Przejdź do zawartości

Kopiec Józefa Piłsudskiego w Krakowie

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kopiec Józefa Piłsudskiego
Zabytek: nr rej. A-607 z 22 czerwca 1981[1]
Ilustracja
Widok na kopiec od zachodu
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Miejscowość

Kraków

Typ obiektu

kopiec

Całkowita wysokość

35 m

Data budowy

6 sierpnia 19349 lipca 1937

Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Kopiec Józefa Piłsudskiego”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „Kopiec Józefa Piłsudskiego”
Położenie na mapie Krakowa
Mapa konturowa Krakowa, po lewej znajduje się punkt z opisem „Kopiec Józefa Piłsudskiego”
Ziemia50°03′36″N 19°50′50″E/50,060000 19,847222
Budowa kopca Józefa Piłsudskiego w Krakowie w 1935 roku

Kopiec Józefa Piłsudskiego (Kopiec Niepodległości, Kopiec Wolności, Sowiniec, Kopiec na Sowińcu[2], Mogiła Mogił[3]) – najwyższy z pięciu istniejących w Krakowie kopców[4], usypany na szczycie Sowińca (najwyższego wzniesienia Pasma Sowińca) znajdującego się w Lesie Wolskim, w zachodniej części Krakowa na terenie dzielnicy Zwierzyniec. Największy kopiec w Polsce.

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Pomysłodawcą powstania kopca był por. Franciszek Supergan. W 1934 Związek Legionistów Polskich zatwierdził pomysł usypania kopca-pomnika walki narodu o niepodległość. W Warszawie powstał Komitet Budowy Kopca na czele którego stanął płk Walery Sławek. Kopiec rozpoczęto sypać 6 sierpnia 1934 r. w dwudziestą rocznicę wymarszu z Krakowa I kompanii kadrowej Legionów. Autorem projektu był Franciszek Mączyński, a kierownikami robót byli inż. Stanisław Kuźmiński, a później inż. Kacper Marchewka.

Po śmierci marszałka Józefa Piłsudskiego postanowiono kopiec nazwać jego imieniem. Sypanie zakończono 9 lipca 1937 r. W kopcu złożono ziemię z wszystkich pól bitewnych I wojny światowej, na których walczyli Polacy, w tym ze szczytu Krzemieniuchy. W 1941 r. generalny gubernator Hans Frank wydał rozkaz zniwelowania kopca, który nie został wykonany[5].

5 kwietnia 1938 na kopcu Józefa Piłsudskiego w Krakowie złożono ziemię z wyspy Graciosa, gdzie zginął mjr pilot Ludwik Idzikowski (do Polski przesłał ją tamtejszy gubernator w urnie, wykonanej z cylindra od silnika lotniczego, którą przekazano do Muzeum przy kopcu)[6].

Po II wojnie światowej władze starały się, aby kopiec wymazać z pejzażu miasta i ze świadomości krakowian. W 1953 r. przy użyciu czołgu usunięto ze szczytu kopca granitową płytę z wyrytym na niej Krzyżem Legionowym. Zniszczono wówczas cały stok kopca.

Nad kopcem czuwa Komitet Opieki nad Kopcem Józefa Piłsudskiego powstały w czerwcu 1980 r. W 1981 r. ruszyła akcja odnowy kopca. U jego podnóża spoczęła ziemia z pobojowisk II wojny światowej. Kopiec zaczęto nazywać Mogiłą Mogił.

W wyniku ulewnych deszczy w latach 1996 i 1997 65% zboczy kopca uległo procesowi podmycia (erozji) i zniszczenia. Remont kopca trwał 5 lat. W 2010 r. w wyniku intensywnych opadów 50-70 m² zbocza uległo zniszczeniu[3].

Wokół kopca znajduje się największa polana Lasu Wolskiego – Polana na Sowińcu z ławkami, wiatami, boiskiem i placem zabaw dla dzieci[7].

Galeria

[edytuj | edytuj kod]

Kopiec i okolica

[edytuj | edytuj kod]

Panorama z kopca

[edytuj | edytuj kod]

Wymiary

[edytuj | edytuj kod]
  • wysokość: ok. 35 m (393,6 m n.p.m.)
  • średnica podstawy: 111 m
  • objętość: 130 tysięcy m³
  • wysokość wzniesienia Sowiniec, na którym stoi: 358 m n.p.m.

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024 [dostęp 2010-12-03].
  2. Zofia Dworak (red.), Plan Krakowa, nakład 75210 egz., Warszawa: Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych, 1976, kwadrat 7B.
  3. a b PAP: Deszcz spowodował zniszczenia kopca Piłsudskiego.. gazeta.pl Wiadomości, 17 maja 2010. [dostęp 2010-05-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (20 maja 2010)]. (pol.).
  4. Kraków. Ile jest kopców w mieście i okolicy? [online], krajoznawcy.info.pl [dostęp 2018-01-10].
  5. Rocznik Krakowski. T. 52 (1986). s. 127.
  6. Ziemia z wyspy Graciosa na kopiec Marszałka Piłsudskiego. „Wschód”. Nr 81, s. 7, 20 kwietnia 1938. 
  7. Na podstawie tablic informacyjnych zamontowanych przy polanie

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]