Hiszpania w Konkursie Piosenki Eurowizji dla Dzieci

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Hiszpania
w Konkursie Piosenki Eurowizji dla Dzieci
1
3
2
6
Informacje ogólne
Nadawca

Radiotelevisión Española (RTVE)

Rok i miejsce debiutu

2003, Kopenhaga

Liczba udziałów

10

Organizacja konkursu

1 raz w 2024

Strona internetowa

Hiszpania w Konkursie Piosenki Eurowizji dla Dzieci brała udział 10 razy. Od czasu debiutu konkursem w kraju zajmuje się hiszpański nadawca publiczny Radiotelevisión Española (RTVE)[1].

Historia Hiszpanii w Konkursie Piosenki Eurowizji dla Dzieci[edytuj | edytuj kod]

María Isabel, reprezentantka Hiszpanii w 2. Konkursie Piosenki Eurowizji dla Dzieci i laureatka konkursu

Konkurs Piosenki Eurowizji dla Dzieci 2003[edytuj | edytuj kod]

Hiszpański nadawca zdecydował się na debiut w 1. Konkursie Piosenki Eurowizji dla Dzieci, który odbył się 15 listopada 2003 roku w Kopenhadze. 22 września odbył się finał hiszpańskich preselekcji Eurojunior, których format jest bazowany na służącym jako preselekcje do Konkursu Piosenki Eurowizji formacie Operación Triunfo. O wynikach decydowało jury oraz telewidzowie[2].

Reprezentantem kraju został wówczas Sergio z piosenką „Desde el cielo”, zajął 2 miejsce z dorobkiem 125 punktów[3].

Konkurs Piosenki Eurowizji dla Dzieci 2004[edytuj | edytuj kod]

Finał hiszpańskich eliminacji Eurojunior odbyły się 2 października 2005 roku doi. Zostało wybranych czterdzieścioro uczestników, z czego szesnastu przeszło do finału. O wynikach decydowało jury oraz telewidzowie. W finale rywalizowało siedmioro uczestników: Blas („Sentir”), Karolina i Alba („Loca, loca”), Mirela („Conocí el amor”), Sara, Anabel i Rocío („Eres un bombón”) Lydia i Lucia („Música en el corazón”), María Isabel („Antes muerta que sencilla”) oraz Nico („Yo soy un bambino”).

Finał preselekcji wygrała 9-letnia María Isabel z utworem „Antes muerta que sencilla”. 20 listopada wystąpiła w finale 2. Konkursu Piosenki Eurowizji dla Dzieci, wystąpiła piętnasta w kolejności startowej i wygrała konkurs zdobywszy 171 punktów[4][5][6].

Konkurs Piosenki Eurowizji dla Dzieci 2005[edytuj | edytuj kod]

Finał hiszpańskich eliminacji Eurojunior odbyły się 2 października 2005 roku w studiu RTVE w Madrycie. Selekcje poprowadził Jorge Fernandez. W finale wzięło udział czterech uczestników: Carla Galiot („Mil historias”), Alba & Marta („Bicho raro”), Alba Mercado („Tela”), Antonio José („Te traigo flores”). Publiczność mogła zagłosować na zwycięzcę za pomocą teległosowania. Finał preselekcji wygrał 10-letni Antonio José zdobywając 28,5% głosów od widzów[7].

26 listopada wystąpił w finale 3. Konkursu Piosenki Eurowizji dla Dzieci, wystąpił piętnasty w kolejności startowej i zdobył 146 punktów zajmując tym samym drugie miejsce[8].

Dani podczas występu w Bukareszcie

Konkurs Piosenki Eurowizji dla Dzieci 2006[edytuj | edytuj kod]

7 października odbył się finał hiszpańskich preselekcji Eurojunior. Finał preselekcji wygrał 14-letni Dani z utworem „Te Doy Mi Voz”, zdobywając 36% głosów od telewidzów[9]. 2 grudnia odbył się finał konkursu, Dani wystąpił szósty w kolejności startowej, zajął czwarte miejsce zdobywając 91 punktów[9].

Konkurs Piosenki Eurowizji dla Dzieci 2007–2018: Brak udziału[edytuj | edytuj kod]

8 sierpnia 2007 roku hiszpański nadawca Radiotelevisión Española (RTVE) ogłosił, że kraj wycofuje się z konkursu. Javier Pons, dyrektor RTVE zapytany o powód swojej rezygnacji powiedział: „Eurowizja Junior promuje sterotypy których nie podzielamy”[10].

