Kazimierz Zagrodzki

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kazimierz Wincenty Zagrodzki
Tadeusz
Ilustracja
Kazimierz Zagrodzki
pułkownik lekarz weterynarii pułkownik lekarz weterynarii
Data i miejsce urodzenia

21 stycznia 1881
Dąbrowa Górnicza

Data i miejsce śmierci

9 czerwca 1941
Puławy

Przebieg służby
Lata służby

1912–1935

Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Wojsko Polskie

Formacja

Legiony Polskie

Jednostki

Pierwsza Kompania Kadrowa
I Brygada Legionów Polskich
1 Pułk Ułanów Legionów Polskich
Dowództwo Okręgu Generalnego „Lublin”
Departament Sanitarny Ministerstwa Spraw Wojskowych

Stanowiska

strzelec, dowódca plutonu, lekarz weterynarii, naczelny lekarz weterynarii pułku, szef służby weterynaryjnej okręgu generalnego
szef służby weterynaryjnej Wojska Polskiego

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka

Późniejsza praca

zastępca dyrektora PINGW

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Niepodległości z Mieczami Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi Złoty Krzyż Zasługi Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Medal Srebrny za Długoletnią Służbę Medal Brązowy za Długoletnią Służbę
Multimedia w Wikimedia Commons

Kazimierz Wincenty Zagrodzki, ps. „Tadeusz” (ur. 21 stycznia 1881 w Dąbrowie Górniczej, zm. 9 czerwca 1941[1] w Puławach) – pułkownik lekarz weterynarii Wojska Polskiego, doktor medycyny weterynaryjnej, szef Służby Weterynaryjnej Ministerstwa Spraw Wojskowych w latach 1927–1935, zastępca dyrektora Państwowego Instytutu Naukowego Gospodarstwa Wiejskiego w latach 1935–1939.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w rodzinie Klemensa i Marii ze Sroków. Po ukończeniu progimnazjum w Pińczowie i Gimnazjum Kieleckiego (w 1902 roku) rozpoczął studia w Instytucie Weterynaryjnym w Warszawie. Studiował w Warszawie do wybuchu rewolucji w 1905 roku. W czasie studiów należał od przełomu 1904/1905 roku do Organizacji Spiskowo-Bojowej PPS. Został aresztowany w 1905 roku, w sierpniu tego roku trafił do X Pawilonu Cytadeli Warszawskiej[2], zesłano go na 5 lat na Syberię (do guberni tobolskiej), skąd uciekł w 1911 roku[3] i dotarł do Lwowa, gdzie kontynuował studia weterynaryjne na Akademii Medycyny Weterynaryjnej. W roku 1912 uzyskał dyplom lekarza weterynarii. Równocześnie ukończył szkołę oficerską (kurs oficerski) Związku Strzeleckiego.

Od sierpnia 1914 roku służył w Pierwszej Kompanii Kadrowej[2] i I Brygadzie Legionów Polskich. Jako dowódca plutonu walczył m.in. pod Dęblinem[2] i pod Anielinem–Laskami[1], był ranny, zakończył szlak bojowy w bitwie pod Łowczówkiem[4]. Był naczelnym lekarzem weterynarii 1 pułku ułanów Legionów Polskich. 5 marca 1915 roku został mianowany podporucznikiem lekarzem weterynarii[5]. Od 6 lutego do 1 kwietnia 1917 roku wykładał przedmiot „nauka o koniu” na kawaleryjskim kursie podoficerskim przy 1 pułku ułanów w Ostrołęce[6]. Latem tego roku, po kryzysie przysięgowym, został internowany go w Beniaminowie[3][4]. 2 czerwca 1917 roku został mianowany rotmistrzem[1]), a przed 17 grudnia 1918 roku – majorem.

10 listopada 1918 roku został przyjęty do Wojska Polskiego i przydzielony do Dowództwa Okręgu Generalnego „Lublin” na stanowisko szefa weterynarii. Na tym stanowisku 24 czerwca 1920 roku został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 roku w stopniu podpułkownika, w korpusie weterynaryjnym, w „grupie oficerów byłych Legionów Polskich”[7]. W czasie wojny z bolszewikami był szefem weterynaryjnym Grupy Wołyńskiej[4].

