Aleksander Litwinowicz
|
||
![]() |
||
![]() |
||
Data i miejsce urodzenia | 27 lutego 1879 Petersburg ![]() |
|
Data i miejsce śmierci | 14 stycznia 1948 Szczecin ![]() |
|
Przebieg służby | ||
Lata służby | 1914–1939 | |
Siły zbrojne | cesarska i królewska Armia Wojsko Polskie | |
Jednostki | Ministerstwo Spraw Wojskowych | |
Stanowiska | II wiceminister spraw wojskowych-szef Administracji Armii | |
Główne wojny i bitwy | I wojna światowa wojna polsko-ukraińska wojna polsko-bolszewicka kampania wrześniowa |
|
Odznaczenia | ||
![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() |
Aleksander Litwinowicz ps. „Władysław” (ur. 27 lutego 1879 w Petersburgu, zm. 14 stycznia 1948 w Szczecinie) – inżynier mechanik, generał brygady Wojska Polskiego.
Spis treści
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Ukończył gimnazjum filologiczne w Petersburgu w 1897, a następnie Wydział Budowy Maszyn Politechniki Lwowskiej w 1904. Był członkiem Związku Walki Czynnej i od 1910 Związku Strzeleckiego. Od 1 sierpnia 1914 w Legionach Polskich – intendent 1 Kompanii Kadrowej, a następnie w 1 pułku piechoty. Odmówił złożenia przysięgi, po czym działał w Polskiej Organizacji Wojskowej w Galicji. Następnie od października 1916 do sierpnia 1917 służył w Polskim Korpusie Posiłkowym jako zastępca szefa intendentury.
W okresie listopad 1918 – czerwiec 1919 walczył w obronie Lwowa, potem był szefem służby intendentury Dowództwa „Wschód”. 3 czerwca 1919 roku został przeniesiony do Departamentu Gospodarczego Ministerstwa Spraw Wojskowych w Warszawie na stanowisko pomocnika szefa departamentu[1]. Od listopada 1919 do lipca 1923 szef Departamentu Intendentury M.S.Wojsk. 20 września 1920 został zatwierdzony w stopniu pułkownika ze starszeństwem z 1 kwietnia 1920 w Korpusie Intendentów[2].
14 marca 1920 został pierwszym prezesem Wojskowego Klubu Sportowego „Legia”. Od lipca 1923 do marca 1924 piastował stanowisko rezerwowego oficera sztabu Dowództwa Okręgu Korpusu Nr I w Warszawie, po czym pozostawał w dyspozycji Ministra Spraw Wojskowych.
3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu pułkownika ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 i 1. lokatą w korpusie oficerów intendentów. 31 marca 1924 Prezydent RP, Stanisław Wojciechowski, na wniosek Ministra Spraw Wojskowych, gen. dyw. Władysława Sikorskiego awansował go do stopnia generała brygady ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1923 i 7. lokatą w korpusie generałów[3].
W listopadzie 1924 roku był jednym z oficerów, którzy podali się do dymisji w ramach tzw. strajku generałów[4][5].
Od marca do sierpnia 1924 w Departamencie Intendentury M.S.Wojsk. Od sierpnia 1924 do lipca 1927 szef Departamentu Przemysłu Wojskowego M.S.Wojsk. Od sierpnia 1927 do października 1935 dowódca Okręgu Korpusu Nr III w Grodnie, od października 1935 do lipca 1936 dowódca Okręgu Korpusu Nr VI we Lwowie. Opuszczając to stanowisko podczas uroczystości pożegnalnej generał oznajmił: Wyjeżdżam z gorącą pamięcią o Lwowie i z dalszym nastawieniem na Lwów[6]. Od lipca 1936[7] do 18 września 1939 był II Wiceministrem Spraw Wojskowych – szefem Administracji Armii. W 1937 był protektorem honorowym klubu sportowego LKS Pogoń Lwów[8]. Był prezesem Koła Lwowian i Przyjaciół Lwowa Towarzystwa Rozwoju Ziem Wschodnich w 1939[9].
Po kampanii wrześniowej internowany w Rumunii w obozie w Băile Herculane[10]. Po wojnie powrócił do Polski, osiadł w Szczecinie, gdzie pracował jako kierownik Biura Pełnomocnika Rządu ds. Odbudowy Portów. Zmarł w Szczecinie. Pochowany tamże na Cmentarzu Centralnym (kwatera 2 B).