We wrześniu 2013 roku dyrektor generalny RTVE Yago Fandiño potwierdził, że trwają negocjacje które mogłyby umożliwić powrót Hiszpanii do konkursu. Fandiño wyjawił, że kraj będzie zainteresowany udziałem tylko wtedy jeżeli EBU zmieni format konkursu. Ostatecznie kraj nie znalazł się na liście uczestników[11].

21 maja 2014 roku Federico Liano, szef hiszpańskiej delegacji zapytany o możliwy powrót Hiszpanii do konkursu powiedział, że kraj nie weźmie udziału w 13. Konkursie Piosenki Eurowizji dla Dzieci, dodał również, że nadawca nie ma w planach brania udziału w przyszłości[12]. 5 czerwca 2015 roku pojawiły się doniesienia że Hiszpania rozważa powrót do konkursu, ale nie zostało to potwierdzone przez nadawcę. Ostatecznie kraj nie znalazł się na liście uczestników 14. Konkursu Piosenki Eurowizji dla Dzieci[13].

Nadawca zrezygnował również z udziału w latach 2016 i 2017 oraz 2018, nie podając powodu swojej decyzji[14][15].

Melani García podczas występu w Gliwicach

Konkurs Piosenki Eurowizji dla Dzieci 2019[edytuj | edytuj kod]

25 czerwca hiszpański nadawca Radiotelevisión Española (RTVE) potwierdził powrót po 13 latach nieobecności na konkurs rozgrywany w Gliwicach[16]. 24 lipca 2019 roku ogłoszono, że na reprezentantkę wewnętrznie została wybrana 12-letnia Melani Garcia z utworem „Marte”[17]. 24 listopada wystąpiła piąta w finale i zdobyła 212 punktów, w tym 104 punkty od widzów (2. miejsce) i 108 punktów od jury (3. miejsce)[18].

Konkurs Piosenki Eurowizji dla Dzieci 2020[edytuj | edytuj kod]

9 października na reprezentantkę Hiszpanii w 18. Konkursie Piosenki Eurowizji dla Dzieci, wewnętrznie została wybrana 10-letnia Soleá z utworem „Palante” skomponowanym przez Césara G. Ross, Hajar Sbihi, oraz Brunona Valverde[19] 28 listopada dzień przed finałem konkursu szef hiszpańskiej delegacji Toñi Prieto, wyjawił, że jeżeli Soleá wygra kraj będzie ubiegał się o organizację konkursu[20]. Soleá wystąpiła dziesiąta w kolejności startowej konkursu i zajęła trzecie miejsce zdobywszy 133 punktów, w tym 73 punkty od widzów (2. miejsce), oraz 60 punktów od jury (6. miejsce).

Konkurs Piosenki Eurowizji dla Dzieci 2021[edytuj | edytuj kod]

16 września ogłoszono, że na reprezentanta wewnętrznie został wybrany 13-letni Levi Diàz z utworem „Reír”. Levi wystąpił szesnasty w kolejności startowej w finale konkursu i zdobył łącznie 77 punktów[21], zajmując 15. miejsce, co jest najgorszym wynikiem w historii uczestnictwa Hiszpanii w konkursie. Oglądalność konkursu wyniosła 911 tys. widzów w Hiszpanii, co przełożyło się na 7,6% udziałów w rynku[22].

Konkurs Piosenki Eurowizji dla Dzieci 2022[edytuj | edytuj kod]

17 listopada 2021 hiszpański nadawca Radiotelevisión Española (RTVE) za pośrednictwem mediów poinformował, że regularnie będzie uczestniczył w Konkursie Piosenki Eurowizji dla Dzieci. 6 czerwca 2022 wyjawiono, że reprezentant Hiszpanii do jubileuszowego 20. Konkursu Piosenki Eurowizji dla Dzieci który zostanie rozegrany w Armenii zostanie wybrany metodą wewnętrznej selekcji, ale nadawca nie wyklucza zorganizowania preselekcji w przyszłych latach. Przewodnicząca hiszpańskiej delegacji Eva Mora powiedziała: „Chcemy wysłać dobrą propozycję i wspaniałego artystę, chcemy promować Eurowizję Junior w Hiszpanii. Nadawca bardzo poważnie traktuje Eurowizję Junior i chcemy nadal utrzymywać takie podejście”[23][24][25].

