Henryk Krok-Paszkowski

Henryk Krok-Paszkowski
	generał brygady
Data i miejsce urodzenia	1 kwietnia 1887 ; Rudnia Pilańska, gubernia mińska, Imperium Rosyjskie
Data i miejsce śmierci	7 kwietnia 1969 ; Dartford, Wielka Brytania
	Przebieg służby
Lata służby	1914–1945
Siły zbrojne	Armia Austro-Węgier; Wojsko Polskie
Formacja	Legiony Polskie
Jednostki	22 Pułk Piechoty; 9 Dywizja Piechoty; Obszar Warowny „Wilno”; 20 Dywizja Piechoty; 45 Dywizja Piechoty
Stanowiska	dowódca pułku piechoty; dowódca piechoty dywizyjnej; dowódca obszaru warownego; dowódca dywizji piechoty
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa; wojna polsko-bolszewicka; Kampania wrześniowa
	Odznaczenia
	; ;
	Multimedia w Wikimedia Commons

Henryk Krok-Paszkowski (ur. 20 marca^?/1 kwietnia 1887 w majątku Rudnia Pilańska nad Usą, zm. 7 kwietnia 1969 w Dartford, w Anglii) – generał brygady Wojska Polskiego, weteran wojny polsko-bolszewickiej i kampanii wrześniowej.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Był synem Stanisława i Jadwigi ze Straszyńskich, których majątek sąsiadował z majątkiem Oziembłowo. Rodzice przyszłego generała przyjaźnili się z Heleną i Edmundem Dzierżyńskimi, rodzicami Feliksa.

W latach 1897–1902 uczęszczał do Szkoły Realnej w Pińsku. Studiował na Politechnice Lwowskiej, gdzie związał się ze Związkiem Walki Czynnej i „Strzelcem”.

W okresie od sierpnia 1914 do listopada 1915 pełnił służbę w Legionach Polskich. Był dowódcą I plutonu w 1 Kompanii Kadrowej, potem jej dowódcą oraz dowódcą 4 kompanii w 2 i 5 pułku Legionów Polskich. W listopadzie 1915 odkomenderowany został do Polskiej Organizacji Wojskowej. Był komendantem Obwodu POW w Siedlcach oraz komendantem Szkoły Podoficerskiej w Warszawie. W maju 1917 ponownie w służbie liniowej. Dowodził batalionem w 5 pułku Legionów. Po kryzysie przysięgowym internowany w Beniaminowie.

2 listopada 1918 przyjęty został do Wojska Polskiego i mianowany dowódcą I batalionu 5 pułku piechoty Legionów. W styczniu 1919 objął dowództwo I batalionu 22 pułku piechoty. Walczył w wojnie z bolszewikami. W maju 1920 został dowódcą 22 pp. Przejściowo dowodził także XVII Brygadą Piechoty. Po demobilizacji i przejściu wojska na organizację pokojową, w dalszym ciągu dowodził 22 pp.

Na jego czele wziął czynny udział w przewrocie majowym 1926 po stronie Józefa Piłsudskiego. Zmiany personalne w wojsku przeprowadzone przez Pierwszego Marszałka Polski po zamachu stanu miały bezpośredni wpływ na dalszą karierę pułkownika Krok-Paszkowskiego. Wyznaczenie gen. bryg. Mieczysława Rysia-Trojanowskiego, dotychczasowego dowódcy 9 Dywizji Piechoty na stanowisko dowódcy Okręgu Korpusu Nr IX w Brześciu umożliwiło objęcie stanowiska dowódcy dywizji przez płk. Franciszka Sikorskiego, dotychczasowego dowódcę piechoty dywizyjnej 9 DP. Na zwolnione przez pułkownika Sikorskiego stanowisko wyznaczony został z dniem 9 sierpnia 1926 roku^[1].

Piechotą 9 DP dowodził niecałe dwa lata. 18 lutego 1928 roku został mianowany dowódcą Obszaru Warownego „Wilno” w Wilnie^[2]. Pełniąc służbę w wileńskim garnizonie awansował na generała brygady ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1929 roku w korpusie generałów. 9 października 1930 roku został mianowany dowódcą 20 Dywizji Piechoty w Baranowiczach^[3]. Dywizją dowodził ponad siedem lat. W styczniu 1938 roku przeniesiony został do Warszawy na stanowisko zastępcy dowódcy Okręgu Korpusu nr I.

