Bitwa o Ankonę
| II wojna światowa, kampania włoska | |||
| |||
| Czas |
18 czerwca – 18 lipca 1944 | ||
|---|---|---|---|
| Miejsce | |||
| Terytorium | |||
| Wynik |
zwycięstwo Polaków | ||
| Strony konfliktu | |||
| |||
| Dowódcy | |||
| |||
| Siły | |||
| |||
| Straty | |||
| |||
Położenie na mapie Włoch  | |||
| 43°36′43″N 13°30′52″E/43,611944 13,514444 | |||
Bitwa o Ankonę – jedna z bitew stoczonych przez wojska alianckie na froncie włoskim w czasie walk nad Morzem Adriatyckim w 1944 roku.
Na przedpolach miasta[edytuj | edytuj kod]
7 czerwca 1944 roku 3 Dywizja Strzelców Karpackich zluzowała hinduską 4 Dywizję Piechoty[3]. 2 Korpus Polski od 15 czerwca rozpoczął działania pościgowe nad Morzem Adriatyckim, powstrzymywany przez niemieckie oddziały opóźniające. Dywizje niemieckie stosowały szeroko system zniszczeń i stawiały opór na kolejnych pozycjach wykorzystując przepływające rokadowo rzeki. 21 czerwca oddziały Korpusu uderzyły z marszu na niemiecką 278 DP nad rzeką Chienti. Polacy nie przełamali obrony, jednak Niemcy wycofali się. Korpus przeszedł ponownie do pościgu. 1 lipca czołowe oddziały 3 DSK współdziałające z 2 Brygadą Pancerną przeszły do pościgu wzdłuż drogi Nr 16. Na jej czele działały oddziały wydzielone. Na lewo od 3 Dywizji Strzelców Karpackich weszła do walki 5 Kresowa Dywizja Piechoty. 3 DSK przeszła nad rz. Musone i zabezpieczyła brody. Rozegrała się bitwa pod Loreto. Polacy zdobyli Loreto, Recanati, Castelfidardo – 1 lipca, Osimo – 5 lipca i wzgórze S. Piero – 6 lipca. 5 KDP po zaciętych walkach sforsowała Musone i nawiązała łączność bojowa z 3 DSK. Opór niemiecki został złamany po zdobyciu przez 5 KDP Montoro i Palazzo del Cannone. Rozpoczęto przygotowania do właściwej bitwy o Ankonę.
Silny opór nieprzyjaciel zorganizował dopiero na przedpolu miasta i portu Ankona. Gen. Władysław Anders postanowił wykonać główne uderzenie siłami 5 Dywizji Piechoty[3]. Miała ona opanować dominujące wzgórza w rejonie Paterniano – Monte della Crescia – Monte Tarto. Działając w pasie nadmorskim 3 Dywizja Strzelców Karpackich z Karpackim Pułkiem Ułanów otrzymała zadanie wiązania nieprzyjaciela walką i prowadzenia działań demonstracyjnych[3].
Walki o miasto[edytuj | edytuj kod]
17 lipca 0 6.00 ruszyło natarcie w kierunku na Ankonę poprzedzone nawałą artyleryjską[4]. 3 DSK od czoła wykonywała natarcie pozorujące wzdłuż szosy Numana – Ankona. W tym czasie 5 KDP wzmocniona 4 ppanc miała przełamać obronę nieprzyjaciela i opanować Monte del Cresia i S. Stefano, przez co umożliwić 2 BPanc z 15 puł. i 7 pułkiem huzarów brytyjskich i kompanią komandosów wykonanie manewru oskrzydlającego zgrupowania broniącego Ankonę. Osłonę zachodniego skrzydła 2 Korpusu stanowiła włoska 2 Brygada. 14 Wileński Batalion Strzelców, wzmocniony szwadronem czołgów, zdobył Paterniano. 13 Wileński batalion strzelców obsadził wzgórza na północ od San Stefana, a następnie wspólnie z 15 batalionem strzelców, zdobył Monte delia Crescia. Z rejonu Offagna Niemcy wyprowadzili kontratak. Uderzenie nieprzyjaciela odparto i opanowano miejscowość. Była to doskonała pozycja wyjściowa do bezpośredniego natarcia na miasto. Dzięki zdobyciu wzgórz Monte Tarto i Croce di San Vinzenzo, również na odcinku zachodnim uzyskano głęboki wgląd w obronę niemiecką. Mimo zapadającego zmroku oddziały korpusu kontynuowały natarcie.