4 października 2022 ogłoszono, że na reprezentanta został wybrany Carlos Higes[26]. 4 listopada premierę miał utwór „Señorita"[27][28]. 11 grudnia wystąpił jedenasty w finale i zdobył 137 punktów, w tym 78 punktów od widzów (2. miejsce) i 59 punktów od jury (6. miejsce)[29][30]. Według nadawcy RTVE konkurs w Hiszpanii śledziło 1,18 mln widzów, co przełożyło się 10,14% udziałów w rynku[31].

Konkurs Piosenki Eurowizji dla Dzieci 2023[edytuj | edytuj kod]

30 stycznia 2023 roku prezes stacji RTVE Elena Sánchez Caballero potwierdziła udział Hiszpanii w konkursie w 2023[32]. 30 maja 2023 nadawca rozpoczął poszukiwanie reprezentanta Hiszpanii, poprzez otwarcie okna zgłoszeń dla potencjalnych kandydatów do reprezentowania Hiszpanii[33][34]. 7 lipca 2023 stacja RTVE ujawniła, że spośród 114 nadesłanych kandydatur na reprezentantkę Hiszpanii została wybrana Sandra Valero[35][36][37]. Nadawca zaprosił również kompozytorów do przesyłania propozycji piosenek które potencjalnie mogłyby reprezentować Hiszpanię. 29 lipca ujawniono, że RTVE otrzymało ponad 60 utworów dla reprezentantki Sandry Valero[38][39][40]. 14 września podczas prezentacji ramówki RTVE Sandra Valero ujawniła tytuł swojej konkursowej piosenki „Loviu”[41][42], a 12 października na kanale Junior Eurovision Song Contest w serwisie YouTube pojawił się oficjalny teledysk do piosenki[43].

26 listopada 2023 Sandra wystąpiła jako pierwsza w kolejności startowej i zajęła 2. miejsce zdobywszy łącznie 201 punktów, w tym 115 pkt od jury (2. miejsce) oraz 86 pkt od widzów (2. miejsce)[44][45]. Dzień po finale hiszpańska prasa ujawniła, że konkurs był oglądany przez 827 tys widzów, co przełożyło się na udziały w rynku na poziomie 8,7%[46].

Konkurs Piosenki Eurowizji dla Dzieci 2024[edytuj | edytuj kod]

14 lutego 2024 ogłoszono, że Hiszpania będzie organizatorem 22. Konkursu Piosenki Eurowizji dla Dzieci[47]. Tego samego dnia Generalitat Valenciana, wyraził zainteresowanie zorganizowaniem konkursu w Walencji[48], a Jaume Collboni zaproponował zorganizowanie konkursu w Barcelonie[49].

Uczestnictwo[edytuj | edytuj kod]

Hiszpania uczestnicy w Konkursie Piosenki Eurowizji dla Dzieci od 2003 roku z przerwą w latach 20072018. Poniższa tabela uwzględnia wszystkich hiszpańskich reprezentantów, tytuły konkursowych piosenek i języki w których były śpiewane oraz wyniki w poszczególnych latach[1].

Rok Artysta Piosenka Język Miejsce Punkty
2003 Sergio „Desde el cielo” hiszpański 2 125
2004 María Isabel Antes muerta que sencilla” hiszpański 1 171
2005 Antonio José „Te triago flores” hiszpański 2 146
2006 Dani „Te doy mi voz” hiszpański 4 91
Brak reprezentanta w latach 20072018
2019 Melani García „Marte” hiszpański 3 212
2020 Soleá „Palante” hiszpański 133
2021 Levi Diàz „Reír” hiszpański 15 77
2022 Carlos Higes „Señorita" hiszpański[a] 6 137
2023 Sandra Valero „Loviu” hiszpański[b] 2 201
2024

Legenda:

     1 miejsce

     2 miejsce

     3 miejsce

Historia głosowania w finale (2003–2023)[edytuj | edytuj kod]

Poniższe tabele pokazują, którym krajom Hiszpania przyznawała w finale konkursu punkty oraz od których państw hiszpańscy reprezentanci otrzymywali noty[50].

Organizacja[edytuj | edytuj kod]

Rok Lokalizacja Prowadzący
2024  Hiszpania (b.d., b.d.) b.d.

