Tadeusz Sokół

Tadeusz Sokół
Tadeusz Charkowski
Bug 2, Irkus 2
	; Tadeusz Sokół (ze zbiorów NAC)
	porucznik
Data i miejsce urodzenia	15 czerwca 1914 ; Czahary Hrycowieckie (powiat zbaraski)
Data i miejsce śmierci	21 czerwca 1980 ; Warszawa
	Przebieg służby
Lata służby	1939–1945
Siły zbrojne	Wojsko Polskie; Polskie Siły Zbrojne; Armia Krajowa
Jednostki	12 Dywizja Piechoty (II RP), 25 Pułk Piechoty (PSZ), 3 Dywizja Strzelców Karpackich, Samodzielna Brygada Strzelców Karpackich, 2 Pułk Piechoty Legionów Armii Krajowej
Stanowiska	młodszy oficer w oddziale przeciwpancernym, dowódca kompanii
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa; kampania wrześniowa
Późniejsza praca	lekarz pediatra, pulmonolog
	Odznaczenia

Tadeusz Sokół vel Tadeusz Charkowski pseud.: „Bug 2”, „Irkus 2” (ur. 15 czerwca 1914 w Czaharach Hrycowieckich, powiat zbaraski, zm. 21 czerwca 1980 w Warszawie) – polski lekarz pediatra, pulmonolog, porucznik piechoty Wojska Polskiego, Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie i Armii Krajowej, cichociemny.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Był synem Józefa, rolnika, i Pauliny z domu Nahaj. Po ukończeniu II Państwowego Gimnazjum w Tarnopolu i zdaniu matury w 1935 roku kontynuował naukę w Szkole Podchorążych Rezerwy Piechoty przy 12 Dywizji Piechoty. W latach 1936–1939 studiował na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie^[2].

Dostawszy przydział mobilizacyjny do 51 pułku piechoty Strzelców Kresowych we wrześniu 1939 roku przedzierał się do swojego pułku. Został przydzielony w Złoczowie do Ośrodka Zapasowego 12 Dywizji Piechoty. 19 września uczestniczył w bitwie z wojskami radzieckimi w Monasterzyskach, gdzie został wzięty do niewoli.

Po ucieczce z niewoli wstąpił do ZWZ, jednak 26 kwietnia 1940 roku opuścił Lwów celem przekroczenia granicy polsko-węgierskiej. Został aresztowany przez siły radzieckie i był więziony w Stanisławowie, Starobielsku i Moskwie. Następnie został zesłany do łagrów Jercewo, Mostowica i Onofrówka w obwodzie archangielskim. 18 listopada 1941 roku został zwolniony w wyniku podpisania układu Sikorski-Majski. Od 12 lutego 1942 roku służył w 1 kompanii karabinów maszynowych 25 pułku piechoty 9 Dywizji Piechoty. W Palestynie 5 maja został przeniesiony do IV batalionu 3 Dywizja Strzelców Karpackich jako młodszy oficer w oddziale przeciwpancernym, a od 21 marca 1943 roku służył w sztabie Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich.

Zgłosił się do służby w kraju. Po przeszkoleniu w dywersji został zaprzysiężony 29 marca 1944 roku w Oddziale VI Sztabu Naczelnego Wodza. Zrzutu dokonano w nocy z 21 na 22 września 1944 roku w ramach operacji „Przemek 1” dowodzonej przez por. naw. Stanisława Kleybora (zrzut na placówkę odbiorczą „Rozmaryn” w pobliżu majątku Czaryż). Został przydzielony do Okręgu Radom-Kielce AK na dowódcę 5 kompanii II batalionu 2 pułku piechoty Legionów AK, z którym brał udział w kilku bitwach z Niemcami. W październiku miał zostać oficerem ds. zleceń specjalnych komendanta Okręgu Kraków, jednak nie udało mu się dotrzeć do Krakowa. Do rozwiązania AK był instruktorem dywersji w jej terenowych oddziałach.

Po ujawnieniu się w Warszawie został w lecie 1945 roku aresztowany przez UB i skazany na 4 lata więzienia za członkostwo w AK. Na mocy amnestii został zwolniony z więzienia wiosną 1947 roku.

W październiku 1947 roku dostał się na III rok Wydziału Medycznego Uniwersytetu Wrocławskiego, w latach 1949–1950 kontynuował studia medyczne na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Jagiellońskiego, które ukończył w 1952 roku. Pracował jako lekarz pediatra w Nowym Sączu^[2]. Był organizatorem przychodni przeciwalergicznej w tym mieście.

Zmarł w Warszawie, został pochowany na cmentarzu w Nowym Sączu^[2]. W 1947 ożenił się z Danutą Marią (ur. w 1918 roku). Nie mieli dzieci.

Awanse[edytuj | edytuj kod]

podporucznik – 1938
porucznik – 22 września 1944 roku.

Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari
Krzyż Walecznych
Złoty Krzyż Zasługi
Złota Odznaka Zasłużonego dla Rozwoju Sądecczyzny.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Według „Biuletynu Koła Lwowian w Londynie” urodził się w Maksymówce w powiecie tarnopolskim.
↑ ^a ^b ^c Żałobna karta. „Biuletyn”. Nr 38, s. 100, Czerwiec 1980. Koło Lwowian w Londynie.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Sokół Tadeusz. W: Krzysztof A. Tochman: Słownik biograficzny cichociemnych. T. 3. Zwierzyniec – Rzeszów: Obywatelskie Stowarzyszenie „ostoja”, 2002, s. 98–99. ISBN 83-910535-4-7.
Krzysztof A. Tochman: Sokół Tadeusz. W: Polski Słownik Biograficzny. T. 40. Warszawa – Kraków: Instytut Historii PAN, 2000, s. 232–233. ISBN 83-86301-85-6.
Jędrzej Tucholski: Cichociemni. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1984, s. 411. ISBN 83-211-0537-8.
Jędrzej Tucholski: Cichociemni 1941–1945 – Sylwetki spadochroniarzy. Wojskowy Instytut Historyczny, 1984, s. 250–251.

[1] Według „Biuletynu Koła Lwowian w Londynie” urodził się w Maksymówce w powiecie tarnopolskim.

[BKL-2] Żałobna karta. „Biuletyn”. Nr 38, s. 100, Czerwiec 1980. Koło Lwowian w Londynie.

[1]

[2]