Jerzy Edward Anders

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Jerzy Edward Anders
Ilustracja
mjr Jerzy Edward Anders (1934)
pułkownik kawalerii pułkownik kawalerii
Data i miejsce urodzenia

8 września 1896[1][2]
Błonie, Królestwo Polskie

Data śmierci

21 grudnia 1977

Przebieg służby
Siły zbrojne

Armia Imperium Rosyjskiego
Wojsko Polskie
Polskie Siły Zbrojne

Jednostki

15 Pułk Ułanów Poznańskich
9 Pułk Strzelców Konnych
3 Pułk Ułanów Śląskich
5 Pułku Ułanów Zasławskich

Stanowiska

dowódca szwadronu
kwatermistrz
zastępca dowódcy pułku
dowódca pułku

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
kampania wrześniowa

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Walecznych (1920–1941, czterokrotnie) Złoty Krzyż Zasługi
Multimedia w Wikimedia Commons

Jerzy Edward Anders (ur. 8 września 1896[1][2] w Błoniu, zm. 21 grudnia 1977[3]) – podpułkownik kawalerii Wojska Polskiego II Rzeczypospolitej.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Jerzy Edward Anders urodził się w majątku Błonie[4] (obecnie na terenie Krośniewic[5]) znajdującym się wówczas na terytorium Królestwa Polskiego będącego częścią Imperium Rosyjskiego. Jego ojciec Albert Anders[6] (1863–1942)[7] pracował jako administrator majątków ziemskich. Matką była Elżbieta, z domu Tauchert[6] (1868–1930)[7]. Oboje rodzice urodzili się w Boglewicach[7] (obecnie powiat grójecki). Byli wyznania ewangelickiego[8][9]. Rodzice ochrzcili go w Kościele Ewangelicko-Augsburskim w Chodczu[4] (obecnie powiat włocławski). Miał trzech braci, którzy jak on zostali zawodowymi żołnierzami Wojska Polskiego: generała Władysława Andersa (1892–1970), Karola (1893–1971) i Tadeusza Konstantego (1902–1995)[10] oraz starszą siostrę Joannę (1891–1958)[7].

Karierę wojskową rozpoczął w armii rosyjskiej podczas I wojny światowej, a następnie jako podoficer służył w oddziale łączności 1 Pułku I Korpusu Polskiego[11][10]. Od początku 1919 dowodził II plutonem 4 Szwadronu 1 Pułku Ułanów Wielkopolskich (później 15 Pułku Ułanów Poznańskich). Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej na froncie litewsko–białoruskim i w ofensywie znad Wieprza[11]. W 1921 zweryfikowany w stopniu porucznika (starszeństwo z 1 czerwca 1919, lok. 43)[12]. 30 czerwca 1921 Dekretem L.3109 Wodza Naczelnego został odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari (V klasy). W 1923 awansowany do stopnia rotmistrza (starszeństwo z 1 lipca 1923, lok. 40)[13]. Został dowódcą szwadronu 15 Pułku Ułanów Wielkopolskich. Od marca 1930 dowodził szwadronem zapasowym[11]. W czerwcu 1930 został przeniesiony do 9 Pułku Strzelców Konnych, gdzie pełnił służbę na stanowisku dowódcy szwadronu ciężkich karabinów maszynowych. Był słuchaczem XII promocji Wyższej Szkoły Wojennej (1931–1933), ale po pierwszym roku nauki odszedł ze szkoły[14] i wrócił do macierzystego 9 psk w Grajewie. W 1932 został awansowany do stopnia majora (starszeństwo z 1 stycznia 1932, lok. 6)[2]. Po powrocie do 9 Pułku Strzelców Konnych dowodził szwadronem zapasowym. W latach 1934–1938 pełnił służbę w 3 Pułku Ułanów Śląskich, między innymi na stanowisku kwatermistrza. W latach 1938–1939 był zastępcą dowódcy 5 Pułku Ułanów Zasławskich. W 1939 został awansowany do stopnia podpułkownika (starszeństwo z 19 marca 1939, lok. 12). W kampanii polskiej 1939 był zastępcą dowódcy 5 Pułku Ułanów Zasławskich, a od 14 września dowódcą tego pułku. Dostał się do niewoli niemieckiej. Do końca II wojny światowej był więziony w niemieckim Oflagu VIIA Murnau[10]. Został oswobodzony w kwietniu 1945[11]. Po oswobodzeniu udał się do 2 Korpusu Polskiego we Włoszech. 13 listopada 1945 objął dowództwo Pułku 3 Ułanów Śląskich w 2 Korpusie Polskim[15]. Dowodził pułkiem do lipca 1947. Po demobilizacji w 1947 pozostał na emigracji w Wielkiej Brytanii. Następnie przeniósł się do Kanady, gdzie zmarł[10]. Został pochowany na York Cemetary w Toronto[16]. Był żonaty z Wandą Gużewską (1893–1985)[17][18].

