Klementowice
51°21′19″N 22°07′43″E/51,355278 22,128611| wieś | |
 Kościół św. Klemensa i św. Małgorzaty | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Wysokość |
190 m n.p.m. |
| Liczba ludności (2021) | |
| Strefa numeracyjna |
81 |
| Kod pocztowy |
24-170[4] |
| Tablice rejestracyjne |
LPU |
| SIMC |
0384420[5] |
Położenie na mapie gminy Kurów  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa lubelskiego  | |
Położenie na mapie powiatu puławskiego  | |
| 51°21′19″N 22°07′43″E/51,355278 22,128611[1]
| |
.jpg)
Klementowice – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie puławskim, w gminie Kurów[5][6].
Wieś została założona przez Klemensa herbu Szreniawa pod koniec XIV wieku. Wieś szlachecka położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie lubelskim województwa lubelskiego[7]. Z liczbą prawie 1400 mieszkańców jest drugą miejscowością w gminie. Jej powierzchnia wynosi 18,6 km² (1. miejsce). Przez wieś przepływa prawy dopływ Kurówki – Struga Kurów (Garbówka). Miejscowość leży przy linii kolejowej nr 7. Jej część należy do Kazimierskiego Parku Krajobrazowego.
W Klementowicach znajduje się pomnik przyrody, stary dąb. Według legendy miał przy nim odpoczywać Napoleon, wraz ze swoimi wojskami, powracając z Rosji[8].
W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Klementowice. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do ówczesnego województwa lubelskiego.
Wieś stanowi sołectwo gminy Kurów[9]. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 1353 mieszkańców[10]. Wieś podzielona jest na kilka przysiółków (m.in. kolonia Pod Dębem i kolonia Różana) i część główną.
Wieś jest siedzibą rzymskokatolickiej parafii Parafia św. Klemensa i św. Małgorzaty w Klementowicach[11].
Pradzieje Klementowic
[edytuj | edytuj kod]Najstarsze odkryte ślady osadnictwa z terenu Klementowic pochodzą sprzed blisko 15 000 lat. U schyłku epoki lodowej ten obszar zamieszkiwali wędrowni łowcy reniferów, związani z kulturą archeologiczną nazwaną kulturą magdaleńską. Jest to najdalej wysunięty w kierunku północno-wschodnim punkt osadnictwa tej kultury w Europie[12][13]. Podczas badań przeprowadzonych przez Katedrę Archeologii UMCS w 1981 i 1982 roku odkryto ponad 7000 zabytków. Z przyczyn niezależnych od archeologów badania wykopaliskowe przedwcześnie przerwano. W 2007 roku eksplorację wznowiono. Podczas badań w latach 2007–2011 odkryto w sumie ponad 50 000 zabytków, głównie krzemiennych i kamiennych. W 2010 roku dokonano rzadkiego odkrycia na tego typu stanowiskach archeologicznych, mianowicie odkryto kości fauny plejstoceńskiej; kości długie i zęby końskie Equus ferus[14].
Na obszarze Klementowic wyodrębniono także; osadę neolitycznej kultury malickiej, znaleziska wiązane z kulturą lubelsko-wołyńską[15], cmentarzyska: kultury amfor kulistych datowane na ok. 2490-2225 p.n.e. oraz kultury pucharów lejkowatych[16].
Spośród kultur Epoki brązu odkryto w Klementowicach podczas badań powierzchniowych: ślady kultury trzcinieckiej i kultury łużyckiej[17].
Historia Klementowic
[edytuj | edytuj kod]Wieś założył w XIV wieku Klemens Kurowski herbu Szreniawa. W 1418 roku Piotr Kurowski właściciel Klementowic, Bochotnicy, i Płonek założył parafię, oraz zbudował drewniany kościół. Świątynia parafialna została w późniejszym czasie zniszczona przez protestantów. W drugiej połowie XVII wieku, we wsi stanął ufundowany przez Adama Kotowskiego kościół modrzewiowy, zaprojektowany przez Tylmana z Gameren. Na przełomie XVIII i XIX wieku właścicielem miejscowości był Ignacy Potocki, a w latach 1819–1863 kasztelan Leon Dembowski, ojciec Edwarda Dembowskiego. Podczas powstania styczniowego w 1863 roku w Klementowicach przygotowywał się do walki oddział Aleksandra Grzymały, który następnie brał udział w zwycięskiej bitwie pod Żyrzynem.
