III Liceum Ogólnokształcące im. Tadeusza Kościuszki w Łodzi

Budynek byłego gimnazjum męskiego w Łodzi
	nr rej. A/88 z 20.01.1971
Państwo	Polska
Miejscowość	Łódź
Adres	ul. Sienkiewicza 46
Typ budynku	Szkoła
Styl architektoniczny	neorenesans
Architekt	Hilary Majewski
Rozpoczęcie budowy	1881
Ukończenie budowy	1885
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

III Liceum Ogólnokształcące im. Tadeusza Kościuszki w Łodzi
	liceum ogólnokształcące
	; Główna fasada gmachu III LO od strony ul. Sienkiewicza (kwiecień 2006)
Państwo	Polska
Miejscowość	Łódź
Adres	ul. Sienkiewicza 46; 90-009 Łódź
Data założenia	1916
Patron	Tadeusz Kościuszko
Dyrektor	Maria Włodarczyk
Wicedyrektorzy	Agata Bartoszewska
	Położenie na mapie Łodzi III Liceum Ogólnokształcące im. Tadeusza Kościuszki w Łodzi
	Położenie na mapie Polski III Liceum Ogólnokształcące im. Tadeusza Kościuszki w Łodzi
	Położenie na mapie województwa łódzkiego III Liceum Ogólnokształcące im. Tadeusza Kościuszki w Łodzi
	51°45′49″N 19°27′47″E/51,763611 19,463056
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Miejskie Gimnazjum Męskie (fot. Bronisław Wilkoszewski, 1896)

III Liceum Ogólnokształcące im. Tadeusza Kościuszki w Łodzi – liceum ogólnokształcące znajdujące się w Łodzi przy ulicy Henryka Sienkiewicza 46.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Pierwotnie szkoła mieściła się w wynajętych pomieszczeniach przy ul. Cegielnianej 64 (obecnie ul. Jaracza 28). Budowę właściwego gmachu szkoły rozpoczęto w 1881 a ukończono w 1885 roku. Budynek oddano do użytku we wrześniu 1891 roku, w którym znalazło miejsce rosyjskojęzyczne „Męskie Rosyjskie Gimnazjum Rządowe”. Fundatorem szkoły był m.in. Karol Scheibler, którego posąg stał w auli szkoły, vis-à-vis portretu cara Mikołaja. Tuż obok szkoły znajdował się targ mięsny (obecnie park im. Sienkiewicza), który jednak został zastąpiony w 1896 roku przez park miejski zwany wówczas parkiem Mikołajewskim (od nazwy ulicy)^[1].

W czasach carskich uczęszczało tu 150 uczniów. W 1905 roku uczniowie gimnazjum męskiego aktywnie wzięli udział w walce o wprowadzenie języka polskiego do szkół.

W pierwszych latach okupacji niemieckiej Łodzi podczas I wojny światowej w budynku mieścił się szpital dla jeńców rosyjskich. Z dniem 9 marca 1916 r., wobec szalejącej w Łodzi epidemii tyfusu plamistego, niemieckie władze okupacyjne uruchomiły tu szpital dla chorych na tyfus. Lekarzem naczelnym został mianowany dr Haberlau^[2]. W 1918 r. gmach stał się miejscem formowania łódzkich pododdziałów Legionów Polskich.

Budynek ponownie został siedzibą szkoły od 1918 roku, kiedy reaktywowano tu 4-klasowe gimnazjum męskie, którego dyrektorem został Leon Starkiewicz. Trzy lata później gimnazjum zamieniono w 8-klasowe Męskie Gimnazjum typu przyrodniczo-matematycznego.

W 1921 roku patronem szkoły został Józef Piłsudski, a jego portret (namalowany na wcześniejszym wizerunku cara Mikołaja) zawisł w auli szkoły. Symbolem szkoły była w tamtych czasach szara maciejówka^[1]. Kończący szkołę uczniowie przełamywali jej daszek oraz przeszywali do góry nogami znaczek szkoły (litery MG otoczone wieńcem laurowym). Pierwsi absolwenci zdawali maturę w 1923 roku, a w 1926 powołali oni Stowarzyszenie Byłych Wychowanków.

