Józef Hartman

Józef Hartman
Roch, Sławek, Tata
	; Józef Hartman w mundurze kapitana
	pułkownik
Data i miejsce urodzenia	27 października 1898 ; Swaryszów
Data i miejsce śmierci	24 kwietnia 1979 ; Londyn
	Przebieg służby
Siły zbrojne	Wojsko Polskie; Polskie Siły Zbrojne
Jednostki	4 Pułk Piechoty Legionów; 2 Pułk Strzelców Podhalańskich
Stanowiska	adiutant przyboczny; szef SOE STS 43,; szef wyszkolenia Oddziału VI Sztabu Naczelnego Wodza
Główne wojny i bitwy	wojna polsko-bolszewicka; II wojna światowa
	Odznaczenia
	;
	Multimedia w Wikimedia Commons

Józef Sławomir Hartman, ps. „Roch”, „Sławek”, „Tata” (ur. 27 października 1898 w Swaryszowie, zm. 24 kwietnia 1979 w Londynie)^[1] – pułkownik Wojska Polskiego, adiutant prezydenta Ignacego Mościckiego, polski komendant STS 43, zwany „ojcem cichociemnych”. Odznaczony Orderem Virtuti Militari.

Życiorys

Urodził się w rodzinie Karola i Małgorzaty z domu Białek. Miał czterech braci: Antoniego, Stanisława, Jana i Tadeusza oraz siostrę Jadwigę. Od 1915 w POW dowódca Obwodu Jędrzejów; 27 października 1917 wstąpił do 25 pułku piechoty w stopniu sierżanta; od 1919 w 4 pułku piechoty Legionów w Kielcach. Uczestnik wojny polsko-bolszewickiej. Awansowany do stopnia porucznika ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1923. W lutym 1925 roku został przydzielony z 1 pułku piechoty Legionów w Wilnie do Batalionu Manewrowego w Rembertowie na stanowisko oficera żywnościowego^[2].

Oficer 2 pułku strzelców podhalańskich. W latach 1934–1939 pełnił służbę w Gabinecie Wojskowym Prezydenta Rzeczypospolitej na stanowisku adiutanta przybocznego. Od 19 marca 1939 w stopniu majora, później podpułkownik, komendant ośrodka szkoleniowego kursów walki konspiracyjnej w Audley End (razem z płk. Terrym Roper-Caldbeckiem); szef sekcji polskiej SOE STS 43 (Kierownictwo Operacji Specjalnych, sekcja Secret Intelligence Service wyznaczała m.in. zadania wywiadowi Armii Krajowej). Od grudnia 1943 szef wyszkolenia Oddziału VI Sztabu Naczelnego Wodza (współpracującego z SOE). Służbę wojskową zakończył w randze pułkownika.

Po wojnie osiedlił się w Londynie.

15 lutego 1947 zawarł związek małżeński z Grace Leborgne (1908–1974), wdową po angielskim pilocie doświadczalnym.

Na emigracji aktywnie działał w środowiskach kombatanckich, m.in. dokumentując wojenne losy Cichociemnych. Miał zwyczaj sadzenia krzewu róży przed swoim domem, ilekroć dowiedział się o śmierci któregoś z Cichociemnych^[3].

Ordery i odznaczenia

Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (pośmiertnie, 6 czerwca 1979)^[4]
Krzyż Niepodległości (28 grudnia 1933)^[5]
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (11 listopada 1974)^[6]
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (11 listopada 1937)^[7]
Krzyż Walecznych (trzykrotnie)
Złoty Krzyż Zasługi z Mieczami
Srebrny Krzyż Zasługi (10 listopada 1928)^[8]
Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921
Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
Odznaka za Rany i Kontuzje
Order Estońskiego Czerwonego Krzyża I klasy (Estonia, 1935)^[9]^[10]
Oficer Orderu Imperium Brytyjskiego (Wielka Brytania)
Oficer Orderu Legii Honorowej (Francja, 1939)
Krzyż Oficerski Orderu Korony (Belgia, 1935)
Krzyż Oficerski Orderu Krzyża Orła (Estonia, 1936)^[11]^[12]
Krzyż Oficerski Orderu Gwiazdy Rumunii (Rumunia, 1938)
Order Korony Rumunii (Rumunia)
Medal Wojny 1939–1945 (Wielka Brytania, 1947)
Medal Obrony (Wielka Brytania, 1947)

