Bydlin

Bydlin
	wieś
	; Kościół św.Małgorzaty w Bydlinie
Państwo	Polska
Województwo	małopolskie
Powiat	olkuski
Gmina	Klucze
Liczba ludności (2008)	967
Strefa numeracyjna	32
Kod pocztowy	32-310
Tablice rejestracyjne	KOL
SIMC	0214818
	Położenie na mapie gminy Klucze Bydlin
	Położenie na mapie Polski Bydlin
	Położenie na mapie województwa małopolskiego Bydlin
	Położenie na mapie powiatu olkuskiego Bydlin
	50°22′44,5″N 19°38′46,7″E/50,379028 19,646306
	Multimedia w Wikimedia Commons

Artykuł	50°22′44.5″N 19°38′46.7″E
- błąd	4 m
WD	50°23'N, 19°39'E, 50°22'48.76"N, 19°38'51.43"E
- błąd	2322 m
Odległość	577 m

Następująca wersja przejrzana tej strony, którą oznaczono 22 gru 2020, była oparta na tej wersji.

Zobacz w indeksie Słownika geograficznego Królestwa Polskiego hasło Bydlin

Bydlin – wieś z XII wieku w Polsce, położona w województwie małopolskim, w powiecie olkuskim, w gminie Klucze.

Bydlin uzyskał lokację miejską przed 1404 rokiem, zdegradowany po 1530 roku^[2]. W 1595 roku wieś położona w powiecie proszowskim województwa krakowskiego była własnością wojewody krakowskiego Mikołaja Firleja^[3]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa katowickiego.

Przez wieś przebiega Szlak Orlich Gniazd oraz Jurajski Rowerowy Szlak Orlich Gniazd. W miejscowości znajdują się ruiny zamku, kościół rzymskokatolicki oraz Sala Królestwa ok. 50 miejscowych Świadków Jehowy.

Integralne części wsi

Integralne części wsi Bydlin^[4]^[5]
SIMC	Nazwa	Rodzaj
0214824	Kresy	część wsi
0214830	Lidwinówka	część wsi
0214847	Tarnówka	część wsi
0214853	Zawadka	część wsi
0214860	Żabiniec	część wsi

Historia

Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z 1120. Wieś Bydlin była wzmiankowana w 1388 jako własność rycerza Niemierzy herbu Strzała (Nemerze de Bidlin), ówczesnego dziedzica okolicznych terenów. Istnienie w Bydlinie należącego zapewne do niego castrum (zamku) poświadczone jest źródłowo od 1400 roku^[6]. Budowla ta w swej najstarszej fazie miała postać wysokiego domu (miał przynajmniej trzy kondygnacje naziemne) na rzucie czworoboku o wymiarach 11,40 × 24 m i grubości ścian 2,30 m, z przyporami w narożach oraz w północno-zachodniej elewacji^[6]. Całość otoczona była wałami, wkrótce zastąpionymi przez mur obwodowy z budynkiem bramnym^[6]. Zamek został w późniejszym czasie przebudowany przez Bonerów na kościół katolicki. Około 1520 arianin Jan Firlej, zamienił go na zbór braci polskich, natomiast jego syn Mikołaj przywrócił mu charakter świątyni katolickiej i nadał mu wezwanie Świętego Krzyża. W 1655 kościół został spalony przez Szwedów. Odbudowany 80 lat później, w XVIII wieku był wielokrotnie dewastowany i grabiony przez wojska przyszłych zaborców; pod koniec tego stulecia został ostatecznie opuszczony. Sam Bydlin w 1404 w dokumentach wymieniany był jako miasto, stan taki trwał aż do 1530 kiedy to w nieznanych okolicznościach utracił prawa miejskie. Pod koniec XIX na stokach góry zamkowej istniała kopalnia galeny.

W dniu 15 listopada 1914 na polach wokół wsi doszło do bitwy między IV i VI batalionem piechoty I Brygady Legionów Polskich ubezpieczanych przez artylerię a wojskami rosyjskimi (bitwa pod Krzywopłotami). Polegli tu legioniści spoczywają w zbiorowej mogile na bydlińskim cmentarzu pod siedmiometrowym kamiennym krzyżem. Każdego roku 11 listopada odbywają się tu uroczystości z okazji Święta Niepodległości z udziałem wysokich urzędników państwowych. Pozostałości linii polskich okopów można jeszcze zobaczyć niedaleko szczytu wzgórza przy drodze do ruin, która zaczyna się po drugiej stronie szosy od bramy cmentarza.

Zobacz też

Bydlino

Przypisy

↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 128 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
↑ Robert Krzysztofik, Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna, Katowice 2007, s. 22-23.
↑ Województwo krakowskie w drugiej połowie XVI wieku ; Cz. 2, Komentarz, indeksy, Warszawa 2008, s. 110.
↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
↑ TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 18.11.2015].
↑ ^a ^b ^c Piotr Lasek, Obronne siedziby rycerskie i możnowładcze w czasach Kazimierza Wielkiego [w:] Wielkie murowanie. Zamki w Polsce za Kazimierza Wielkiego. Colloquia Castrensia II, 2019, s.73

Linki zewnętrzne

Informacje o wsi na stronie gminy
Bydlin, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 504 .

[poczta-1] Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 128 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .

[2] Robert Krzysztofik, Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna, Katowice 2007, s. 22-23.

[3] Województwo krakowskie w drugiej połowie XVI wieku ; Cz. 2, Komentarz, indeksy, Warszawa 2008, s. 110.

[Dz.U._29/2013-4] Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)

[teryt-5] TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 18.11.2015].

[:0-6] Piotr Lasek, Obronne siedziby rycerskie i możnowładcze w czasach Kazimierza Wielkiego [w:] Wielkie murowanie. Zamki w Polsce za Kazimierza Wielkiego. Colloquia Castrensia II, 2019, s.73

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

Wsie	Bogucin Duży Bydlin Chechło Cieślin Golczowice Hucisko Jaroszowiec Kolbark Krzywopłoty Kwaśniów Dolny Kwaśniów Górny Rodaki Ryczówek
Kolonia	Zalesie Golczowskie
Osady	Borek Godawica Góry Bydlińskie Kobylica Młyny Zarole
Integralne części wsi	Bagno Dwór Glinianki Kąty Klucze-Osada Kobyliniec Kresy Laski Lidwinówka Łężcze Młyny Na Bagnie Na Dole Na Górze Nawsie Ostra Górka Pod Krzyżem Pod Lasem Przełajka Pustki Pustkowie Radacka Ulica Rzeka Sikorka Skałczański Koniec Stoki Świniuszka Tarnówka Zakrzacze Zawadka Żabiniec
Zniesione części wsi	Hucisko