Komentatorzy i sekretarze[edytuj | edytuj kod]

Spis poniżej przedstawia wszystkich hiszpańskich komentatorów konkursu oraz krajowych sekretarzy podających punkty w finale.

Komentatorzy i sekretarze z Hiszpanii
Rok Komentator Sekretarz Źr.
2003 Fernando Argenta Jimmy Castro [51]
2004 Lucho [52]
2005 Beatriz Pécker, Lucho Gonzalo Gutiérrez Blanco [53]
2006 Fernando Argenta, Lucho Lucía [54]
Brak reprezentanta i transmisji w latach 2007–2018
2019 Tony Aguilar, Julia Varela i Víctor Escudero Violeta Leal [55][56]
2020 Tony Aguilar, Eva Mora i Víctor Escudero Melani García [57][58]
2021 Tony Aguilar i Julia Varela Lucía Arcos [59][60]
2022 Juan Diego Álvarez [61]
2023 [62]

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. Zawiera jedną powtarzaną frazę w języku angielskim
  2. Zawiera kilka powtarzanych fraz w języku angielskim, francuskim, portugalskim i włoskim

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b Spain [online], junioreurovision.tv [dostęp 2022-12-17] (ang.).
  2. Hits after hits for Spain at Junior Eurovision [online], junioreurovision.tv, 18 grudnia 2020 [dostęp 2024-02-14] (ang.).
  3. Beatriz Cano Alcalá, Recordando a los representantes españoles en Eurovisión Junior: Sergio [online], ESCplus España, 12 października 2022 [dostęp 2024-02-14] (hiszp.).
  4. Eurovision SPAIN WINS JUNIOR 2004 – ESCToday.com [online], Eurovision News, Polls and Information by ESCToday, 20 listopada 2004 [dostęp 2022-01-09] (ang.).
  5. Eurovision Junior: María Isabel to sing for Spain – ESCToday.com [online], Eurovision News, Polls and Information by ESCToday, 22 września 2004 [dostęp 2022-01-09] (ang.).
  6. María Isabel – Spain – Lillehammer 2004 [online], junioreurovision.tv [dostęp 2022-01-09] (ang.).
  7. Eurovision News i inni, Eurovision Spanish junior participants known – ESCToday.com [online], Eurovision News, Polls and Information by ESCToday, 16 września 2005 [dostęp 2022-02-06] (ang.).
  8. Eurovision Hasselt 2005: let the show begin! – ESCToday.com [online], Eurovision News, Polls and Information by ESCToday, 26 listopada 2005 [dostęp 2022-01-09] (ang.).
  9. a b Eurovision Spain JESC: Dani to Bucharest – ESCToday.com [online], Eurovision News, Polls and Information by ESCToday, 7 października 2006 [dostęp 2022-01-09] (ang.).
  10. Eurovision Spain withdraws from JESC 2007 – ESCToday.com [online], Eurovision News, Polls and Information by ESCToday, 8 sierpnia 2007 [dostęp 2022-01-09] (ang.).
  11. Anthony Granger, Spain: No Plans To Return To Junior Eurovision [online], Eurovoix, 21 maja 2014 [dostęp 2022-01-10] (ang.).
  12. Belén García, Junior Eurovision: Spain, no plans to return this year (Exclusive) [online], ESCplus, 21 maja 2014 [dostęp 2022-01-10] (ang.).
  13. Anthony Granger, Spain: TVE To Return To Junior Eurovision? [online], Eurovoix, 5 czerwca 2015 [dostęp 2022-01-10] (ang.).
  14. Matt Vilanova, Spain will not take part in Junior Eurovision 2017 [online], Eurovoix, 3 lipca 2017 [dostęp 2022-01-10] (ang.).
  15. JESC'16: Big Changes To The Contest Announced [online], Eurovoix, 13 maja 2016 [dostęp 2022-01-10] (ang.).
  16. Emily Herbert, Spain: Junior Eurovision 2019 Participation Confirmed [online], Eurovoix, 25 czerwca 2019 [dostęp 2022-01-10] (ang.).
  17. Emily Herbert, Spain: Melani García to Junior Eurovision 2019 [online], Eurovoix, 24 lipca 2019 [dostęp 2022-01-10] (ang.).