Przypisy

↑ Wojciech Markert, Roman Lewicki, Józef Sławomir Hartman 1898–1979, Agencja Wydawnicza Egros, 2004, s. 77.
↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 8 lutego 1925 roku, s. 63.
↑ Katarzyna Brąkowska, Łukasz Karolewski, Pułkownik Józef Hartman, Warszawa 2018, s. 192, wersja online - https://www.nac.gov.pl/wp-content/uploads/2019/04/Album-Pu%C5%82kownik-J%C3%B3zef-Hartman-pdf.pdf
↑ Komunikat o nadaniu Orderu Odrodzenia Polski. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 32, Nr 7 z 31 grudnia 1979.
↑ M.P. z 1934 r. nr 23, poz. 35 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości” - zamiast uprzednio nadanego Medalu Niepodległości (M.P. z 1931 r. nr 178, poz. 260).
↑ Komunikat o nadaniu Orderu Odrodzenia Polski. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 20, Nr 4 z 31 grudnia 1974.
↑ M.P. z 1937 r. nr 260, poz. 410 „za zasługi w służbie wojskowej”.
↑ M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 636 „w uznaniu zasług, położonych na polu pracy w poszczególnych działach wojskowości”.
↑ Eesti Vabariigi teenetemärgid. president.ee. [dostęp 2014-11-12]. (est.).
↑ Według źródła polskiego był to order III klasy. Zarządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 2, s. 20, 11 listopada 1936.
↑ FredF. Puss FredF. (red.), Eesti tänab 1919–2000, Tallinn: Eesti Vabariigi Riigikantselei, 2000, s. 179, ISBN 9985-60-778-3 [dostęp 2014-10-23] [zarchiwizowane z adresu 2011-08-27] (est.).
↑ Zarządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 2, s. 20, 11 listopada 1936.

Bibliografia

Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2019-02-09].
Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
Wojciech Markert, Roman Lewicki, Józef Sławomir Hartman 1898–1979, Agencja Wydawnicza Egros, 2004, ISBN 83-88773-11-9.
Hartman, Józef Sławomir, Dziennik z okresu 1939-08-28 / 1940-02-01, opisujący losy Prezydenta Mościckiego i Jego otoczenia w czasie kampanii wrześniowej, internowania w Rumunii i przybycia do Szwajcarii, nieopublikowany.

Linki zewnętrzne

biogram na stronie Ośrodka Myśli Patriotycznej i Obywatelskiej

[1] Wojciech Markert, Roman Lewicki, Józef Sławomir Hartman 1898–1979, Agencja Wydawnicza Egros, 2004, s. 77.

[CITEREFDz._Pers._MSWojsk.Nr_14_z_8_lutego_1925_roku,_s._63-2] Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 8 lutego 1925 roku, s. 63.

[3] Katarzyna Brąkowska, Łukasz Karolewski, Pułkownik Józef Hartman, Warszawa 2018, s. 192, wersja online - https://www.nac.gov.pl/wp-content/uploads/2019/04/Album-Pu%C5%82kownik-J%C3%B3zef-Hartman-pdf.pdf

[4] Komunikat o nadaniu Orderu Odrodzenia Polski. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 32, Nr 7 z 31 grudnia 1979.

[5] M.P. z 1934 r. nr 23, poz. 35 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości” - zamiast uprzednio nadanego Medalu Niepodległości (M.P. z 1931 r. nr 178, poz. 260).

[6] Komunikat o nadaniu Orderu Odrodzenia Polski. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 20, Nr 4 z 31 grudnia 1974.

[7] M.P. z 1937 r. nr 260, poz. 410 „za zasługi w służbie wojskowej”.

[8] M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 636 „w uznaniu zasług, położonych na polu pracy w poszczególnych działach wojskowości”.

[9] Eesti Vabariigi teenetemärgid. president.ee. [dostęp 2014-11-12]. (est.).

[10] Według źródła polskiego był to order III klasy. Zarządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 2, s. 20, 11 listopada 1936.

[11] FredF. Puss FredF. (red.), Eesti tänab 1919–2000, Tallinn: Eesti Vabariigi Riigikantselei, 2000, s. 179, ISBN 9985-60-778-3 [dostęp 2014-10-23] [zarchiwizowane z adresu 2011-08-27] (est.).

[12] Zarządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 2, s. 20, 11 listopada 1936.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]