Jerzy Bordziłowski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Skocz do: nawigacja, szukaj
Jerzy Bordziłowski
generał broni generał pułkownik generał broni
CCCP army Rank general-polkovnik infobox.svg generał pułkownik
Data i miejsce urodzenia 16 listopada 1900
Ostrów Mazowiecka, Imperium Rosyjskie 
Data i miejsce śmierci 5 kwietnia 1983
Moskwa, ZSRR 
Przebieg służby
Lata służby 1919 - 1983
Siły zbrojne Armia Czerwona (1919 – 1944)
LWP (1944 - 1968)
Armia Radziecka (1968 - 1983)
Stanowiska szef Sztabu Generalnego WP, wiceminister obrony narodowej
Główne wojny i bitwy wojna polsko-bolszewicka,
II wojna światowa
Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Wielki Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Order Sztandaru Pracy I klasy Order Sztandaru Pracy I klasy Order Krzyża Grunwaldu III klasy Order Lenina Order Lenina Order Czerwonego Sztandaru Order Czerwonego Sztandaru Order Czerwonego Sztandaru Order Czerwonego Sztandaru Order Czerwonego Sztandaru Medal Za udział w walkach o Berlin Srebrny Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny” Brązowy Medal „Za zasługi dla obronności kraju” Krzyż Walecznych (1920-1941) Złoty Krzyż Zasługi Złoty Krzyż Zasługi Order Kutuzowa II klasy (ZSRR) Order Wojny Ojczyźnianej I klasy (ZSRR)

Jerzy Bordziłowski, ros. Юрий Вячеславович Бордзиловский – Jurij Wiaczesławowicz Bordziłowski (ur. 16 listopada 1900 w Ostrowi Mazowieckiej, zm. 5 kwietnia 1983 w Moskwie) – generał pułkownik wojsk inżynieryjnych Armii Radzieckiej i generał broni Wojska Polskiego.

Życiorys[edytuj]

Jerzy Bordziłowski był synem Mieczysława i Wiery, ojciec był lekarzem w armii Imperium Rosyjskiego i zmarł na froncie w 1917. Dzieciństwo spędził w Chersoniu na Ukrainie, gdzie w 1918 ukończył gimnazjum. Po maturze wstąpił do Chersońskiego Instytutu Nauk Politycznych.

1 września 1919 wstąpił do Armii Czerwonej i został wcielony do 422 Pułku Piechoty. W składzie tego pułku walczył po stronie radzieckiej w wojnie polsko-bolszewickiej, został wzięty pod Kijowem do niewoli polskiej, z której zbiegł po dwóch miesiącach i ponownie wrócił na front. Uczestniczył w wojnie domowej w Rosji.

We wrześniu 1920 wstąpił do Oficerskiej Szkoły Wojsk Inżynieryjno-Saperskiej w Kijowie, którą ukończył w 1922. Po jej ukończeniu skierowany do służby w 16 Batalionie Saperów w Kazaniu jako dowódca plutonu, a następnie kompanii i komendant szkoły podoficerskiej. W trakcie służby w tym batalionie wstąpił w 1924 do Rosyjskiej Partii Komunistycznej (bolszewików). W latach 1928–1931 był wykładowcą w Szkole Oficerów Rezerwy w Saratowie. W 1931 ukończył wydział wojskowy Uniwersytetu Komunistycznego. W latach 1931–1935 pełnił obowiązki szefa wojsk inżynieryjno-saperskich 32 Dywizji Piechoty w Saratowie. W tym czasie ukończył w 1933 wyższy akademicki kurs w Akademii Wojsk Inżynieryjnych w Moskwie. W grudniu 1935 objął stanowisko pomocnika szefa wojsk inżynieryjno-saperskich Nadmorskiego Okręgu Wojskowego na Dalekim Wschodzie i funkcję tę pełnił do 22 czerwca 1941. W 1938 walczył z Japończykami na nad jeziorem Chasan. Był represjonowany w czasie wielkiej czystki.

Po napaści Niemiec na ZSRR mianowany początkowo pomocnikiem, a następnie szefem wojsk inżynieryjno-saperskich 21 Armii, która walczyła na Froncie Południowo-Zachodnim. W walkach pod Icznią 1 września 1941 został ranny. Po powrocie ze szpitala w okresie od lipca do września 1942 pełnił funkcję szefa wojsk inżynieryjno-saperskich 64 Armii walczącej w Stalingradzie. 1 października 1942 został mianowany generałem majorem wojsk inżynieryjnych i szefem wojsk inżynieryjno-saperskich – zastępca dowódcy Frontu Woroneskiego. Na tym stanowisku przygotowywał obronę, a następnie kontrofensywę na łuku kurskim. W listopadzie 1943 został przeniesiony na stanowisko szefa wojsk inżynieryjno-saperskich 33 Armii.

