Szynszyloszczur szary
| Abrocoma cinerea[1] | |
| Thomas, 1919 | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Podtyp | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Infragromada | |
| Rząd | |
| Podrząd | |
| Infrarząd | |
| Nadrodzina | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
szynszyloszczur szary |
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |
 | |
Szynszyloszczur szary[3] (Abrocoma cinerea) – gatunek ssaka z rodziny szynszyloszczurowatych. Zamieszkuje w południowej części Peru (Arequipa, Puno, Tacna), w kierunku południowym: przez południowo-wschodnią Boliwię (La Paz, Oruro, Potosí, Tarija) po północno-zachodnią Argentynę (Jujuy, Salta, Tucumán, Catamarca) i północną część Chile (Arica y Parinacota, Tarapacá, Antofagasta)[4]. Zamieszkuje tereny położone na dużej wysokości[5]: 3700–5000 m n.p.m.[2] Typowa lokalizacja: Cerro Casabindo, 4800 m n.p.m., prowincja Jujuy w Argentynie[6].
Budowa ciała[edytuj | edytuj kod]
Szynszyloszczur szary jest gryzoniem o średniej wielkości[6].
| Wzór zębowy | I | C | P | M | |
|---|---|---|---|---|---|
| 20 | = | 1 | 0 | 1 | 3 |
| 1 | 0 | 1 | 3 | ||
Końcówki włosów sierści w części grzbietowej są jasnoszare, co sprawia wrażenie jasnego futra. Sierść na grzbiecie jest gęsta i stosunkowo długa (ok. 33 mm). W części brzusznej sierść jest wybarwiona na zróżnicowane kolory z szarym ubarwieniem włosa u nasady. Ogon jest dwukolorowy – w górnej części jasnoszary, a od spodu biały. Jest najkrótszy wśród gatunków Abracoma. Samice mają po dwie pary sutków[4]. Siekacze tych zwierząt są duże[6].
| wymiar | |
|---|---|
| długość ciała z głową i ogonem | 157–196 mm |
| długość ogona | 50–96 mm |
| długość tylnej kończyny | 23–30 mm |
| długość ucha | 22–30 mm |
| długość czaszki | 41–47 mm |
| masa ciała | 90–105 g |
Tryb życia[edytuj | edytuj kod]
Szynszyloszczur szary prawdopodobnie wiedzie nocny tryb życia. Żyje w małych koloniach[4]. Po ciąży trwającej 115–118 dni samica szynszyloszczura szarego rodzi 2–3 młode. Samice w ciąży lub karmiące młode obserwowano w okresie od sierpnia do grudnia[4].
Rozmieszczenie geograficzne[edytuj | edytuj kod]
Szynszyloszczur szary zamieszkuje tereny w południowej części Peru (Arequipa, Puno, Tacna), w kierunku południowym: przez południowo-wschodnią Boliwię (La Paz, Oruro, Potosí, Tarija po północno-zachodnią Argentynę (Jujuy, Salta, Tucumán, Catamarca) i północną część Chile (Arica y Parinacota, Tarapacá, Antofagasta)[4]. Zamieszkuje tereny na wysokości 3700–5000 m n.p.m.[2] Typowa lokalizacja: Cerro Casabindo, 4800 m n.p.m., prowincja Jujuy w Argentynie[6].
Ekologia[edytuj | edytuj kod]
Szynszyloszczur szary podobnie jak pozostałe gatunki z rodzaju Abrocoma jest ścisłym roślinożercą. Najchętniej żywi się liśćmi (foliofagia), ale zjada także kwiaty i końcówki gałązek[4]. Szynszyloszczur żeruje głównie na gatunkach Thola i Azorella. Chętnie zjada kwiaty i wierzchołki gałęzi krzewów z rodziny astrowatych Lepidophyllum rigidum, Lepidophyllum quadrangulare i Nothobaccharis candolleana[2]. Zwierzęta te żerują na wielu astrowatych[4]. Szynszyloszczury szare zamieszkujące w Parque Nacional Llullaillaco chętnie żerowały na częściach zielonych krzewu Baccharis tola. Dodatkowo pożywiały się trawą Stipa chryosphylla[2].
Siedlisko[edytuj | edytuj kod]
Szynszyloszczur szary występuje w pagórkowatym, jałowym i skalistym siedlisku Altiplano na wysokości 3700–5000 m n.p.m. Drąży nory z wylotami u podstaw krzewów [2]. Wejścia do nor mają średnice ok. 5 cm. Szynszyloszczury szare nie oddalają się od swoich nor na dystans większy niż 200 m[4].
Ochrona[edytuj | edytuj kod]
Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) wymienia Abrocoma cinerea w Czerwona księga gatunków zagrożonych jako gatunek najmniejszej troski (least concern – LC)[2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Abrocoma cinerea, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c d e f g Abrocoma cinerea, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Włodzimierz Cichocki, Agnieszka Ważna, Jan Cichocki, Ewa Rajska, Artur Jasiński, Wiesław Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii Polskiej Akademii Nauk, 2015, s. 297. ISBN 978-83-88147-15-9.
- ↑ a b c d e f g h i L.H.Emmons: Family Abrocomidae (Chinchilla Rats and Inca Rats). W: D.E. Wilson, T.E. Lacher, Jr & R.A. Mittermeier: Handbook of the Mammals of the World. Cz. 6: Lagomorphs and Rodents I. Barcelona: Lynx Edicions, 2016, s. 487–497. ISBN 978-84-941892-3-4. (ang.).
- ↑ Wilson Don E. & Reeder DeeAnn M. (red.) Abrocoma cinerea. w: Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3.) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. (ang.) [dostęp 21 grudnia 2019]
- ↑ a b c d Janet K. Braun, Michael A. Mares. Systematics of the Abrocoma cinerea Species Complex (Rodentia: Abrocomidae), with a Description of a New Species of Abrocoma. „Journal of Mammalogy”. 83 (1), s. 1-19, 2002. American Society of Mammalogists. DOI: 10.1644/1545-1542. ISSN 0022-2372. (ang.).