Dmitrij Uljanow
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód, zajęcie |
lekarz, dziennikarz, polityk |
Dmitrij Iljicz Uljanow (ros. Дми́трий Ильи́ч Улья́нов, ur. 16 sierpnia 1874 w Symbirsku, zm. 16 lipca 1943 w Gorkach Leninskich) – rosyjski rewolucjonista, lekarz, radziecki działacz partyjny i państwowy.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Był młodszym bratem Lenina. W 1893 skończył gimnazjum w Samarze i podjął studia medyczne na Uniwersytecie Moskiewskim, od 1894 był związany ze studenckimi kółkami marksistowskimi w Moskwie. W listopadzie 1897 został aresztowany w związku ze sprawą "Związku Robotniczego" i osadzony w więzieniu do jesieni 1898, później pozostawał pod nadzorem policji w Podolsku, 1900–1901 studiował medycynę na Uniwersytecie Jurjewskim (obecnie Uniwersytet w Tartu). Działał w SDPRR, pracował jako lekarz w Chersoniu, był aresztowany, w 1903 nielegalnie wyjechał do Tuły, gdzie pracował w miejscowym komitecie partyjnym i został delegatem na II Zjazd SDPRR pod pseudonimem „Gerc”. Później pracował w kijowskiej organizacji SDPRR, w styczniu 1904 został aresztowany w Kijowie, podczas rewolucji 1905–1907 pracował jako lekarz w Symbirsku, był członkiem bolszewickiego komitetu SDPRR w Symbirsku, później pracował w Teodozji i Sierpuchowie, pozostając w stałym kontakcie z centrum partii bolszewickiej. W 1914 został zmobilizowany i do 1917 był lekarzem wojskowym w Sewastopolu i Odessie, jesienią 1917 brał udział w ustanowieniu władzy bolszewików na Krymie, w grudniu 1917 został członkiem Taurydzkiego Komitetu SDPRR(b), uczestniczył w przygotowaniu i wydawaniu gazety „Taurydzka Prawda”, 1918–1919 działał w komunistycznym podziemiu na Krymie.
W momencie, gdy Armia Czerwona zbliżała się do granic Krymu, Uljanow stanął na czele komitetu rewolucyjnego w Eupatorii, który 7 kwietnia przejął kontrolę nad miastem. W kolejnych dniach bolszewicy odebrali lokalnemu rządowi, tworzonemu przez kadetów, kontrolę nad całym półwyspem. Na zjeździe w Symferopolu 28-29 kwietnia została proklamowana Krymska Socjalistyczna Republika Radziecka, a Dmitrij Uljanow został przewodniczącym Rady Komisarzy Ludowych[1]. Republika przetrwała do końca czerwca 1919 r., kiedy bolszewików z Krymu wyparły jednostki białej Armii Ochotniczej[2].
Od końca 1921 pracował na kierowniczych stanowiskach w Ludowym Komisariacie Ochrony Zdrowia RFSRR, a 1925–1930 na Komunistycznym Uniwersytecie im. Swierdłowa, później został pracownikiem Zarządu Sanitarnego Kremla. Został pochowany na Cmentarzu Nowodziewiczym.
Genealogia[edytuj | edytuj kod]
| Grigorij Uljanin | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Łukian Smirnow | Nikita Uljanin (ur. 1711) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Dymitr (Mojżesz) Blank | Johann Gottlieb Großschopf | Anna z d. Estedt | Aleksy Smirnow | Wasyl Uljanin (ur. 1733) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Aleksander (Izrael) Blank (1801/1804–1870) | Anna z d. Großschopf (1810–1838) | Anna z d. Smirnow | Mikołaj Uljanin (1770–1838) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Maria z d. Blank (1835–1916) | Ilja (Eliasz) Uljanow (ur. jako Uljanin) (1831–1886) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Anna Jelizarowa-Uljanowa (1864–1935) | Aleksander Uljanow (1866–1887) | Włodzimierz Uljanow Lenin (1870–1924) | Nadieżda Krupska (1869–1939) | Olga Uljanowa (1871–1891) | Dymitr Uljanow (1874–1943) | Maria Uljanowa (1878–1937) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Olga Uljanowa (1922–2011) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ A. Szyrokorad, Riewolucija i grażdanskaja wojna w Krymu, Wiecze, Moskwa 2017, ISBN 978-5-4444-1714-0, s. 88.
- ↑ A. Szyrokorad, Riewolucija i grażdanskaja wojna w Krymu, Wiecze, Moskwa 2017, ISBN 978-5-4444-1714-0, s. 93-94.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Mała encyklopedia powszechna PWN, Warszawa 1969.
- Ульянов Дмитрий Ильич. Хронос: Всемирная история в интернете. [dostęp 2017-02-23]. (ros.).