24 września 1944 został skierowany do służby w Wojsku Polskim, gdzie objął stanowisko dowódcy wojsk inżynieryjno-saperskich 1 Armii Wojska Polskiego, którą pełnił do 15 lutego 1945. Mianowany generałem porucznikiem wojsk inżynieryjnych Armii Czerwonej 11 lipca 1945. Następnie od 15 listopada 1945 został szefem wojsk inżynieryjno-saperskich Wojska Polskiego. Na tym stanowisku pełnił służbę do 1 września 1951. Kierował pracami wojsk inżynieryjno-saperskich przy rozminowaniu Polski.

W 1947 był prezesem klubu piłkarskiego WKS Legia Warszawa, który w 1948 zmienił nazwę na CWKS Warszawa.

W latach 1952–1954 studiował na Wyższym Kursie Akademickim przy Wyższej Akademii Wojskowej im. Klimienta Woroszyłowa w ZSRR.

Po powrocie ze studiów do Polski 23 marca 1954 został szefem Sztabu Generalnego WP i jednocześnie wiceministrem Obrony Narodowej (do 6 lutego 1965). Mianowany generałem pułkownikiem wojsk inżynieryjnych armii radzieckiej 7 lipca 1954. Wydał rozkaz krwawego stłumienia protestów ludności w czasie wydarzeń Poznańskiego Czerwca 56.

W latach 1951–1953 był przewodniczącym Sekcji Piłki Nożnej Głównego Komitetu Kultury Fizycznej – organu funkcjonującego czasowo w latach 1951–1956 w miejsce Polskiego Związku Piłki Nożnej. Przewodniczył komitetowi redakcyjnemu „Wojskowego Przeglądu Historycznego” i Małej encyklopedii wojskowej.

W latach 1954–1968 był członkiem PZPR, a w okresie 1952–1956 posłem na Sejm PRL I kadencji.

W lutym 1965 został głównym inspektorem szkolenia bojowego i jednocześnie wiceministrem obrony narodowej. Funkcje te pełnił do marca 1968, gdy zakończył służbę w Wojsku Polskim, wyjeżdżając do ZSRR. Po wyjeździe z Polski pełnił służbę w Korpusie Inspektorów Generalnych Armii Radzieckiej.

Zmarł w 5 kwietnia 1983 w Moskwie, pochowany 8 kwietnia 1983 na cmentarzu Nowokuncewskim w Moskwie. W imieniu Wojska Polskiego gen. Bordziłowskiego żegnał wiceminister obrony narodowej, Główny Inspektor Obrony Terytorialnej gen. broni Tadeusz Tuczapski. W pogrzebie uczestniczył także ambasador PRL w ZSRR Stanisław Kociołek oraz attaché wojskowy Ambasady PRL w Moskwie gen. dyw. Ignacy Szczęsnowicz.

Napisał wspomnienia: Żołnierska droga wyd. MON (t. I – 1970, t. II – 1972).

Ordery i odznaczenia[edytuj]

I odznaczenia albańskie i czechosłowackie.

Awanse[edytuj]

  • major (1936)
  • podpułkownik (1940)
  • pułkownik (1941)
  • generał major wojsk inżynieryjnych - 1 października 1942 (w Wojsku Polskim przyjęty w stopniu generała brygady)
  • generał porucznik wojsk inżynieryjnych - 11 lipca 1945 (w WP występował w stopniu generała dywizji)
  • generał pułkownik wojsk inżynieryjnych - 7 lipca 1954 (w WP występował w stopniu generała broni)

Przypisy

  1. ↑ Uchwałą Prezydium Krajowej Rady Narodowej z 11 maja 1945 za bohaterskie czyny i dzielne zachowanie się w walce z niemieckim najeźdźcą. Odznaczenia Generałów Wojska Polskiego przez Prezydium Krajowej Rady Narodowej. „Polska Zbrojna”, s. 1, 12 maja 1945.  Por. Kazimierz Konieczny, Henryk Wiewióra: Karol Świerczewski Walter. Zbiory Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie. Warszawa: Wydawnictwo „Nasza Księgarnia”, 1971, s. 263.
  2. ↑ Указ Президиума Верховного Совета z 10.04.1945, s. 6
  3. ↑ Указ Президиума Верховного Совета z 31.05.1945, s. 13

Bibliografia[edytuj]

  • Mała Encyklopedia Wojskowa, t. 1 wyd. MON, Warszawa 1967.
  • Henryk P. Kosk – Generalicja polska, t. I wyd. Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, Pruszków 1998
  • Tadeusz Panecki, Franciszek Puchała, Jan Szostak – Sztab Generalny (Główny) Wojska Polskiego 1918–2003, Wyd. „Bellona”, Warszawa 2003, ​ISBN 978-83-11-09781-0​
  • Wojskowy Przegląd Historyczny, Warszawa 1983, nr 1, str. 284
  • Janusz Królikowski, Generałowie i admirałowie Wojska Polskiego 1943-1990 t. I: A-H, Toruń 2010, s. 190-194.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Jerzy_Bordziłowski&oldid=48247236”