Szefostwo Administracji Armii
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie |
1921 |
| Rozformowanie |
1939 |
| Tradycje | |
| Rodowód |
Szefostwo Administracji |
| Dowódcy | |
| Ostatni |
gen. bryg. Aleksander Litwinowicz |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | |
| Podległość | |
Szefostwo Administracji Armii – pion Ministerstwa Spraw Wojskowych w II Rzeczypospolitej.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Szefostwo Administracji powołane zostało dekretem z 7 stycznia 1921. W jego skład weszły wszystkie departamenty MSWojsk[1][a]. Rozkazem ministra spraw wojskowych z 10 sierpnia 1921 ostatecznie uregulowano zasady organizacji naczelnych władz wojskowych na stopie pokojowej. Szef Administracji stał się doradcą prawnym ministra w sprawach cywilnych i wiążących się z ustawodawstwem wojskowym. W imieniu ministra miał on prawo wydawać rozkazy regulujące codzienne życie armii w okresie pokoju[2].
Jedną z pierwszych decyzji marszałka Józefa Piłsudskiego po przewrocie majowym była reorganizacja naczelnych władz wojskowych. W Ministerstwie Spraw Wojskowych utworzono stanowiska dwóch wiceministrów spraw wojskowych. Pierwszy wiceminister został też szefem Administracji Armii[3].
Szef Administracji Armii odpowiadał za koordynację całokształtu zaopatrzenia wojska i jego materiałowe zabezpieczenie. Nadzór sprawowały poszczególne departamenty[4]. Zgodnie z Zakresem działania osób funkcyjnych z sierpnia 1935 szef Administracji Armii zastępował ministra w kierowaniu wszystkimi działaniami administracji rzeczowej wojska i był odpowiedzialny przed nim za całokształt gospodarki finansowej i rzeczowej wojska oraz za fachowe wyszkolenie służb. Podlegali mu również w zakresie administrowania szefowie departamentów i dowódcy broni przynależni I wiceministrowi[5].
Struktura organizacyjna szefostwa[edytuj | edytuj kod]
- Organizacja szefostwa w 1926 podległego I wiceministrowi[4]
- Departament VI Budownictwa
- Departament IX Sprawiedliwości
- Departament VIII Sanitarny
- Departament V Inżynierii
- Departament VII Intendentury
- Departament X Przemysłu Wojennego
- Organem pracy pierwszego wiceministra ustanowiono Biuro Ogólno-Administracyjne
- Organizacja szefostwa w 1936 podległego II wiceministrowi[6]
- Biuro Administracji Armii[b]
- Biuro Budżetowe
- Biuro Przemysłu Wojennego
- Departament Budownictwa
- Departament Sprawiedliwości
- Departament Uzbrojenia
- Departament Zdrowia
Szefowie Administracji Armii[edytuj | edytuj kod]
- gen. dyw. Józef Czikel (do 10 IX 1922)
- gen. dyw. Aleksander Osiński (5 IX 1922 – 1924)
- gen. dyw. Stefan Majewski (4 VI 1924 – 14 XII 1925)
- gen. dyw. Daniel Konarzewski (14 XII 1925 – 2 VI 1931)
- gen. dyw. dr Felicjan Sławoj Składkowski (23 VI 1931 – V 1936)
- gen. bryg. inż. Aleksander Litwinowicz (14 VII 1936 – IX 1939)
Obsada personalna Gabinetu II wiceministra i szefa Administracji Armii[edytuj | edytuj kod]
.jpg)
Obsada personalna Gabinetu II wiceministra i szefa Administracji Armii w marcu 1939[7]
- II wiceminister i szef Administracji Armii – gen. bryg. inż. Aleksander Litwinowicz
- zastępca II wiceministra – gen. bryg. Mieczysław Maciejowski
- adiutant II wiceministra – kpt. adm. (piech.) Zygmunt Piotr Nowakiewicz[c]
- oficer sztabowy do zleceń II wiceministra – mjr uzbr. Marian Idzik[d]
- szef Misji Zakupów Uzbrojenia – ppłk uzbr. Zygmunt Łojko[e]
- w dyspozycji II wiceministra – płk dypl. piech. inż. Zygmunt Dzwonkowski
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Były to departamenty:piechoty, jazdy, artylerii i służby uzbrojenia, żeglugi powietrznej, inżynierii i saperów, wojsk technicznych, intendentury, sanitarny, sprawiedliwości oraz spraw poborowych[1].
- ↑ Do 1 sierpnia 1936 pod nazwą Biuro Ogólno-Administracyjne[6].
- ↑ kpt. adm. (piech.) Zygmunt Piotr Nowakiewicz ur. 14 kwietnia 1892 we Lwowie, w rodzinie Karola[8]. W niemieckiej niewoli, w Oflagu VI E Dorsten. Po uwolnieniu wrócił do kraju i został zarejestrowany w jednej z rejonowych komend uzupełnień[8]. Był odznaczony Złotym i Srebrnym KZ[9].
- ↑ mjr uzbr. Marian Stefan Idzik był odznaczony KNzM, OOP 5, KW trzykrotnie oraz Złotym i Srebrnym KZ[10].
- ↑ ppłk uzbr. Zygmunt Łojko był odznaczony KN, OOP 5, KW dwukrotnie, Złotym KZ dwukrotnie[11] (po raz drugi 10 marca 1939 „za zasługi na polu pracy społecznej”[12]).
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Wyszczelski 2014 ↓, s. 113.
- ↑ Charakterystyka akt ↓, s. 3.
- ↑ Ziomek 2014 ↓, s. 104.
- ↑ a b Ziomek 2014 ↓, s. 106.
- ↑ Ziomek 2014 ↓, s. 108.
- ↑ a b Wyszczelski 2014 ↓, s. 297.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 430.
- ↑ a b Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-01-08]..
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 294.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 354.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 352.
- ↑ M.P. z 1939 r. nr 59, poz. 110.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Kazimierz Bar: Akta wytworzone w wyniku działalności wiceministrów spraw wojskowych 1919—1939. [dostęp 2018-10-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-08-11)].
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
- Lech Wyszczelski: Wojsko II Rzeczypospolitej. Armia ułanów, szarej piechoty i serca w plecaku. Od odzyskanej niepodległości do tragicznego września. Warszawa: Wydawnictwo Bellona. Spółka Akcyjna, 2014. ISBN 978-83-11-13061-6.
- Ewelina Ziomek. Działalność generała brygady Aleksandra Litwinowicza w okresie sprawowania funkcji II wiceministra spraw wojskowych w latach 1936–1939. „Przegląd Zachodniopomorski”. 2, 2014. Szczecin. ISSN 0552-4245.
| Rodowód | |
|---|---|
| Naczelne władze wojskowe | |
| Rodzaje sił zbrojnych | |
| Formacje |
|
| Bronie |
|
| Służby | |
| WP w 1939 | |
| Inne |
|