W kampanii wrześniowej 1939 miał dowodzić 45 Dywizją Piechoty Rezerwowej, lecz nie zdołał jej zmobilizować. Od 12 do 17 września był komendantem punktu zbornego w Brzeżanach. Od września 1939 do lutego 1941 internowany w Rumunii w obozie w Băile Herculane^[4], potem do kwietnia 1945 w niewoli niemieckiej w Oflagach Dorsten i VI B Dössel. Po uwolnieniu osiadł w Anglii. Jego syn, Jan Krok-Paszkowski wziął udział w powstaniu warszawskim, a po wojnie był szefem Polskiej Sekcji BBC i pracownikiem Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa.

Zmarł w szpitalu Joyce Green w Dartford w 1969 roku^[5].

Awanse[edytuj | edytuj kod]

chorąży – 29 września 1914
porucznik – 5 marca 1915
kapitan – 15 czerwca 1915
pułkownik – 3 maja 1922 zweryfikowany ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919
generał brygady – 1 stycznia 1929 ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1929 i 1 lokatą w korpusie generałów

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari (28 lutego 1921)^[6]
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (8 listopada 1930)^[7]
Krzyż Niepodległości (20 stycznia 1931)^[8]
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
Krzyż Walecznych (czterokrotnie: po raz 2, 3 i 4 w 1921^[9])
Złoty Krzyż Zasługi (10 listopada 1928)^[10]
Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921
Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
Odznaka za Rany i Kontuzje
Odznaka Pamiątkowa „Pierwszej Kadrowej”^[11]
Krzyż Oficerski Orderu Leopolda (Belgia)

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych nr 31 z 9 sierpnia 1926 roku, s. 246.
↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 4 z 20 lutego 1928 roku, s. 29.
↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych nr 1 z 28 stycznia 1931 roku, s. 1.
↑ Piotr Stawecki, Generałowie polscy w wojnie obronnej 1939 roku i ich dalsze losy wojenne : cz. 2, [w:] Przegląd Historyczno-Wojskowy 15 (66)/3 (249) s. 93– 94.
↑ Z żałobnej karty. „Biuletyn”. Nr 15-16, s. 136, Czerwiec 1969. Koło Lwowian w Londynie.
↑ Dekret Wodza Naczelnego L. 2646 z 28 lutego 1921 r. (Dziennik Personalny z 1921 r. nr 11 poz. 328)
↑ M.P. z 1930 r. nr 260, poz. 351 „za zasługi na polu wyszkolenia wojska”.
↑ M.P. z 1931 r. nr 18, poz. 31 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
↑ Rozkaz Ministra Spraw Wojskowych L. 2142 z 1921 r. (Dziennik Personalny z 1922 r. Nr 1, s. 73)
↑ M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 634 „w uznaniu zasług, położonych na polu pracy w poszczególnych działach wojskowości”.
↑ 6 sierpień: 1914–1934, Warszawa: Zarząd Główny Związku Legjonistów Polskich, 1934, s. 20 .

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

T. Kryska-Karski, Generałowie Polski Niepodległej, wyd. Editions Spotkania Warszawa 1991.
H. P. Kosk, Generalicja polska, t. 2 wyd. Oficyna Wydawnicza Pruszków 2001.
Relacja Janusza Masłowskiego sporządzona przez Dawida Jakubowskiego

[1] Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych nr 31 z 9 sierpnia 1926 roku, s. 246.

[2] Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 4 z 20 lutego 1928 roku, s. 29.

[3] Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych nr 1 z 28 stycznia 1931 roku, s. 1.

[4] Piotr Stawecki, Generałowie polscy w wojnie obronnej 1939 roku i ich dalsze losy wojenne : cz. 2, [w:] Przegląd Historyczno-Wojskowy 15 (66)/3 (249) s. 93– 94.

[5] Z żałobnej karty. „Biuletyn”. Nr 15-16, s. 136, Czerwiec 1969. Koło Lwowian w Londynie.

[6] Dekret Wodza Naczelnego L. 2646 z 28 lutego 1921 r. (Dziennik Personalny z 1921 r. nr 11 poz. 328)

[7] M.P. z 1930 r. nr 260, poz. 351 „za zasługi na polu wyszkolenia wojska”.

[8] M.P. z 1931 r. nr 18, poz. 31 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.

[9] Rozkaz Ministra Spraw Wojskowych L. 2142 z 1921 r. (Dziennik Personalny z 1922 r. Nr 1, s. 73)

[10] M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 634 „w uznaniu zasług, położonych na polu pracy w poszczególnych działach wojskowości”.

[11] 6 sierpień: 1914–1934, Warszawa: Zarząd Główny Związku Legjonistów Polskich, 1934, s. 20 .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]