Ulica Stefana Czarnieckiego we Wrocławiu
| Szczepin | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Miejscowość | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Długość |
678 m | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Przebieg | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Wrocławia  | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 51°06′56,370″N 17°00′29,384″E/51,115658 17,008162 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
.jpg)
Ulica Stefana Czarnieckiego – ulica we Wrocławiu położona na osiedlu Szczepin w dawnej dzielnicy Stare Miasto. Współcześnie łączy ulicę Głogowską z ulicą Młodych Techników[a][1][2][3][4].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Obszar przez który wytyczno tę ulicą stanowił pierwotnie pastwisko należące do wsi Szczepiany leżącej niegdyś w rejonie dzisiejszego placu Solidarności (wcześniej plac Czerwony)[1][2][5][6][7]. Tereny te włączono do miasta w 1808 roku[2]. Ulica powstała w 1886 roku[1]. Najstarszy jej odcinek łączył nieistniejący dziś plac Świętego Mikołaja z ulicą Inowrocławską. Następnie na początku XX wieku ulicę przedłużono do drogi współcześnie noszącej nazwę ulicy Legnickiej[1][8]. Przy ulicy powstała zabudowa w postaci pierzejowej zabudowy utworzonej z kamienic[1].
Pod koniec II wojny światowej w czasie oblężenia Wrocławia w 1945 r. toczyły się w tym rejonie intensywne walki, szczególnie pod koniec kwietnia tego roku. Tu przebiegał zachodni front obronny „Festung Bresalu”. Walki trwały aż do kapitulacji miasta. Z tego względu ulica, jak i okoliczna zabudowa została zniszczona[1][2][5][6][7][9][10]. Zachowały się dwie czteropiętrowe kamienice pod numerami 27 i 29[1][11].
Na podstawie uchwały podjętej przez Radę Narodową z 20.10.1965 r. zlikwidowano odcinek ulicy od placu Świętego Mikołaja do ulicy Inowrocławskiej. W 1969 roku rozpoczęto zabudowę tych terenów osiedlem domów mieszkalnych[1]. Zabudowa powstała w ramach projektu budowy zespołu osiedli „Zachód”[6][7]. Po zakończeniu inwestycji w tym rejonie, jak i rozbudowie równoległej ulicy Legnickiej, zlikwidowano połączenie tej ulicy z nową arterią[1] przebiegającą właśnie ulicą Legnicą po trasie dawnej i współczesnej drogi od Bramy Mikołajskiej do Środy Śląskiej[1][6]. W latach 1978–1991 na północ od ulicy powstał Kościół Chrystusa Króla[b][12], a odcinek ulicy pomiędzy ulicą Młodych Techników, a ulicą Inowrocławską, o długości 115 m, otrzymał nazwę ulicy Salezjańskiej, od nazwy zgromadzenia zakonnego, w 1997 r.[c][3][4][13]
Nazwy[edytuj | edytuj kod]
W swojej historii ulica nosiła następujące nazwy własne:
- Alsenstrasse, od 1886 r. do 1945 r.[1][14]
- Stefana Czarneckiego, od 1945 r. do marca 1971 r.[1][14]
- Stefana Czarnieckiego, od marca 1971 r.[1][3][14]
Pierwsza z nazw nawiązywała do nazwy wyspy Als. Wyspa ta dla Prus wiązała się z historyczną bitwą stoczoną na niej z Danią w 1864 r. Natomiast polska nazwa upamiętnia Stefana Czarnieckiego (urodzonego w 1599 r., a zmarłego w 1657 r.) będącego wybitnym dowódcą wojskowym i hetmanem polnym koronnym[1][14]. Nazwa ta została nadana przez Zarząd Miejski i ogłoszona w okólniku nr 94 z 20.12.1945 r.[3], w brzmieniu nazwiska „Czarneckiego”, co zostało zmienione do współczesnego brzmienia w marcu 1971 r.[14]
Układ drogowy[edytuj | edytuj kod]
Do ulicy przypisana jest droga gminna o długości 678 m[3], oraz łącznik o długości 152 m, mający status drogi wewnętrznej[15].
Ulice połączone:
- ulica Młodych Techników[3][16]
- ulica Salezjańska[3][13]
- ulica Sołtysia[17]
- ulica Litomska[18]
- ulica Poznańska[19]
- ulica Lubińska[20]
- ulica Głogowska[3][21].
Zabudowa i zagospodarowanie[edytuj | edytuj kod]
Ulica położona jest w obszarze zabudowanym osiedlem mieszkaniowym „Zachód”, którego budowa rozpoczęła się w 1969 r. Dominują tu budynki mieszkalne z lat 70. i 80. XX wieku, oraz zabudowa uzupełniająca z lat 90. XX wieku i nowsza[1][6][7]. Jedynie przy skrzyżowaniu z ulicą Poznańską zachowały się kamienice pod numerami 27 i 29[1][11]. Przy ulicy Stefana Czarnieckiego 15 w północnej pierzei znajduje się kompleks handlowo-usługowy „Poczta Polska” S.A.[4]
Ochrona i zabytki[edytuj | edytuj kod]
Przy ulicy Stefana Czarnieckiego znajdują się następujące obiekty zabytkowe wpisane do Gminnej Ewidencji Zabytków Wrocławia:
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Określenie, że ulica łączy ulicę Głogowską z ulicą Młodych Techników zaczerpnięte jest z zestawienia ulic ZDiUM. Jest to jednak określenie odwrotne do numeracji adresowej posesji położonych przy ulicy, która biegnie od ulicy Młodych Techników do ulicy Głogowskiej[3][4].