Obecny kościół parafialny pod wezwaniem św. Klemensa i św. Małgorzaty, zbudowano w latach 1914–1927, zgodnie z projektem Władysława Łaszkiewicza. Z poprzedniego, modrzewiowego kościoła zachowano tam ołtarze, ambonę i chrzcielnicę projektu Tylmana z Gameren[18].
Postacie związane z Klementowicami
[edytuj | edytuj kod]- Klemens Kurowski herbu Szreniawa (1340–1405) – szlachcic i senator, założyciel Klementowic.
- Leon Dembowski (1789–1878) – polityk, minister skarbu Rządu Narodowego Królestwa Polskiego w okresie powstania listopadowego.
- Edward Dembowski (1822–1846) – działacz polskiej lewicy niepodległościowej, krytyk literacki, filozof, jeden z organizatorów powstania krakowskiego.
- Tadeusz Jeżyna (1920–1944) – żołnierz Batalionów Chłopskich, członek Komendy Okręgu Lublin tej organizacji.
- Ignacy Potocki (1750–1809) – jeden z twórców Konstytucji 3 maja, działacz Komisji Edukacji Narodowej.
- Dr hab. prof. h.c. Tadeusz Wijaszka, prof. nadzw. – dyrektor Państwowego Instytutu Weterynaryjnego.
- Julian Chabros (1912–1943) – żołnierz Batalionów Chłopskich, członek Komendy Okręgu Lublin tej organizacji.
- Ignacy Pardyka (1950–2019) – wojewoda kielecki.
Oświata
[edytuj | edytuj kod]- Zespół Placówek Oświatowych (przedszkole, Szkoła Podstawowa im. Stanisława Rzepeckiego)
- Zespół Szkół Agrobiznesu w Klementowicach im. Macieja Rataja (gimnazjum, technikum agrobiznesu, liceum ogólnokształcące, technikum uzupełniające)
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 53682
- ↑ Wieś Klementowice w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-10-03], liczba ludności na podstawie danych GUS.
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2023-10-03].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 473 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2017-03-30].
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
- ↑ Corona Regni Poloniae. Mapa w skali 1:250 000, Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk i Pracownia Geoinformacji Historycznej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
- ↑ Zabytki-powiśla.pl. [dostęp 2014-11-20].
- ↑ Strona gminy, sołectwa
- ↑ GUS: Ludność – struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
- ↑ Opis parafii na stronie diecezji
- ↑ Wojciech Pastuszka: Obozowisko łowców reniferów z Lubelszczyzny. archeowiesci.pl. [dostęp 2014-11-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-11-10)].
- ↑ T. Wiśniewski, B. Niezabitowska- Wiśniewska (red.), Klementowice – obozowisko ze schyłku epoki lodowej we wschodniej Polsce /Klementowice – A late Ice Age settlement in Eastern Poland/, Lublin 2013. [online], klementowice.eu [dostęp 2016-05-31] [zarchiwizowane z adresu 2016-05-31].
- ↑ Tadeusz Wiśniewski: Pradzieje gminy Kurów. Kurów: Gmina Kurów, 2013, s. 27–38.
- ↑ Tadeusz Wiśniewski: Pradzieje Gminy Kurów. s. 39–41.
- ↑ Teresa Węgrzynowicz, Jacek Miśkiewicz, Wędrówki po wykopaliskach. Wiedza Powszechna, Warszawa 1972.
- ↑ Tadeusz Wiśniewski: Pradzieje gminy Kurów. Kurów: Gmina Kurów, 2013, s. 53–56.
- ↑ Marek Nasiadka: Powiat puławski. Puławy: Powiat Puławski, 2012, s. 60–61.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Klementowice, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 129.
- Strona internetowa ZSA Klementowice
- Strona internetowa Parafii Klementowice
- S. Wójcicki, Dziedzictwo kulturowe gminy Kurów
- T. Wiśniewski, Pradzieje gminy Kurów
| Miasto | |
|---|---|
| Wsie | |
| Część miasta | |
| Części wsi | |
| Nieoficjalne miejscowości | |
| Zniesiona osada leśna |
