Emiliana Antoniego była Albina Lek – żona chorążego 14 pułku piechoty Dymitra Leka.
  11. ↑ Dane pochodzą z dokumentów stanu cywilnego.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Kolekcja ↓, s. 1.
  2. ↑ Na podstawie książeczki wojskowej str. 4 i 5.
  3. ↑ a b Na podstawie opisu przebiegu służby.
  4. ↑ Na podstawie opisu przebiegu służby.
  5. ↑ Na podstawie opisu przebiegu służby.
  6. ↑ a b WBH, sygn. I.482.1-87 VM, s. 4.
  7. ↑ Na podstawie opisu przebiegu służby.
  8. ↑ Na podstawie opisu przebiegu służby.
  9. ↑ Na podstawie książeczki wojskowej str. 7.
  10. ↑ Na podstawie opisu przebiegu służby.
  11. ↑ Na podstawie opisu przebiegu służby.
  12. ↑ Na podstawie dyplomu nadania odznaki pamiątkowej „Orlęta”.
  13. ↑ a b Na podstawie dyplomu nadania Gwiazdy Przemyśla.
  14. ↑ WBH, sygn. I.482.1-87 VM, s. 6.
  15. ↑ Dziennik Personalny MSWojsk. ↓, Nr 36 z 22 IX 1920, s. 905.
  16. ↑ a b Dziennik Personalny MSWojsk. ↓, Nr 16 z 23 IV 1921, s. 810.
  17. ↑ Wierzyński 1929 ↓, s. 23.
  18. ↑ Jednodniówka 14 Pułku Piechoty 1934 ↓, s. 42.
  19. ↑ WBH, sygn. I.482.1-87 VM, s. 8.
  20. ↑ a b Jednodniówka 14 Pułku Piechoty 1934 ↓, s. 43.
  21. ↑ Na podstawie legitymacji Krzyża Walecznych.
  22. ↑ Na podstawie opisu przebiegu służby.
  23. ↑ Sprawozdanie z działalności Centralnej Szkoły Podoficerów Zawodowych Piechoty Nr 1 za rok 1922 z uwzględnieniem lat 1920 i 1921 1923 ↓, s. 113.
  24. ↑ Na podstawie legitymacji osobistej żołnierza.
  25. ↑ a b Na podstawie książeczki wojskowej str. 10.
  26. ↑ Na podstawie książeczki wojskowej str. 12.
  27. ↑ Na podstawie książeczki wojskowej str. 9.
  28. ↑ a b ABC: pismo codzienne, informuje wszystkich o wszystkiem ↓, Nr 35 z 5 II 1928, s. 6.
  29. ↑ a b ABC: pismo codzienne, informuje wszystkich o wszystkiem ↓, Nr 37 z 7 II 1928, s. 6.
  30. ↑ Na podstawie danych z systemu Grobonet [1].
  31. ↑ Na podstawie danych z systemu Grobonet [2].
  32. ↑ Ciesielski 2008 ↓, s. 264.
  33. ↑ Ciesielski 2008 ↓, s. 267.
  34. ↑ a b Na podstawie zdjęcia medali i odznaczeń posiadanych przez Stanisława Stasiaczka.
  35. ↑ Na podstawie dyplomu nadania Odznaki pamiątkowej „Orlęta”.
  36. ↑ a b c Na podstawie książeczki wojskowej str. 8.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Stanisław_Stasiaczek&oldid=72250522”