- ↑ Adres parafii i kościoła Chrystusa Króla: ulica Młodych Techników 17 we Wrocławiu[24][25].
- ↑ Odcinek ulic Stefana Czarneckiego, od ulicy Młodych Techników do ulicy Inowrocławskiej, o długości 115 m, została wydzielony z tej ulicy i otrzymał nazwę własną, ulica Salezjańska, na podstawie uchwały Rady Miejskiej Wrocławia z 19.06.1997 r. nr XXXIX/556/97[13].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p Antkowiak 1970 ↓, s. 35 (Czarneckiego).
- ↑ a b c d Harasimowicz 2006 ↓, s. 857 (Szczepin).
- ↑ a b c d e f g h i ZDiUM ulice 2018 ↓, poz. 666 (Czarneckiego).
- ↑ a b c d SIP mp 2018 ↓.
- ↑ a b Antkowiak 1970 ↓, s. 71-72 (Inowrocławska).
- ↑ a b c d e Antkowiak 1970 ↓, s. 131-134 (Legnicka).
- ↑ a b c d Antkowiak 1970 ↓, s. 153 (Młodych Techników.
- ↑ Przełom 1946 ↓.
- ↑ Harasimowicz 2006 ↓, s. 474 (Legnicka).
- ↑ Antkowiak 1970 ↓, s. 293 (Zachodnia).
- ↑ a b c d SIP GEZ 2018 ↓.
- ↑ Harasimowicz 2006 ↓, s. 409 (K. Chrystusa Króla).
- ↑ a b c ZDiUM ulice 2018 ↓, poz. 4272 (Salezjańska).
- ↑ a b c d e Wratislavia.net n-p 2012 ↓, s. 3 (Alsenstr.).
- ↑ ZDiUM ulice 2018 ↓, poz. 667 (Czarneckiego – łącznik).
- ↑ ZDiUM ulice 2018 ↓, poz. 2931 (Młodych Techników).
- ↑ ZDiUM ulice 2018 ↓, poz. 4488 (Sołtysia).
- ↑ ZDiUM ulice 2018 ↓, poz. 2532 (Litomska).
- ↑ ZDiUM ulice 2018 ↓, poz. 3909 (Poznańska).
- ↑ ZDiUM ulice 2018 ↓, poz. 2571 (Lubińska).
- ↑ ZDiUM ulice 2018 ↓, poz. 1093 (Głogowska).
- ↑ GEZ 2018 ↓, poz. 1107.
- ↑ GEZ 2018 ↓, poz. 1108.
- ↑ UMWr SIP EMUiA 2023 ↓, /poi/pt/8366/ul.Młodych%20Techników/17.
- ↑ UMWr SIP EMUiA 2023 ↓, /poi/poi/1738 (Kościół pw. Chrystusa Króla).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Zygmunt Antkowiak, Ulice i place Wrocławia, Wrocław-Warszawa-Kraków, seria: Biblioteka Wrocławska, tom 11, Wrocław: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich – Wydawnictwo, 1970, Zam nr A/185/70 (C-9) (pol.).
- Gminna Ewidencja Zabytków, Urząd Miejski Wrocławia, 1 sierpnia 2018 [dostęp 2018-09-11] (pol.).
- Gminna Ewidencja Zabytków – System Informacji Przestrzennej, Wrocław: Dział Systemu Informacji Przestrzennej Biura Rozwoju Wrocławia, 2018 [dostęp 2018-09-11] (pol.).
- Jan Harasimowicz (red.), Encyklopedia Wrocławia, wyd. III poprawione i uzupełnione, Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie, 2006, ISBN 83-7384-561-5, ISBN 978-83-7384-561-9 (pol.).
- Mapa podstawowa – System Informacji Przestrzennej, Wrocław: Dział Systemu Informacji Przestrzennej Biura Rozwoju Wrocławia, 2018 [dostęp 2018-09-11] (pol.).
- Niemiecko-polski słownik nazw ulic, Wratislavia.net, 2012 [dostęp 2018-05-04] (pol.).
- Plan Miasta, Zbiory – Bonczek Hydroforgroup, Przełom, 1946 [dostęp 2018-09-11] (pol.).
- Urząd Miejski Wrocławia, System Informacji Przestrzennej Wrocławia – Ewidencja Miejscowości, Ulic i Adresów Wrocławia, „geoportal.wroclaw.pl”, Jadwiga Brzuchowska, Zespół ds. Nazewnictwa Ulic i Adresów w ramach Wydziału Planowania Przestrzennego Urzędu Miejskiego Wrocławia, Wrocław [dostęp 2023-10-16] (pol.).
- Wykaz dróg przebiegających przez miasto Wrocław, „ZDiUM/Infrastruktura/Ulice”, Ewa Iwanska, sporządziła Jolanta Gac /NOXE/, Zarząd Dróg i Utrzymania Miasta, Wrocław, 28 maja 2018 [dostęp 2018-07-31] (pol.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Ulica Czarnieckiego Stefana, [w:] Wrocław, Szczepin [online], fotopolska.eu [dostęp 2018-09-12] (pol.).
- ul. Czarnieckiego Stefana, [w:] Wrocław, Szczepin [online], dolny-slask.org.pl (Wratislaviae Amici) [dostęp 2018-09-12] (pol.).
- ul. Czarnieckiego, wikimapia.org [dostęp 2018-09-12] (pol.).