Przejdź do zawartości

Jan Dulęba

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Jan Dulęba
Ilustracja
kapitan piechoty kapitan piechoty
Data i miejsce urodzenia

26 czerwca 1899
Leszczawa Górna

Data i miejsce śmierci

wiosna 1940
Katyń

Przebieg służby
Lata służby

1917–1940

Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Wojsko Polskie

Jednostki

40 Pułk Piechoty Austro-Węgier
74 Pułk Piechoty Austro-Węgier
"lotna kompania szturmowa" S. Maczka
21 Pułk Piechoty „Dzieci Warszawy”
3 Batalion Strzelców Sanockich
2 Pułk Strzelców Podhalańskich

Stanowiska

dowódca Batalionu KOP „Łużki”[potrzebny przypis]

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-ukraińska
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa
kampania wrześniowa

Odznaczenia
Srebrny Krzyż Zasługi (II RP)
Multimedia w Wikimedia Commons

Jan Władysław Dulęba[1] (ur. 26 czerwca 1899 w Leszczawie Górnej, zm. wiosna 1940 w Katyniu) – kapitan piechoty Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Urodził się jako syn Władysława i Zofii, z domu Kwiatkowska. Jego ojciec był właścicielem ziemskim.

Podczas I wojny światowej w 1917 został powołany do armii austro-węgierskiej, trafił do szeregów 40 pułku piechoty (m.in. służył w Samborze), następnie skierowany do 74 pułku piechoty, m.in. na froncie włoskim w Alpach Styryjskich. Później powrócił w rodzinne strony celem dokończenia nauki. W październiku 1918 ochotniczo zgłosił się do 3 batalionu Strzelców Sanockich, w szeregach którego uczestniczył w walkach o Lwów i Galicję podczas wojny polsko-ukraińskiej. Od 9 maja 1919 służył w tzw. „lotnej kompanii szturmowej” kpt. Stanisława Maczka i wraz z nim przeszedł pościg za ukraińskimi oddziałami od Dniestru po Zbrucz). Uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej w szeregach 21 pułku piechoty „Dzieci Warszawy”.

Ukończył Szkołę Podchorążych Piechoty w wymiarze czterech miesięcy w 1921. W tym roku zdał także maturę. 3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu podporucznika ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1921 roku i 1560. lokatą w korpusie oficerów piechoty[2].

W 1923 służył w 2 pułku Strzelców Podhalańskich w Sanoku. W tym samym roku został awansowany do stopnia porucznika ze starszeństwem z dniem 1 grudnia 1920 i 9. lokatą w korpusie oficerów piechoty[3][4]. W 1925 roku ukończył czteromiesięczny kurs doskonalenia młodszych oficerów piechoty w Chełmnie. Na przełomie lat 20. i 30. jako porucznik 2 pspodh. został przeniesiony do Korpusu Ochrony Pogranicza i przydzielony do batalionu KOP „Łużki”[5][6][7][8]. 7 czerwca 1934 roku otrzymał przeniesienie z KOP do 67 pułku piechoty w Brodnicy[9][10]. Na stopień kapitana został mianowany ze starszeństwem z 1 stycznia 1936 i 57. lokatą w korpusie oficerów piechoty[11]. W marcu 1939 pełnił służbę na stanowisku komendanta powiatowego Przysposobienia Wojskowego Lubawa[12]. W Brodnicy pełnił służbę W sierpniu 1939, w czasie mobilizacji, razem z nadwyżkami 67 pp, został skierowany do Rzeszowa, gdzie miał być sformowany Ośrodek Zapasowy 4 Dywizji Piechoty.

Po wybuchu II wojny światowej i agresji ZSRR na Polskę został aresztowany przez Sowietów i był przetrzymywany w obozie w Kozielsku. 2 kwietnia 1940 został wywieziony do Katynia i rozstrzelany przez funkcjonariuszy Obwodowego Zarządu NKWD w Smoleńsku oraz pracowników NKWD przybyłych z Moskwy na mocy decyzji Biura Politycznego KC WKP(b) z 5 marca 1940. W 1943 w toku ekshumacji prowadzonych przez Niemców jego ciało zostało zidentyfikowane pod numerem 1912 (przy zwłokach odnaleziono m.in. zaświadczenie lekarskie, części legitymacji oficerskiej, wizytówkę, pocztówkę)[13][14], gdzie został pochowany w mogile bratniej, najprawdopodobniej trzeciej, na terenie obecnego Polskiego Cmentarza Wojennego w Katyniu.

