Zbigniew Kuszewski
 porucznik
| |
| Data i miejsce urodzenia |
14 lipca 1910 |
|---|---|
| Data śmierci |
8 lipca 2009 |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne | |
| Formacja |
I Obwód (Śródmieście) Okręgu Warszawskiego |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
 
| |
.JPG)
Zbigniew Henryk[1] Kuszewski ps. Opacki (ur. 14 lipca 1910 w Opatowie[1][2], zm. 8 lipca 2009[1]) – polski inżynier, porucznik i agent białego wywiadu Armii Krajowej, Sprawiedliwy wśród Narodów Świata, kawaler Krzyża Komandorskiego Orderu Odrodzenia Polski.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Zbigniew Kuszewski był z wykształcenia inżynierem, mieszkającym z żoną i synem na Bielanach w Warszawie[3]. Podczas okupacji niemieckiej współpracował z Armią Krajową jako agent białego wywiadu[2]. W 1942 r. działacze podziemia w Krakowie zwrócili się do niego z prośbą o ukrycie w swoim mieszkaniu zbiegłe z więzienia na Montelupich i poszukiwane przez gestapo żydowskie małżeństwo Adolfa i Eugenię Żeberków. W tym czasie Eugenia została gosposią domową Kuszewskiego i w przypadku przeszukiwań gestapo przedstawiała się jako żona gospodarza. Natomiast Adolf kontynuował w piwnicy działania konspiracyjne małżeństwa na rzecz Armii Krajowej. Podczas rewizji Kuszewski ukrył Żeberka w kominie[2]. Aby nie narażać na niebezpieczeństwo swojej żony i syna, Kuszewski wysłał ich na czas ukrywania Żeberków do krewnych w Opatowie[3]. Pod koniec lipca 1944 r. Kuszewski zalecił ukrywanym drukarzom ucieczkę do Puszczy Kampinoskiej, aby uchronić ich przed zagrożeniem w postaci nadciągającego powstania warszawskiego. Ostatecznie Kuszewski umieścił parę u swojej matki mieszkającej w podwarszawskich Łomiankach, gdzie doczekali wyzwolenia przez Armię Czerwoną latem 1944 r.[3] Sam Kuszewski w konspiracji działał w V Obwodzie (Mokotów) Warszawskiego Okręgu Armii Krajowej. Działał w Wojskowej Służbie Ochrony Powstania. Jego oddziałem był też I Oddział (Śródmieście) Warszawskiego Okręgu Armii Krajowej[4]. Kuszewski współorganizował ewakuację mieszkańców stolicy[2].
22 sierpnia 1993 r. Jad Waszem odznaczyło Zbigniewa Kuszewskiego medalem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata[3][5]. Ocalone dzięki Kuszewskiemu małżeństwo wyemigrowało w 1948 r. do Wiednia, później zaś do Kanady[2].
Zbigniew Kuszewski zmarł 8 lipca 2009 r. w wieku 99 lat[2]. Został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w kwaterze B4 rząd tuje, w grobie o numerze 19[1].
27 sierpnia 2009 r. Zbigniew Kuszewski został pośmiertnie odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski[6].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
- Historia Żydów w Polsce
- Polska pomoc Żydom w czasie II wojny światowej
- Polski ruch oporu w czasie II wojny światowej
- Zagłada Żydów na ziemiach polskich podczas okupacji niemieckiej
- Żydowski ruch oporu podczas II wojny światowej
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d Wyszukiwarka cmentarna --- Warszawskie cmentarze [online], www.cmentarzekomunalne.com.pl [dostęp 2021-06-24].
- ↑ a b c d e f Historia pomocy - Kuszewski Zbigniew. Polscy Sprawiedliwi [online], sprawiedliwi.org.pl, lipiec 2009 [dostęp 2021-06-24].
- ↑ a b c d The Righteous Among The Nations [online], The Righteous Among The Nations [dostęp 2021-06-24].
- ↑ Powstańcze Biogramy - Zbigniew Kuszewski [online], www.1944.pl [dostęp 2021-06-24] (pol.).
- ↑ Righteous Among the Nations Honored by Yad Vashem by 1 January 2020 [online], yadvashem.org, 1 stycznia 2020, s. 53.
- ↑ Lista osób odznaczonych w Łodzi / Ordery i odznaczenia / Aktualności / Archiwum Bronisława Komorowskiego / Oficjalna strona Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej [online], www.prezydent.pl [dostęp 2021-06-24] [zarchiwizowane z adresu 2021-06-24].