Awanse[edytuj | edytuj kod]
- porucznik – 9 października 1914
- kapitan – 1 kwietnia 1916
- major – 23 listopada 1918
- podpułkownik – 1 listopada 1919
- pułkownik – 20 września 1920 zatwierdzony ze starszeństwem z dniem 1 kwietnia 1920 w Korpusie Intendentów, 3 maja 1922 zweryfikowany ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 i 1. lokatą w korpusie oficerów intendentów
- generał brygady – 31 marca 1924 ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1923 i 7. lokatą w korpusie generałów
Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1928)[11]
- Krzyż Niepodległości (9 stycznia 1932)[12]
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (2 maja 1922)[13]
- Złoty Krzyż Zasługi (1930)[14]
- Odznaka Pamiątkowa „Pierwszej Kadrowej”[15]
- Order Legii Honorowej V klasy (Francja, 1922)[16]
- Order św. Sawy III klasy (Jugosławia, 1927)[17]
- Order Gwiazdy III klasy (Rumunia, 1931)[18]
- Order Krzyża Orła II klasy (Estonia, 1935)[19][20]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Dziennik Rozkazów Wojskowych Nr 68 z 21 czerwca 1919 roku, poz. 2179.
- ↑ Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 37 z 29.09.1920 r.
- ↑ Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 32 z 02.04.1924 r.
- ↑ Jerzy Rawicz: Do pierwszej krwi. Warszawa: Czytelnik, 1974, s. 99–115.
- ↑ Ludwik Stomma: Skandale polskie. Warszawa: Demart, 2008, s. 131–136. ISBN 978-83-7427-422-7.
- ↑ Pożegnanie b. dowódcy Ok. VI. „Gazeta Lwowska”, s. 2, Nr 171 z 29 lipca 1936.
- ↑ Mianowania. „Wschód”, s. 2, Nr 18 z 20 lipca 1936.
- ↑ Lwowski klub sportowy "Pogoń" w roku 1937. Lwów: 1937, s. 2.
- ↑ Rocznik Ziem Wschodnich 1939, s. 215.
- ↑ Piotr Stawecki, Generałowie polscy w wojnie obronnej 1939 roku i ich dalsze losy wojenne : cz. 2, w: Przegląd Historyczno-Wojskowy 15 (66)/3 (249) s. 93-94.
- ↑ Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych nr 10 z 15.05.1928
- ↑ M.P. z 1932 r. Nr 12, poz. 16
- ↑ Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 26.
- ↑ 17 marca 1930 „za zasługi na polu organizacji i wyszkolenia wojska” M.P. z 1930 r. Nr 98, poz. 143
- ↑ 6 sierpień: 1914 - 1934, Warszawa: Zarząd Główny Związku Legjonistów Polskich, 1934, s. 18 .
- ↑ Decyzja Naczelnika Państwa L. 3625.22 G. M. I. z 1922 r. (Dziennik Personalny z 1922 r. Nr 8, s. 250)
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 24 z 26 września 1927 roku, s. 282.
- ↑ Dziennik Personalny MSWojsk Nr 8/1931, s. 382
- ↑ Eesti Vabariigi teenetemärgid (est.). president.ee. [dostęp 2014-11-12].
- ↑ Zarządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 2, s. 20, 11 listopada 1936.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Tadeusz Kryska-Karski i Stanisław Żurakowski, Generałowie Polski Niepodległej, Editions Spotkania, Warszawa 1991, wyd. II uzup. i poprawione, s. 122.
- Piotr Stawecki, Słownik biograficzny generałów Wojska Polskiego 1918-1939, Warszawa 1994, ISBN 83-11-08262-6, s. 198-199.
- Henryk P. Kosk, Generalicja polska t. 1, Oficyna Wydawnicza "Ajaks", Pruszków 1998.
- Łódź w Ilustracji Nr 39 z 26 września 1937 roku, s. 1 (fotoreportaż z otwarcia Szpitala Okręgowego Nr IV w Łodzi).
- Absolwenci Politechniki Lwowskiej
- Członkowie Polskiej Organizacji Wojskowej
- Członkowie Towarzystwa Rozwoju Ziem Wschodnich
- Członkowie Związku Strzeleckiego (1910–1914)
- Członkowie Związku Strzeleckiego (1919–1939)
- Członkowie Związku Walki Czynnej
- Generałowie brygady II Rzeczypospolitej
- Odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Niepodległości
- Odznaczeni Złotym Krzyżem Zasługi (II Rzeczpospolita)
- Oficerowie intendenci i oficerowie administracji II Rzeczypospolitej
- Oficerowie Legionów Polskich 1914–1918
- Pochowani na Cmentarzu Centralnym w Szczecinie
- Polacy – Kawalerowie Legii Honorowej
- Polacy odznaczeni Orderem Gwiazdy Rumunii
- Polacy odznaczeni Orderem Krzyża Orła
- Polacy odznaczeni Orderem św. Sawy
- Polscy inżynierowie mechanicy
- Prezesi Legii Warszawa
- Uczestnicy kampanii wrześniowej (strona polska)
- Uczestnicy wojny polsko-bolszewickiej (strona polska)
- Uczestnicy wojny polsko-ukraińskiej (strona polska)
- Wiceministrowie spraw wojskowych II Rzeczypospolitej
- Wojskowi związani ze Lwowem
- Żołnierze 1 Kompanii Kadrowej Legionów Polskich
- Żołnierze Polskiego Korpusu Posiłkowego
- Urodzeni w 1879
- Zmarli w 1948
- Żołnierze Wojska Polskiego internowani w Băile Herculane