  18. Final of Gliwice-Silesia 2019 [online], junioreurovision.tv [dostęp 2022-01-10] (ang.).
  19. Junior Eurovision 2020 Rehearsal Diaries – Spain – Soleá – Palante [online], Eurovoix, 23 listopada 2020 [dostęp 2022-01-10] (ang.).
  20. Anthony Granger, Spain: RTVE Prepared to Host Junior Eurovision 2021 Should They Win [online], Eurovoix, 28 listopada 2020 [dostęp 2022-01-10] (ang.).
  21. aussievision, Junior Eurovision 2021: Spain [online], aussievision, 7 grudnia 2021 [dostęp 2022-01-10] (ang.).
  22. Anthony Granger, 🇪🇸 Spain: RTVE Records Lowest Junior Eurovision Audience to Date [online], Eurovoix, 20 grudnia 2021 [dostęp 2022-09-03] (ang.).
  23. David Carros, Televisión Española participará de forma regular en Eurovisión Junior en sus próximas ediciones [online], ESCplus España, 17 listopada 2021 [dostęp 2022-06-07] (hiszp.).
  24. Anthony Granger, 🇪🇸 Spain: Search Underway For Junior Eurovision 2022 Representative [online], Eurovoix, 6 czerwca 2022 [dostęp 2022-06-07] (ang.).
  25. Anthony Granger, 🇪🇸 Spain: RTVE to Reveal Junior Eurovision 2022 Selection Details on July 19 [online], Eurovoix, 21 czerwca 2022 [dostęp 2022-06-21] (ang.).
  26. Anthony Granger, 🇪🇸 Spain: Carlos Higes Hopes For Catchy Song For Junior Eurovision [online], Eurovoix, 4 października 2022 [dostęp 2022-10-06] (ang.).
  27. Carlos Higes [online], junioreurovision.tv [dostęp 2022-11-19] (ang.).
  28. Neil Farren, 🇪🇸 Spain: Carlos Higes Releases "Señorita" [online], Eurovoix, 4 listopada 2022 [dostęp 2022-11-19] (ang.).
  29. Results of the Final of Yerevan 2022 - Eurovision Song Contest [online], junioreurovision.tv [dostęp 2022-12-17].
  30. Final of Yerevan 2022 - Eurovision Song Contest [online], junioreurovision.tv [dostęp 2022-12-17].
  31. José Miguel Mancheño y Hugo Carabaña Menéndez, Audiencias: Los datos de Eurovisión Junior 2022 en Europa [online], ESCplus España, 12 grudnia 2022 [dostęp 2022-12-17] (hiszp.).
  32. José Miguel Mancheño, RTVE confirma sus intenciones y ya trabaja en Eurovisión Junior 2023 [online], ESCplus España, 30 stycznia 2023 [dostęp 2023-02-01] (hiszp.).
  33. RTVE abre la convocatoria del casting para elegir al representante de España en Eurovisión Junior 2023 [online], ESCplus España, 30 maja 2023 [dostęp 2023-05-30] (hiszp.).
  34. Anthony Granger, 🇪🇸 Spain: RTVE Launches Junior Eurovision 2023 Selection [online], Eurovoix, 30 maja 2023 [dostęp 2023-05-30] (ang.).
  35. PRENSA RTVE, Sandra Valero, representante de España en Eurovisión Junior 20 [online], RTVE.es, 7 lipca 2023 [dostęp 2023-07-07] (hiszp.).
  36. ¡Récord! RTVE recibe 114 candidaturas para representar a España en Eurovisión Junior 2023 [online], ESCplus España, 7 lipca 2023 [dostęp 2023-07-07] (hiszp.).
  37. Sandra Valero will represent Spain at Junior Eurovision 2023 [online], junioreurovision.tv, 7 lipca 2023 [dostęp 2023-07-07] (ang.).
  38. José Miguel Mancheno, RTVE ha recibido más de 60 canciones para Sandra Valero, representante de España en Eurovisión Junior 2023 [online], ESCplus España, 29 lipca 2023 [dostęp 2023-07-29] (hiszp.).
  39. VERÓNICA CASANOVA (REDACCIÓN) / MERCEDES JARAMILLO (REALIZACIÓN), Eurovisión Junior: Así quiere Sandra Valero que sea su canción [online], RTVE.es, 28 lipca 2023 [dostęp 2023-07-29] (hiszp.).
