Józef Kutyba
| |
 podpułkownik piechoty
| |
| Data i miejsce urodzenia |
9 lutego 1899 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
1940 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1914–1940 |
| Siły zbrojne | |
| Formacja | |
| Jednostki |
3 Pułk Piechoty |
| Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa |
| Odznaczenia | |
       
| |
.png){kind=small}
Józef Feliks Kutyba[1] (ur. 9 lutego 1899 w Krakowie, zm. wiosną 1940 w Katyniu) – podpułkownik piechoty Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari, ofiara zbrodni katyńskiej.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się 9 lutego 1899 w Krakowie jako syn Jana i Marii z d. Gomółka. Należał do Polskiej Organizacji Wojskowej. Przed 1914 był uczniem szkoły przemysłowej. Uczestniczył w I wojnie światowej w szeregach Legionów Polskich. Jako podoficer liniowy 3 pułku piechoty odbył kampanię karpacką, bukowińską, besarbską i wołyńską. Po kryzysie przysięgowym internowany na Węgrzech.
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości wstąpił do Wojska Polskiego. Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej 1920. Został awansowany na stopień porucznika piechoty ze starszeństwem z 1 czerwca 1919[2]. W 1923 służył w szeregach 36 pułku piechoty[3]. Następnie został awansowany na stopień kapitana piechoty ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1923[4]. W 1924 służył w Batalionie Manewrowym w Rembertowie, pozostając oficerem nadetatowym 36 pułku piechoty[5]. Na przełomie lat 20./30. był oficerem 3 pułku strzelców podhalańskich w Bielsku[6][7]. W tym czasie został awansowany na stopień majora piechoty ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1932[8]. 23 marca 1932 został wyznaczony na stanowisko obwodowego komendanta Przysposobienia Wojskowego[9]. Następnie został przeniesiony do 35 pułku piechoty w Brześciu na stanowisko dowódcy batalionu. 31 sierpnia 1935 został przesunięty na stanowisko kwatermistrza[10]. W 1937 awansowany na stopień podpułkownika. Przydzielony do 50 pułku piechoty Strzelców Kresowych, stacjonującym w garnizonie Kowel, gdzie od 31 marca do września 1939 był zastępcą dowódcy pułku.
Po wybuchu II wojny światowej 1939 w okresie kampanii wrześniowej jako pierwszy zastępca dowódcy 50 pułku piechoty pełnił także funkcję dowódcy batalionu nadwyżek 50 pp w ramach Ośrodka Zapasowego 27 Dywizji Piechoty we Włodzimierzu Wołyńskim. Był dowódcą odcinka grupy „Włodzimierz” gen. Kazimierza Sawickiego. Po agresji ZSRR na Polskę został aresztowany przez Sowietów i przewieziony do obozu w Kozielsku. Wiosną 1940 został przetransportowany do Katynia i rozstrzelany przez funkcjonariuszy Obwodowego Zarządu NKWD w Smoleńsku oraz pracowników NKWD przybyłych z Moskwy na mocy decyzji Biura Politycznego KC WKP(b) z 5 marca 1940. Został pochowany na terenie obecnego Polskiego Cmentarza Wojennego w Katyniu, gdzie w 1943 jego ciało zidentyfikowano podczas ekshumacji prowadzonych przez Niemców pod numerem 481[11]. Przy zwłokach Józefa Kutyby zostały odnalezione legitymacja Związku Narciarskiego, legitymacja Orderu Virtuti Militari, legitymacja oficerska, wizytówki[12]. Figuruje na liście wywózkowej 015/2 z kwietnia 1940, poz. 26. Wspominał o nim w swoim pamiętniku również zamordowany w Katyniu mjr Adam Solski, który jechał wraz z Józefem Kutybą tym samym transportem na śmierć[13].
Jego żoną była Józefa z d. Skoczek, z którą miał syna Jana i córkę Halinę (po mężu Borek).
