Józef Kutyba

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Józef Kutyba
Ilustracja
podpułkownik piechoty podpułkownik piechoty
Data i miejsce urodzenia

9 lutego 1899
Kraków

Data i miejsce śmierci

1940
Katyń

Przebieg służby
Lata służby

1914–1940

Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Wojsko Polskie

Formacja

Legiony Polskie

Jednostki

3 Pułk Piechoty
36 Pułk Piechoty Legii Akademickiej
Batalion Manewrowy
3 Pułk Strzelców Podhalańskich
50 Pułk Piechoty Strzelców Kresowych

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa
kampania wrześniowa

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Niepodległości Krzyż Walecznych (1920–1941, czterokrotnie) Srebrny Krzyż Zasługi Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
Państwowa Odznaka Sportowa Odznaka Strzelecka IIRP

Józef Feliks Kutyba[1] (ur. 9 lutego 1899 w Krakowie, zm. wiosną 1940 w Katyniu) – podpułkownik piechoty Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari, ofiara zbrodni katyńskiej.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 9 lutego 1899 w Krakowie jako syn Jana i Marii z d. Gomółka. Należał do Polskiej Organizacji Wojskowej. Przed 1914 był uczniem szkoły przemysłowej. Uczestniczył w I wojnie światowej w szeregach Legionów Polskich. Jako podoficer liniowy 3 pułku piechoty odbył kampanię karpacką, bukowińską, besarbską i wołyńską. Po kryzysie przysięgowym internowany na Węgrzech.

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości wstąpił do Wojska Polskiego. Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej 1920. Został awansowany na stopień porucznika piechoty ze starszeństwem z 1 czerwca 1919[2]. W 1923 służył w szeregach 36 pułku piechoty[3]. Następnie został awansowany na stopień kapitana piechoty ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1923[4]. W 1924 służył w Batalionie Manewrowym w Rembertowie, pozostając oficerem nadetatowym 36 pułku piechoty[5]. Na przełomie lat 20./30. był oficerem 3 pułku strzelców podhalańskich w Bielsku[6][7]. W tym czasie został awansowany na stopień majora piechoty ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1932[8]. 23 marca 1932 został wyznaczony na stanowisko obwodowego komendanta Przysposobienia Wojskowego[9]. Następnie został przeniesiony do 35 pułku piechoty w Brześciu na stanowisko dowódcy batalionu. 31 sierpnia 1935 został przesunięty na stanowisko kwatermistrza[10]. W 1937 awansowany na stopień podpułkownika. Przydzielony do 50 pułku piechoty Strzelców Kresowych, stacjonującym w garnizonie Kowel, gdzie od 31 marca do września 1939 był zastępcą dowódcy pułku.

Po wybuchu II wojny światowej 1939 w okresie kampanii wrześniowej jako pierwszy zastępca dowódcy 50 pułku piechoty pełnił także funkcję dowódcy batalionu nadwyżek 50 pp w ramach Ośrodka Zapasowego 27 Dywizji Piechoty we Włodzimierzu Wołyńskim. Był dowódcą odcinka grupy „Włodzimierz” gen. Kazimierza Sawickiego. Po agresji ZSRR na Polskę został aresztowany przez Sowietów i przewieziony do obozu w Kozielsku. Wiosną 1940 został przetransportowany do Katynia i rozstrzelany przez funkcjonariuszy Obwodowego Zarządu NKWD w Smoleńsku oraz pracowników NKWD przybyłych z Moskwy na mocy decyzji Biura Politycznego KC WKP(b) z 5 marca 1940. Został pochowany na terenie obecnego Polskiego Cmentarza Wojennego w Katyniu, gdzie w 1943 jego ciało zidentyfikowano podczas ekshumacji prowadzonych przez Niemców pod numerem 481[11]. Przy zwłokach Józefa Kutyby zostały odnalezione legitymacja Związku Narciarskiego, legitymacja Orderu Virtuti Militari, legitymacja oficerska, wizytówki[12]. Figuruje na liście wywózkowej 015/2 z kwietnia 1940, poz. 26. Wspominał o nim w swoim pamiętniku również zamordowany w Katyniu mjr Adam Solski, który jechał wraz z Józefem Kutybą tym samym transportem na śmierć[13].

Jego żoną była Józefa z d. Skoczek, z którą miał syna Jana i córkę Halinę (po mężu Borek).

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]

5 października 2007 Minister Obrony Narodowej Aleksander Szczygło awansował go pośmiertnie do stopnia pułkownika[17]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[18].

W ramach akcji „Katyń... pamiętamy” / „Katyń... Ocalić od zapomnienia” Józef Kutyba został uhonorowany poprzez zasadzenie Dębu Pamięci przy Publiczne Gimnazjum im. Jana Pawła II w Odrzywole[19].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. W ewidencji Wojska Polskiego figurował jako Józef I Kutyba, w celu odróżnienia od innego oficera noszącego to samo imię i nazwisko: Józefa II Kutyby, urodzonego 13 lutego 1899 roku.
  2. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 422.
  3. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 230.
  4. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 366.
  5. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 214, 1370.
  6. Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 103, 201.
  7. Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 617.
  8. Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 39.
  9. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 23 marca 1932 roku, s. 224.
  10. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 31 sierpnia 1935 roku, s. 96.
  11. Katyń według źródeł niemieckich – 1943 r.. stankiewicze.com. [dostęp 2014-08-05].
  12. Andrzej Leszek Szcześniak: Katyń. Lista ofiar i zaginionych jeńców obozów Kozielsk, Ostaszków, Starobielsk. Warszawa: Alfa, 1989, s. 93. ISBN 83-7001-294-9.
  13. Adam Solski – notatnik. 4historie.pl. [dostęp 2019-12-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-12-26)].
  14. M.P. z 1931 r. nr 111, poz. 163 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  15. M.P. z 1930 r. nr 98, poz. 144 „za zasługi na polu organizacji i administracji wojska”.
  16. Józef Kutyba. muzeumkatynskie.pl. [dostęp 2015-01-10].
  17. Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 roku w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
  18. Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. policja.pl. [dostęp 2014-04-20].
  19. Józef Kutyba. katyn-pamietam.pl. [dostęp 2018-03-08].

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]