Do 1 stycznia 1922 był naczelnym komisarzem do walki z księgosuszem w Polsce[8]. 3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu podpułkownika ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 8. lokatą w korpusie oficerów weterynaryjnych, w grupie lekarzy weterynaryjnych, a jego oddziałem macierzystym była Kadra Okręgowego Szpitala Koni Nr 2[9]. W latach 1923–1924 był szefem Szefostwa Weterynaryjnego Dowództwa Okręgu Korpusu Nr II w Lublinie, pozostając oficerem nadetatowym Okręgowego Szpitala Koni Nr 2[10][11]. 1 grudnia 1924 roku został mianowany pułkownikiem ze starszeństwem z 15 sierpnia 1924 roku i 1. lokatą w korpusie oficerów weterynaryjnych[12]. W 1927 roku został przeniesiony służbowo do Departamentu Sanitarnego Ministerstwa Spraw Wojskowych na Szefa Weterynarii. 29 listopada 1929 roku[1] obronił pracę doktorską na Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie i otrzymał stopień doktora nauk weterynaryjnych. Został przeniesiony w stan spoczynku (pułkownik pospolitego ruszenia) 31 maja 1935 roku.

Od 1 czerwca 1935 roku pracował na stanowisku kierownika wydziału weterynaryjnego Państwowego Instytutu Naukowego Gospodarstwa Wiejskiego i zastępcy dyrektora w Państwowym Instytucie Naukowym Gospodarstwa Wiejskiego w Puławach. Był organizatorem i pierwszym kierownikiem Instytutu (do roku 1939)[2].

W czasie służby w wojskowej służbie weterynarii uporządkował wiele przepisów i instrukcji wojskowych związanych z weterynarią, stworzył Wojskową Pracownię Weterynaryjną w Warszawie. Miał wielki wpływ wychowawczy na kadrę weterynaryjną w Wojsku Polskim.

Po jego odejściu ze służby w roku 1935 powołano Fundusz Stypendialny jego imienia. 28 października tego roku powołano komitet organizacyjny, którego przewodniczącym został Szef Służby Weterynaryjnej płk Jan Ślaski. Celem Fundacji było „... udzielenie oficerom lekarzom weterynarii Wojska Polskiego stypendiów lub zapomóg, dla wydoskonalenia się w jednej z dziedzin mających znaczenie dla Wojskowej Służby Weterynaryjnej lub dla przeprowadzenia prac względnie przedsięwzięć z tym związanych”[2].

W czasie II wojny światowej Niemcy nie zawiesili działalności Instytutu, którym w dalszym ciągu nieformalnie kierował Zagrodzki. Za jego przyzwoleniem lub inspiracji wytwarzano tu preparaty znieczulające, które przekazywano partyzantom i substancje chemiczne do sabotażu[2]. W 1941 roku został aresztowany przez Gestapo i wywieziony do więzienia na zamku w Lublinie. Po zwolnieniu z powodu ciężkiej choroby zmarł w 1941 roku w Puławach[1]. Został tam pochowany[2].

Kazimierz Zagrodzki w 1919 roku ożenił się z Łucją Pracką[3].

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c d e Włodzimierz A. Gibasiewicz: Niepowtarzalni – Lekarze weterynarii, ofiary II wojny światowej. Warszawa: Krajowa Izba Lekarsko-Weterynaryjna, 2009, s. 81–82. ISBN 978-83-928526-3-6. [dostęp 2014-05-24].
  2. ↑ a b c d e f g O początkach Państwowego Instytutu Weterynarii opowiadają Mikołaj Spóz, regionalista i Robert Och, historyk. [dostęp 2014-05-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-05-24)].
  3. ↑ a b c d Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest? Uzupełnienia i Sprostowania. Warszawa: 1939, s. 355. Odbitka korektowa niewydanej w 1939 roku książki, Wydawnictwa Artystyczne i Filmowa, Warszawa, 1984.
  4. ↑ a b c Lekarze weterynarii – kawalerowie Orderu Virtuti Militari. [dostęp 2014-05-23].
  5. ↑ Lista starszeństwa 1917 ↓, s. 75.
  6. ↑ CAW ↓, sygn. I.120.1.125 s. 6.
  7. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 26 z 14 lipca 1920 roku, s. 580.
  8. ↑ Rozkaz dzienny nr 8 ministra spraw wojskowych. „Polska Zbrojna”. 15, s. 3, 1922-01-16. Warszawa. 
  9. ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 357.
  10. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 82, 1381, 1399.
  11. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 45, 1258, 1268.
  12. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 131 z 17 grudnia 1924 roku, s. 731.
  13. ↑ M.P. z 1931 r. nr 18, poz. 31 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  14. ↑ Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 31.
  15. ↑ M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 634 „w uznaniu zasług, położonych na polu pracy w poszczególnych działach wojskowości”.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kazimierz_Zagrodzki&oldid=67848733”