Kamień przy Dębie Pamięci honorującym Jana Dulębę w Sanoku

Upamiętnienie

[edytuj | edytuj kod]

5 października 2007 roku Minister Obrony Narodowej Aleksander Szczygło awansował go pośmiertnie do stopnia majora[15]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 roku, w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[16].

W ramach akcji „Katyń... pamiętamy” / „Katyń... Ocalić od zapomnienia” Jana Dulębę upamiętniono Dębami Pamięci 18 kwietnia 2009 w tzw. Alei Katyńskiej na Cmentarzu Centralnym w Sanoku[17][18][19] (zasadzenia dokonali wiceburmistrz miasta Marian Kurasz i przewodniczący Rady Miasta Sanoka Jan Pawlik)[20][21] oraz 20 kwietnia 2010 w Kurzętniku[22].

Odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ 12 marca 1934 ogłoszono sprostowanie imienia z „Jan” na „Jan Władysław”. Zarządzenia Ministra Spraw Wojskowych. Zmiany (sprostowania) nazwisk, imion i dat urodzenia. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 7, s. 91, 12 marca 1934. 
  2. ↑ Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Załącznik do Dziennika Personalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 13 z 8 czerwca 1922 roku, Zakłady Graficzne Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa 1922, s. 149.
  3. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 379, 450.
  4. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 392.
  5. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 147, 248.
  6. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 87, 908.
  7. ↑ Polscy oficerowie i policjanci zamordowani przez NKWD i pochowani w Katyniu, Miednoje i w Charkowie oraz obywatele RP z tzw. Ukraińskiej Listy Katyńskiej. katedrapolowa.pl. [dostęp 2014-02-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (27 września 2015)].
  8. ↑ Biogramy ofiar zbrodni katyńskiej. Jan Dulęba. Muzeum Katyńskie. [dostęp 2017-12-10].
  9. ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 11 z 7 czerwca 1934 roku, s. 181.
  10. ↑ Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty. 5 czerwiec 1935. Dodatek bezpłatny dla prenumeratorów „Przeglądu Piechoty”, Warszawa 1935, s. 92.
  11. ↑ Rybka i Stepan 2003 ↓, s. 349.
  12. ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 680.
  13. ↑ Katyń według źródeł niemieckich – 1943 r.. stankiewicze.com. [dostęp 2014-02-26].
  14. ↑ Andrzej Leszek Szcześniak: Katyń. Lista ofiar i zaginionych jeńców obozów Kozielsk, Ostaszków, Starobielsk. Warszawa: Alfa, 1989, s. 47. ISBN 83-7001-294-9.
  15. ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 roku w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
  16. ↑ Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. policja.pl. [dostęp 2014-08-05].
  17. ↑ Krystyna Chowaniec, Patron sanockiego harcerstwa – ksiądz harcmistrz Zdzisław Peszkowski, Rocznik Sanocki Tom X – Rok 2011, Sanok 2011, s. 17.
  18. ↑ Krystyna Chowaniec. Uroczystości dnia Katyńskiego w Sanoku. „Góra Przemienienia”, s. 4-13, Nr 17 (299) z 26 kwietnia 2009. Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku. 
  19. ↑ Marian Struś. Sanok nie zapomni. „Tygodnik Sanocki”, s. 1, 6, Nr 17 (911) z 24 kwietnia 2009. 
  20. ↑ Uroczystości Dnia Katyńskiego w Sanoku. ko.rzeszow.pl. [dostęp 2014-02-26].
  21. ↑ Krystyna Chowaniec: Dęby Pamięci. Sanok: Komenda Hufca ZHP Ziemi Sanockiej im. ks. hm. Zdzisława Peszkowskiego, 2010, s. 45. ISBN 978-83-931109-3-3.
  22. ↑ RAPORT Z UROCZYSTOŚCI POSADZENIA DĘBU W RAMACH PROGRAMU EDUKACYJNEGO ”KATYŃ... ocalić od zapomnienia”. katyn-pamietam.pl. [dostęp 2014-02-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (26 lutego 2014)].
  23. ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 47.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Jan_Dulęba&oldid=74396307”