Po wojnie szkoła wznowiła działalność w 1945, a rok później przyjęła imię obecnego patrona Tadeusza Kościuszki^[1]. W roku 1949 nadano szkole nazwę XXI Państwowego Gimnazjum i Liceum im. T. Kościuszki, a we wrześniu przekształcono ją w III Ogólnokształcącą Szkołę Stopnia Podstawowego i Licealnego.

W 1954 roku „Trójka” ze szkoły męskiej stała się koedukacyjną^[1]. Od września 1962 roku osobno funkcjonują: III Liceum Ogólnokształcące oraz Szkoła Podstawowa nr 173, która znajduje się w części dobudowanej po lewej, północnej stronie pierwotnego budynku „Trójki”.

Budynek[edytuj | edytuj kod]

Budynek szkoły, zaprojektowany na planie wydłużonego prostokąta, powstał w latach 1881–1885 według projektu H. Majewskiego i wystrojem nawiązywał do neorenesansu. Charakterystyczne dla całego obiektu są klucze nad oknami, zdobione kolumny oraz ozdobny gzyms tuż pod linią dachu. W części frontowej wysunięty ryzalit jest ozdobiony arkadowymi oknami i attyką^[1]. Przeprowadzony pod koniec lat 90. XX wieku remont wnętrza budynku pozwolił zachować oryginalny wygląd klatki schodowej oraz auli.

20 listopada 1966 r., przed budynkiem szkoły, z okazji 50-lecia jej istnienia, Marian Spychalski odsłonił pomnik dyrektora Leona Starkiewicza. W uroczystości uczestniczyła córka dyrektora – Eugenia Chłapowska^[3]^[4]^[5].

Popiersie Leona Starkiewicza przed budynkiem III LO, odsł. 20 XI 1966; treść inskrypcji:
ROKU TYSIĄCLECIA PAMIĘCI ZAŁOŻYCIELA-DYREKTORA SZKOŁY w LATACH 1916–1939 LEONA STARKIEWICZA i ZESPOŁU NAUCZYCIELI TWÓRCZYCH i ODDANYCH MŁODZIEŻY WYCHOWAWCÓW PRZYJACIÓŁ w 50 ROCZNICĘ POWOŁANIA PRZEZ ROBOTNICZĄ ŁÓDŹ GIMNAZJUM MIEJSKIEGO, KTÓRE DOBRZE ZASŁUŻYŁO SIĘ MIASTU I OJCZYŹNIE

Dyrektorzy szkoły[edytuj | edytuj kod]

1886–1887: A. Maziukiewicz^[6]
1887–?: M. F. Rożdiestwieńskij^[7]
1916–1939: Leon Starkiewicz
1945–1959: Mieczysław Woźniakowski
1959–1971: Bolesław Dębski
1971–1979: Bolesław Kuroczkin
1979–1991: Radzisław Olbrychowski
1991–2002: Marek Kaczorowski
2002–2007: Irena Rajch
od 2007: Maria Włodarczyk

Znani nauczyciele[edytuj | edytuj kod]

Znani absolwenci[edytuj | edytuj kod]

