Józef Matecki (pułkownik)

Józef Matecki
	pułkownik dyplomowany piechoty
Data i miejsce urodzenia	4 grudnia 1896 ; Września
Data i miejsce śmierci	17 września 1969 ; Waszyngton
	Przebieg służby
Lata służby	1914–1947
Siły zbrojne	Armia Cesarstwa Niemieckiego; Wojsko Polskie; Polskie Siły Zbrojne
Jednostki	1 Brygada Strzelców Karpackich; 4 Dywizja Piechoty
Stanowiska	zastępca dowódcy brygady; dowódca brygady piechoty; zastępca dowódcy dywizji
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa; powstanie wielkopolskie; wojna polsko-bolszewicka; II wojna światowa; kampania wrześniowa; kampania włoska 1944–1945
	Odznaczenia

Józef Matecki (ur. 4 grudnia 1896 we Wrześni, zm. 17 września 1969 w Waszyngtonie) – pułkownik dyplomowany piechoty Wojska Polskiego.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Józef Matecki urodził się 4 grudnia 1896 roku we Wrześni, ówczesnym mieście powiatowym rejencji poznańskiej, w rodzinie Józefa i Magdaleny z Jakubowskich^[1]^[2].

Na początku I wojny światowej, po ukończeniu gimnazjum gnieźnieńskiego, został wcielony do Armii Cesarstwa Niemieckiego i wysłany na front zachodni. Wziął udział w powstaniu wielkopolskim. Walczył w oddziale Pawła Cymsa. W styczniu 1919 roku został ciężko ranny w czasie szturmu dworca w Inowrocławiu. Przestrzelone płuca wymagały długiego leczenia i rehabilitacji^[2].

Pod koniec 1919 roku został przydzielony do Kompanii Przybocznej Naczelnego Wodza. W 1920 roku, w czasie wojny z bolszewikami dowodził kompanią 65 pułku piechoty. Następnie przez dwa lata dowodził batalionem w 57 pułku piechoty wielkopolskiej w Poznaniu^[3]. 23 maja 1923 roku otrzymał przeniesienie do 9 pułku piechoty Legionów w Zamościu na stanowisko pełniącego obowiązki dowódcy batalionu sztabowego^[4]. W następnym roku został wyznaczony na stanowisko kwatermistrza pułku. 16 grudnia 1926 roku został zwolniony ze stanowiska oficera przysposobienia wojskowego^[5]. 27 stycznia 1930 roku został awansowany na majora ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1930 roku i 25. lokatą w korpusie oficerów piechoty^[6]. Z dniem 3 listopada 1932 roku został powołany z Departamentu Piechoty Ministerstwa Spraw Wojskowych do Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie, w charakterze słuchacza Kursu 1932–1934. Z dniem 1 listopada 1934 roku, po ukończeniu kursu i otrzymaniu dyplomu naukowego oficera dyplomowanego, został przeniesiony do 21 Dywizji Piechoty Górskiej w Bielsku na stanowisko szefa sztabu^[7]. W październiku 1935 roku został przeniesiony do 9 pułku piechoty Legionów na stanowisko dowódcy batalionu. W 1939 roku pełnił służbę w Departamencie Dowodzenia Ogólnego Ministerstwa Spraw Wojskowych w Warszawie na stanowisko szefa Wydziału Studiów^[8].

Po kampanii wrześniowej 1939 roku przedostał się przez Węgry do Francji, gdzie został oficerem do zleceń generała broni Kazimierza Sosnkowskiego, komendanta głównego Związku Walki Zbrojnej. W 1940 roku, po klęsce Francji, został kierownikiem Bazy ZWZ w Kairze^[2].

Dwa lata później powrócił do służby liniowej i objął dowództwo jednego z batalionów 3 Dywizji Strzelców Karpackich. 1 lutego 1944 roku został zastępcą dowódcy 1 Brygady Strzelców Karpackich. 12 maja 1944 roku, w czasie bitwy o Monte Cassino, objął dowództwo brygady po rannym pułkowniku Walentym Peszku. Brygadą dowodził do września 1944 roku, kiedy to został odwołany do Londynu przez generała Sosnkowskiego w celu objęcia stanowiska szefa Oddziału VI Sztabu Naczelnego Wodza. W związku ze zwolnieniem generała Sosnowskiego z funkcji Naczelnego Wodza objęcie stanowiska szefa Oddziału Specjalnego nie doszło do skutku. Wiosną 1945 roku został zastępcą dowódcy 4 Dywizji Piechoty^[2].