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 7393
- Krzyż Niepodległości (12 maja 1931)[14]
- Krzyż Walecznych (czterokrotnie)
- Srebrny Krzyż Zasługi (17 marca 1930)[15]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
- Państwowa Odznaka Sportowa
- Odznaka Strzelecka[16]
Upamiętnienie
[edytuj | edytuj kod]5 października 2007 Minister Obrony Narodowej Aleksander Szczygło awansował go pośmiertnie do stopnia pułkownika[17]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[18].
W ramach akcji „Katyń... pamiętamy” / „Katyń... Ocalić od zapomnienia” Józef Kutyba został uhonorowany poprzez zasadzenie Dębu Pamięci przy Publiczne Gimnazjum im. Jana Pawła II w Odrzywole[19].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ W ewidencji Wojska Polskiego figurował jako Józef I Kutyba, w celu odróżnienia od innego oficera noszącego to samo imię i nazwisko: Józefa II Kutyby, urodzonego 13 lutego 1899 roku.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 422.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 230.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 366.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 214, 1370.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 103, 201.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 617.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 39.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 23 marca 1932 roku, s. 224.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 31 sierpnia 1935 roku, s. 96.
- ↑ Katyń według źródeł niemieckich – 1943 r.. stankiewicze.com. [dostęp 2014-08-05].
- ↑ Andrzej Leszek Szcześniak: Katyń. Lista ofiar i zaginionych jeńców obozów Kozielsk, Ostaszków, Starobielsk. Warszawa: Alfa, 1989, s. 93. ISBN 83-7001-294-9.
- ↑ Adam Solski – notatnik. 4historie.pl. [dostęp 2019-12-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-12-26)].
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 111, poz. 163 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
- ↑ M.P. z 1930 r. nr 98, poz. 144 „za zasługi na polu organizacji i administracji wojska”.
- ↑ Józef Kutyba. muzeumkatynskie.pl. [dostęp 2015-01-10].
- ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 roku w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
- ↑ Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. policja.pl. [dostęp 2014-04-20].
- ↑ Józef Kutyba. katyn-pamietam.pl. [dostęp 2018-03-08].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2016-02-15].
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Czekajcie, ja wrócę... Relacja Haliny Borek. W: Stanisław Maria Jankowski, Edward Miszczak: Powrót do Katynia. Rzeszów: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1990, s. 96–104. ISBN 83-03-03194-5.
- Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego: Katyń. Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, 2000. s. 330. [dostęp 2015-01-09].
- Wykaz Legionistów Polskich 1914–1918. Józef Kutyba. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2015-01-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (9 marca 2018)].
- Banaszek Kazimierz; Roman Wanda Krystyna; Sawicki Zdzisław: Kawalerowie Orderu Virtuti Militari w mogiłach katyńskich. Kapituła Orderu Wojennego Virtuti Militari, 2000. ISBN 83-87893-79-X.
- Członkowie Polskiej Organizacji Wojskowej
- Kwatermistrzowie 35 Pułku Piechoty (II RP)
- Kwatermistrzowie oddziałów piechoty II Rzeczypospolitej
- Ludzie urodzeni w Krakowie
- Obwodowi komendanci Przysposobienia Wojskowego (1928–1939)
- Odznaczeni Krzyżem Niepodległości
- Odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych (czterokrotnie)
- Odznaczeni Medalem Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
- Odznaczeni Medalem Pamiątkowym za Wojnę 1918–1921
- Odznaczeni Odznaką Strzelecką
- Odznaczeni Państwową Odznaką Sportową
- Odznaczeni Srebrnym Krzyżem Zasługi (II Rzeczpospolita)
- Oficerowie 3 Pułku Piechoty Legionów
- Oficerowie 3 Pułku Strzelców Podhalańskich
- Oficerowie piechoty Legionów Polskich 1914–1918
- Oficerowie Wojska Polskiego zamordowani w Katyniu
- Pochowani na Polskim Cmentarzu Wojennym w Katyniu
- Podpułkownicy piechoty II Rzeczypospolitej
- Uczestnicy kampanii wrześniowej (strona polska)
- Uczestnicy wojny polsko-bolszewickiej (strona polska)
- Urodzeni w 1894
- Zastępcy dowódcy 50 Pułku Piechoty Strzelców Kresowych
- Zmarli w 1940