Przejdź do zawartości

Helenów (gmina)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Helenów
gmina wiejska
1867–1954[1]
Państwo

 Polska

Województwo

1919–39: warszawskie
1945–54: warszawskie

Powiat

1919–48: błoński
1948-52: grodziskomaz.
1952–54: pruszkowski

Siedziba

Brwinów

Szczegółowy podział administracyjny (1952)
Liczba gromad

21

brak współrzędnych

Helenów (od 1973 Brwinów) – dawna gmina wiejska istniejąca do 1954 roku[2] w woj. warszawskim. Nazwa gminy pochodzi od wsi Helenów, jednak siedzibą władz gminy był Brwinów[3][4].

Gmina Helenów powstała w 1867 roku. W okresie międzywojennym gmina należała do powiatu błońskiego w woj. warszawskim. 1 stycznia 1927 roku z części obszaru gminy Helenów[5] utworzono nową gminę Letnisko-Brwinów z siedzibą w Brwinowie[6]. 1 kwietnia 1939 do gminy Helenów przyłączono miejscowości Letnisko Młochówek, willa Zarybie i osada Borowina z gromady Żółwin w gminie Młochów w tymże powiecie[7], tworząc z tych miejscowości nową gromadę Letnisko Młochówek w graniacach gminy Helenów[8].

Po wojnie gmina zachowała przynależność administracyjną. 12 marca 1948 roku zmieniono nazwę powiatu błońskiego na grodziskomazowiecki[9]. 1 lipca 1948 roku z części obszaru gminy Helenów (gromady Podkowa Leśna i Letnisko Młochówek)[10] utworzono nową gminę Podkowa Leśna z siedzibą w Podkowie Leśnej[11].

1 lipca 1952 roku część obszaru gminy Helenów (gromada Sokołów) weszła w skład nowo utworzonej gminy Michałowice, natomiast do gminy Helenów (do gromady Komorów[12]) przyłączono część obszaru zniesionej gminy Skorosze (część gromady Pęcice stanowiącą osiedle Chlebów[13]); gmina Helenów składała się odtąd z 21 gromad: Biskupice, Czubin, Domaniew, Domaniewek, Falęcin, Gąsin, Granica, Grudów, Kanie, Komorów, Komorów-Wille, Koszajec, Kotowice, Krosna, Milęcin, Moszna, Nowa Wieś, Nowa Wieś parc., Otrębusy, Parzniew i Strzeniówka[14].

Gminę zniesiono 29 września 1954 roku wraz z reformą wprowadzającą gromady w miejsce gmin[15]:

 Osobny artykuł: Brwinów (gromada).
 Osobny artykuł: Moszna (gromada).

Gąsin i Nową Wieś-Parcelę włączono równocześnie do Pruszkowa a Grudów (bez majątku S.G.G.W.) do Milanówka[16].

Jednostki nie przywrócono 1 stycznia 1973 roku po reaktywowaniu gmin[17], utworzono natomiast jej terytorialny odpowiednik, gminę Brwinów.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Od 1919 jednostka administracyjna nowo utworzonego polskiego woj. warszawskiego; w czasie II wojny światowej przejściowo poza administracją polską.
  2. Do 28 września 1954 roku
  3. Główny Urząd Statystyczny w Warszawie: Województwa centralne i wschodnie Rzeczypospolitej Polskiej – podział na gminy według stanu z dnia 1.IV 1933 roku, Książnica-Atlas, Lwów 1933
  4. Podział administracyjny Rzeczypospolitej Polskiej: Praca zespołowa pod redakcją prof. Stanisława Srokowskiego. Warszawa: Biblioteka Samorządowca Nr 77, 1948
  5. wsie Brwinów i Brwinów-Kolonja, folwarki Brwinów, Brwinów Ogrody Słowackiego, Zatrudny i Kępina, cegielnia Leonów oraz parcele (wille) Brwinów Willa, Iglica, Brwinów-Ogrody, Marynin, Borki Węgrzynek, Pszczelin, Janówek B.b. Gutulin i Murawinek
  6. Dz.U. z 1930 r. nr 37, poz. 329
  7. Dz.U. z 1939 r. nr 18, poz. 121
  8. Warszawski Dziennik Wojewódzki. 1939, nr 7, poz. 54
  9. Dz.U. z 1948 r. nr 12, poz. 97
  10. A także z części obszaru gminy Młochów (część gromady Żółwin)
  11. Dz.U. z 1948 r. nr 50, poz. 395
  12. Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Warszawie. 1952, nr 6, poz. 37
  13. Dz.U. z 1952 r. nr 26, poz. 177
  14. Wykaz Gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej według stanu z dnia 1.VII 1952 r., PRL, GUS, Warszawa
  15. Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191
  16. Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Warszawie. 1954, nr 11
  17. Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312