W 1947 roku, po zwolnieniu z Polskiego Korpusu Przysposobienia i Rozmieszczenia, wyemigrował do Stanów Zjednoczonych Ameryki. W latach 1948–1963 był zatrudniony w służbie geograficznej Armii Stanów Zjednoczonych, w charakterze pracownika kontraktowego. Przez kolejne dwa lata był zatrudniony w Agencji Wywiadowczej Departamentu Obrony. Mając 70 lat został przeniesiony na emeryturę. Zmarł 17 września 1969 roku w Waszyngtonie. Do śmierci był członkiem Koła Generałów i Pułkowników byłych Wyższych Dowódców, skupionego wokół osoby generała broni Władysława Andersa^[2].

Żonaty z Wandą Żakowską, z którą miał dwie córki. Żona przed wojną była zatrudniona w Ambasadzie USA w Warszawie^[2].

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 10448^[9]
Krzyż Niepodległości (19 czerwca 1938)^[10]
Krzyż Walecznych „za czyny męstwa i odwagi wykazane w bojach toczonych w latach 1918–1921”
Złoty Krzyż Zasługi (11 marca 1932)^[11]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Stawecki 1975 ↓.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Komunikat 1970 ↓, s. 108-109.
↑ Spis oficerów 1921 ↓, s. 176, 763 tu jako „Józef Matecko”.
↑ Dziennik Personalny MSWojsk. ↓, Nr 35 z 2 czerwca 1923 roku, s. 366.
↑ Dziennik Personalny MSWojsk. ↓, Nr 52 z 7 grudnia 1926 roku, s. 437.
↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 28 stycznia 1930 roku, s. 25.
↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 22 grudnia 1934 roku, s. 253.
↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 16, 433.
↑ ŁukomskiŁ. G. ŁukomskiŁ., PolakP. B. PolakP., SuchcitzS. A. SuchcitzS., Kawalerowie Virtuti Militari 1792 - 1945, Koszalin 1997, s. 462 .
↑ M.P. z 1938 r. nr 140, poz. 245 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości” - zamiast uprzednio nadanego Medalu Niepodległości (M.P. z 1932 r. nr 167, poz. 198).
↑ M.P. z 1932 r. nr 62, poz. 79 „za zasługi na polu sportu strzeleckiego”.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Komunikat Nr 65 Zarządu Koła Generałów i Pułkowników byłych Wyższych Dowódców. [w:] Akta osobowe i organizacji na uchodźstwie, sygn. KOL.212/5 [on-line]. Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie, 1970-03-05. [dostęp 2017-02-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-02-20)].
Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2016-02-15].
Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r.. Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1921.
Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik Oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
Piotr Stawecki. Józef Matecki. „Polski Słownik Biograficzny”. XX, 1975.

[CITEREFStawecki1975-1] Stawecki 1975 ↓.

[CITEREFKomunikat1970108-109-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Komunikat 1970 ↓, s. 108-109.

[CITEREFSpis_oficerów1921176,_763_tu_jako_„Józef_Matecko”-3] Spis oficerów 1921 ↓, s. 176, 763 tu jako „Józef Matecko”.

[CITEREFDziennik_Personalny_MSWojsk.Nr_35_z_2_czerwca_1923_roku,_s._366-4] Dziennik Personalny MSWojsk. ↓, Nr 35 z 2 czerwca 1923 roku, s. 366.

[CITEREFDziennik_Personalny_MSWojsk.Nr_52_z_7_grudnia_1926_roku,_s._437-5] Dziennik Personalny MSWojsk. ↓, Nr 52 z 7 grudnia 1926 roku, s. 437.

[CITEREFDz._Pers._MSWojsk.Nr_2_z_28_stycznia_1930_roku,_s._25-6] Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 28 stycznia 1930 roku, s. 25.

[CITEREFDz._Pers._MSWojsk.Nr_14_z_22_grudnia_1934_roku,_s._253-7] Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 22 grudnia 1934 roku, s. 253.

[CITEREFRybkaStepan200616,_433-8] Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 16, 433.

[9] ŁukomskiŁ. G. ŁukomskiŁ., PolakP. B. PolakP., SuchcitzS. A. SuchcitzS., Kawalerowie Virtuti Militari 1792 - 1945, Koszalin 1997, s. 462 .

[10] M.P. z 1938 r. nr 140, poz. 245 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości” - zamiast uprzednio nadanego Medalu Niepodległości (M.P. z 1932 r. nr 167, poz. 198).

[11] M.P. z 1932 r. nr 62, poz. 79 „za zasługi na polu sportu strzeleckiego”.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]