Awanse[edytuj | edytuj kod]

  • porucznik – zweryfikowany ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 w korpusie oficerów zawodowych kawalerii
  • rotmistrz – 1923 ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1923 w korpusie oficerów zawodowych kawalerii
  • major – 1932 ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1932 w korpusie oficerów zawodowych kawalerii
  • podpułkownik – 1939 ze starszeństwem z dniem 19 marca 1939
  • pułkownik[16]

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928, s. 347.
  2. ↑ a b c Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932, s. 146.
  3. ↑ Juliusz S. Tym. Dowódcy pułków pancernych i kawalerii pancernej 2. Korpusu. Zarys portretu zbiorowego. „Studia z dziejów wojskowości”. t. VI, 2017. s. 343. 
  4. ↑ a b Selder 2022 ↓, s. 23.
  5. ↑ Selder 2022 ↓, s. 5.
  6. ↑ a b Markert 2012 ↓, s. 9.
  7. ↑ a b c d Selder 2022 ↓, s. 42.
  8. ↑ Bogusz Szymański: Władysław Anders. gazeta.pl, 2010-10-28. [dostęp 2009-11-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-11-06)].
  9. ↑ Generał broni Władysław Anders (1892–1870)/Varia. [dostęp 2021-02-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-02-27)].
  10. ↑ a b c d Markert 2012 ↓, s. 10.
  11. ↑ a b c d Słownik odznaczonych Krzyżem i Medalem Niepodległości: Jerzy Edward Anders. fundacja100.pl. [dostęp 2022-01-30].
  12. ↑ Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923, s. 682.
  13. ↑ Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924, s. 604.
  14. ↑ Józef Szostak: Moja służba Niepodległej. Warszawa: Instytut Historyczny nn im. Andrzeja Ostoja Owsianego, 2019, s. 181. ISBN 978-83-943994-1-2.
  15. ↑ Henryk Lipiński: Kronika Pułku 3 Ułanów Śląskich. IPMS, 1947, s. 89. [dostęp 2022-01-30].
  16. ↑ a b Jerzy Anders. www.findagrave.com. [dostęp 2021-10-12].
  17. ↑ Albert Anders [online], Sejm-Wielki.pl [dostęp 2021-10-12].
  18. ↑ Wanda Maria Anders (Gużewska). geni_family_tree. [dostęp 2021-10-12]. (ang.).
  19. ↑ 1121. Dekretem L.3109 z dnia 30 czerwca 1921r., zostali odznaczeni krzyżem „Virtuti Militari” V klasy. „Dziennik Personalny - Ministerstwo Spraw Wojskowych”. R.2 Nr28, 1921-07-16. 
  20. ↑ Medal Niepodległości. „Monitor Polski”. Nr. 131 Rok XVI, s. 2, 9 czerwca 1933. 

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Jerzy_Edward_Anders&oldid=73602974”