Piotr Amsterdamski

Jacek Chmielnik

Maciej Drygas

Aleksandra Urbańczyk

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b ^c ^d ^e Joanna Podolska, Michał Jagiełło. Spacerownik. Rosyjski szlak. „Gazeta Wyborcza Łódź”, s. 12, 14 grudnia 2012. ISSN 0860-908x.
↑ Kronika łódzka. Nowy szpital dla chorych zakaźnych. „Godzina Polski”. Rok I (nr 71), s. 5, kol. 1, 1916-03-10. Cezar Zawiłowski (nacz. red.). Łódź – Warszawa: Wydawnictwo polskie, A. Napieralski i G. Zawiłowski. [dostęp 2017-09-11].
↑ Celina Jaworska-Maćkowiak, Tadeusz Maćkowiak: Pomniki łódzkie. Historia w brązie i kamieniu. Łódź: Urząd Miasta Łodzi. Biuro Analiz Medialnych i Wydawnictw, 2008, s. 74.
↑ 50-lecie III LO im. T. Kościuszki. Dziś odsłonięcie pomnika b. dyr. L. Starkiewicza. „Dziennik Łódzki”. Nr 277 (6204). Rok XXI (Wydanie A), s. 2, kol. 5–6, 1966-11-20–21. Łódź: Łódzkie Wydawnictwo Prasowe RSW „Prasa”. ISSN 1898-3111. [dostęp 2017-09-11].
↑ (k). Marszałek Polski Marian Spychalski z wizytą w Łodzi. „Dziennik Łódzki”. Nr 278 (6205). Rok XXI (Wydanie A), s. 1, kol. 1–2, 1966-11-22. Łódź: Łódzkie Wydawnictwo Prasowe RSW „Prasa”. ISSN 1898-3111. [dostęp 2017-09-11].
↑ Kronika Łódzka. Skład osobisty gimnazyum męzkiego. „Dziennik Łódzki”. Rok III (nr 271), s. 2, kol. 3, 1886-12-04. Antoni Chomętowski (red.). Łódź: Stefan Kossuth. ISSN 1898-3111. [dostęp 2017-09-11].
↑ Kronika Łódzka. Ze szkoły. „Dziennik Łódzki”. Rok IV (nr 227), s. 3, kol. 2, 1887-10-12. Antoni Chomętowski (red.). Łódź: Stefan Kossuth. ISSN 1898-3111. [dostęp 2017-09-11].
↑ Osiągnięcia szkolne, studenckie i zawodowe laureatów olimpiad międzynarodowych w latach 1959–2009. 2009. s. 26–27. [dostęp 2017-09-11].

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Opis gmachu Męskiego Rosyjskiego Gimnazjum Rządowego („Dziennik Łódzki”, nr 213 z 27 września 1891 roku, s. 1).

[RS-1] Joanna Podolska, Michał Jagiełło. Spacerownik. Rosyjski szlak. „Gazeta Wyborcza Łódź”, s. 12, 14 grudnia 2012. ISSN 0860-908x.

[2] Kronika łódzka. Nowy szpital dla chorych zakaźnych. „Godzina Polski”. Rok I (nr 71), s. 5, kol. 1, 1916-03-10. Cezar Zawiłowski (nacz. red.). Łódź – Warszawa: Wydawnictwo polskie, A. Napieralski i G. Zawiłowski. [dostęp 2017-09-11].

[3] Celina Jaworska-Maćkowiak, Tadeusz Maćkowiak: Pomniki łódzkie. Historia w brązie i kamieniu. Łódź: Urząd Miasta Łodzi. Biuro Analiz Medialnych i Wydawnictw, 2008, s. 74.

[4] 50-lecie III LO im. T. Kościuszki. Dziś odsłonięcie pomnika b. dyr. L. Starkiewicza. „Dziennik Łódzki”. Nr 277 (6204). Rok XXI (Wydanie A), s. 2, kol. 5–6, 1966-11-20–21. Łódź: Łódzkie Wydawnictwo Prasowe RSW „Prasa”. ISSN 1898-3111. [dostęp 2017-09-11].

[5] (k). Marszałek Polski Marian Spychalski z wizytą w Łodzi. „Dziennik Łódzki”. Nr 278 (6205). Rok XXI (Wydanie A), s. 1, kol. 1–2, 1966-11-22. Łódź: Łódzkie Wydawnictwo Prasowe RSW „Prasa”. ISSN 1898-3111. [dostęp 2017-09-11].

[DŁ_271-1886-6] Kronika Łódzka. Skład osobisty gimnazyum męzkiego. „Dziennik Łódzki”. Rok III (nr 271), s. 2, kol. 3, 1886-12-04. Antoni Chomętowski (red.). Łódź: Stefan Kossuth. ISSN 1898-3111. [dostęp 2017-09-11].

[DŁ_227-1887-7] Kronika Łódzka. Ze szkoły. „Dziennik Łódzki”. Rok IV (nr 227), s. 3, kol. 2, 1887-10-12. Antoni Chomętowski (red.). Łódź: Stefan Kossuth. ISSN 1898-3111. [dostęp 2017-09-11].

[8] Osiągnięcia szkolne, studenckie i zawodowe laureatów olimpiad międzynarodowych w latach 1959–2009. 2009. s. 26–27. [dostęp 2017-09-11].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]