Lotnictwo niemieckie prowadziło nocami bombardowanie głównie terenu nadmorskiego, zapalając m.in. starą bazylikę w Loreto[a]
6 Lwowska Brygada Piechoty i 15 pułk ułanów poznańskich wykonały manewr obejścia i wyszły na tyły Ankony. Zdobyto Torrette a Mare, a piechota wsparta czołgami wyszła nad rzekę Esino pod Chiaravalle.
18 lipca o 14.30, ułani karpaccy i 2 batalion strzelców karpackich wkroczyły do Ankony[5]. Niemiecka 278 Dywizja Piechoty została rozbita. Zdobycie tak ważnego portu ułatwiło aliantom prowadzenie dalszych działań na Rimini i Linię Gotów.
Straty niemieckie w bitwie oszacowano na ok. 800 poległych i 2400 rannych, czyli ok. 30% walczących. 992 pułk grenadierów został zupełnie zniszczony[potrzebny przypis]. Niemiecka 278 DP straciła znaczną część uzbrojenia i pojazdów. Zdobyto 10 czołgów, 16 dział polowych, 25 dział przeciwpancernych[4]. Podczas walk o Ankonę 2 Korpus Polski stracił 39 oficerów i 338 szeregowych zabitych i rannych. W czasie działań nad Adriatykiem 2 KP stracił 496 poległych, 1789 rannych i 139 zaginionych. Żołnierze Polscy zabici i zmarli na skutek ran zostali pochowani na cmentarzu w Loreto[1].
Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]
Walki o Ankonę zostały upamiętnione na Grobie Nieznanego Żołnierza w Warszawie, napisem na jednej z tablic – „ANKONA 17 – 18 VII 1944”.
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Bazylikę ugasili żołnierze 3 Dywizji otrzymując za to odznaczenie papieskie.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Krzysztof Komorowski: Boje polskie 1939 – 1945. s. 17.
- ↑ Kazimierz Sobczak (red.): Encyklopedia II wojny światowej. s. 9.
- ↑ a b c Stanisław Komornicki (red.): Wojsko Polskie 1939-1945. s. 67–68.
- ↑ a b Witold Biegański: Polskie Siły Zbrojne na Zachodzie. s. 129–130.
- ↑ Jerzy Bordziłowski (red.): Mała encyklopedia wojskowa. Tom 1. s. 40.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Jerzy Bordziłowski (red.): Mała encyklopedia wojskowa. Tom 1. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1967.
- Witold Biegański: Polskie Siły Zbrojne na Zachodzie. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1990. ISBN 83-03-02923-1.
- Stanisław Komornicki (red.): Wojsko Polskie 1939-1945. Barwa i broń. Warszawa: Wydawnictwo Interpress, 1984. ISBN 83-223-2055-8.
- Wojciech Narębski: Działania 5 Wileńskiej Brygady Piechoty podczas kampanii włoskiej 1944-45. Bydgoszcz: Towarzystwo Miłośników Wilna i Ziemi Wileńskiej, 2005. ISBN 83-87865-49-4.
- Krzysztof Komorowski: Boje polskie 1939 – 1945. Warszawa: Bellona. ISBN 978-83-11-10357-3.
- Kazimierz Sobczak (red.): Encyklopedia II wojny światowej. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1975.