  40. Anthony Granger, 🇪🇸 Spain: Sandra Valero Reveals Genre She Wants to Perform at Junior Eurovision [online], Eurovoix, 30 lipca 2023 [dostęp 2023-07-31] (ang.).
  41. Anthony Granger, 🇪🇸 Spain: Sandra Valero to Perform "LOVIU" at Junior Eurovision 2023 [online], Eurovoix, 14 września 2023 [dostęp 2023-09-15] (ang.).
  42. José Miguel Mancheño, Revelados los compositores de «LOVIU», la propuesta de Sandra Valero para Eurovisión Junior 2023 [online], ESCplus España, 15 września 2023 [dostęp 2023-09-15] (hiszp.).
  43. Neil Farren, 🇪🇸 Spain: “Loviu” Music Video Released [online], Eurovoix, 11 października 2023 [dostęp 2023-10-12] (ang.).
  44. Final of Nice 2023 - Eurovision Song Contest [online], junioreurovision.tv [dostęp 2023-12-26].
  45. Results of the Final of Nice 2023 - Eurovision Song Contest [online], junioreurovision.tv [dostęp 2023-12-26].
  46. Pedro Zárate, Eurovisión Junior 2023 (8.1%) marca mínimo histórico de espectadores pese al gran puesto de España con Sandra Valero [online], Vertele, 27 listopada 2023 [dostęp 2023-12-26] (hiszp.).
  47. Spain will host Junior Eurovision 2024 [online], junioreurovision.tv, 14 lutego 2024 [dostęp 2024-02-14] (ang.).
  48. José David López, La Generalitat Valenciana primera en postularse candidata para organizar Eurovisión Junior 2024 [online], ESCplus España, 14 lutego 2024 [dostęp 2024-02-14] (hiszp.).
  49. José Miguel Mancheño, Barcelona se suma a la carrera por albergar Eurovisión Junior 2024 [online], ESCplus España, 14 lutego 2024 [dostęp 2024-02-14] (hiszp.).
  50. Spain [online], junioreurovision.tv [dostęp 2020-08-04] (ang.).
  51. Sergio Jesús intentará ganar el "I Festival Eurojunior" [online], Vertele, 15 listopada 2003 [dostęp 2022-12-10] (hiszp.).
  52. TVE-1 ofrece el segundo Festival de Eurovisión Junior [online], Vertele, 20 listopada 2004 [dostęp 2022-12-10] (hiszp.).
  53. Antonio José intenta repetir el éxito de Mª Isabel, en Eurojunior 2005 [online], Vertele, 26 listopada 2005 [dostęp 2022-12-10] (hiszp.).
  54. España, a seguir en la élite de Eurojunior con Dani y su "Te doy mi voz" [online], Vertele, 2 grudnia 2006 [dostęp 2022-12-10] (hiszp.).
  55. José David López, TVE emitirá el Festival de Eurovisión Junior 2019 por La 1 y TVE internacional [online], ESCplus España, 22 października 2019 [dostęp 2022-12-10] (hiszp.).
  56. RTVE, Eurovisión Junior 2019 con Tony Aguilar y Julia Varela [online], RTVE.es, 23 października 2019 [dostęp 2022-12-10] (hiszp.).
  57. PRENSA RTVE, 'Eurovisión Junior' | Tony Aguilar y Eva Mora comentarán Eurovisión Junior 2020 [online], RTVE.es, 23 października 2020 [dostęp 2022-12-10] (hiszp.).
  58. RTVE.es, Melani será portavoz del jurado de España [online], RTVE.es, 28 listopada 2020 [dostęp 2022-12-10] (hiszp.).
  59. James Washak, 🇪🇸 Spain: TVE Internacional Will Air Junior Eurovision 2021 [online], Eurovoix, 22 listopada 2021 [dostęp 2022-12-10] (ang.).
  60. RTVE, Eurovisión Junior 2021 - Tony Aguilar y Julia Varela comentarán el festival [online], RTVE.es, 2 grudnia 2021 [dostęp 2022-12-10] (hiszp.).
  61. Beatriz Cano Alcalá, Tony Aguilar y Julia Varela comentarán Eurovisión Junior 2022 en La 1 de TVE [online], ESCplus España, 1 grudnia 2022 [dostęp 2022-12-10] (hiszp.).
  62. Neil Farren, 🇪🇸 Spain: Junior Eurovision 2023 Commentators Revealed [online], Eurovoix, 19 listopada 2023 [dostęp 2023-11-19] (ang.).