Krzysztof Klenczon
![]() Pomnik Krzysztofa Klenczona w Szczytnie | |
Imię i nazwisko |
Krzysztof Antoni Klenczon |
---|---|
Pseudonim |
Niuniek[1] |
Data i miejsce urodzenia |
14 stycznia 1942 |
Data i miejsce śmierci |
7 kwietnia 1981 |
Przyczyna śmierci | |
Instrumenty | |
Gatunki | |
Zawód | |
Powiązania | |
Zespoły | |
Niebiesko-Czarni (1962–1964) Pięciolinie (1964–1965) Czerwone Gitary (1965–1970) Trzy Korony (1970–1972) | |
Strona internetowa |
Krzysztof Antoni Klenczon pseudonim Niuniek (ur. 14 stycznia 1942 w Pułtusku, zm. 7 kwietnia 1981 w Chicago[3]) – polski kompozytor, wokalista, gitarzysta i akordeonista[2] muzyki rockowej. Lider zespołów muzycznych: Pięciolinie (1964), Czerwone Gitary (1965–1970) i Trzy Korony (1970–1972).
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Wczesne życie[edytuj | edytuj kod]
Urodził się w czasie II wojny światowej na Mazowszu. Rodzice, ze względu na nową pracę, przenieśli się do Szczytna. Tamże zaczął uczęszczać do Szkoły Podstawowej. W 1946 jego ojciec, Czesław, jako były żołnierz Armii Krajowej i Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość, został aresztowany przez Urząd Bezpieczeństwa[4]. W oczekiwaniu na wyrok uciekł z miasta i ukrywał się przez 10 lat pod zmienionym nazwiskiem. Wrócił do Szczytna po odwilży politycznej[5].
W 1959 Klenczon ukończył Liceum Ogólnokształcące w Szczytnie. Rozpoczął studia z budowy dróg i mostów na Politechnice Gdańskiej, jednak po kilku miesiącach zrezygnował z nich. W latach 1960–1962[6] uczył się w Gdańskim Studium Wychowania Fizycznego[7] (Studium Nauczycielskim)[6]. Był samoukiem muzycznym, godzinami ćwiczył grę na gitarze, nie potrafił czytać nut[4]. W 1962 w duecie z Karolem Warginem został laureatem I Festiwalu Młodych Talentów w Szczecinie (Mały miś).
Niebiesko-Czarni[edytuj | edytuj kod]
Po ukończeniu Studium Nauczycielskiego otrzymał nakaz pracy w Rumach koło Szczytna, jednakże następnego dnia otrzymał od Franciszka Walickiego telegram z prośbą o stawienie się na próbę zespołu Niebiesko-Czarni. Klenczon wyjechał na wybrzeże i dołączył do zespołu jako gitarzysta. Pierwszym utworem muzycznym, który napisał, było „Gdy odlatują bociany”. Zespół, wraz z Klenczonem, wystąpił w 1963 w „Olympii” w Paryżu. Pomimo sukcesów zespołu, w 1964 postanowił z niego odejść. Chciał tworzyć własną muzykę, nie podobało mu się występowanie „w cieniu” Czesława Niemena i Wojciecha Kordy[5].
Czerwone Gitary[edytuj | edytuj kod]
W lutym 1964 nie przyszedł na koncert Niebiesko-Czarnych. Dołączył do nowego, gdańskiego zespołu Pięciolinie, który w 1965 został przekształcony w Czerwone Gitary[8]. Klenczon został jego gitarzystą i wokalistą. Był kompozytorem największych przebojów Czerwonych Gitar (obok Seweryna Krajewskiego): „Taka jak ty”, „Historia jednej znajomości”, „Nikt na świecie nie wie”, „Biały krzyż”, „Wróćmy na jeziora”, „Gdy kiedyś znów zawołam cię”, „Kwiaty we włosach”, „Powiedz stary gdzieś ty był”, „Jesień idzie przez park”. Odszedł z grupy w 1970.
Trzy Korony[edytuj | edytuj kod]
W 1969 Klenczon zaczął słuchać popularnych wówczas zespołów hardrockowych i heavymetalowych takich jak Black Sabbath, Led Zeppelin i Deep Purple. Zainspirowany nimi, postanowił założyć nowy zespół, grający w ich stylu. Zaprosił do współpracy swojego kuzyna Ryszarda Klenczona, który również grał na gitarze. Wkrótce dołączyli do nich perkusista Marek Ślazyk i basista Grzegorz Andrian[9]. 21 marca 1970 ogłoszono powstanie zespołu Trzy Korony[5]. Klenczon skomponował m.in. piosenki: „10 w skali Beauforta”, „Port”, „Czyjaś dziewczyna”, „Natalie-piękniejszy świat”.
Stany Zjednoczone[edytuj | edytuj kod]
W 1973 na stałe wyjechał do Stanów Zjednoczonych, gdzie komponował, nagrywał i występował. W latach 1978–1979 koncertował w Polsce.
Został ciężko ranny w wypadku samochodowym, gdy wracał 27 lutego 1981 z koncertu charytatywnego w klubie Milford w Avondale (Chicago)[10]. Zmarł, nie odzyskując przytomności, 7 kwietnia 1981 w Szpitalu św. Józefa (Saint Joseph Hospital) w Chicago. Urnę z prochami złożono w dzień imienin 25 lipca 1981 na cmentarzu komunalnym przy ulicy Mazurskiej w Szczytnie.
Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]
W grudniu 1967 w katedrze oliwskiej zawarł związek małżeński z Alicją Cywińską[11], która urodziła w Chicago córki Caroline (ur. 1969) i Jaqueline (ur. 1973).
Pamięć o artyście[edytuj | edytuj kod]

Na cześć muzyka odbywają się co roku Dni i Noce Szczytna, na których główny koncert nosi imię Krzysztofa Klenczona. Odbywał się też Ogólnopolski Konkurs Piosenki im. artysty, którego pierwsza edycja odbyła się w 2005 roku, a ostatnia w 2008. Stałymi jurorami w konkursie byli: Janusz Kondratowicz i Alicja Klenczon-Corona. Konferansjerem konkursu we wszystkich edycjach był dziennikarz muzyczny Grzegorz Kasjaniuk.
Podobny festiwal odbywa się corocznie w okresie letnim od 2013 r. w miejscu urodzenia Klenczona, czyli Pułtusku. W ramach festiwalu oprócz Ogólnopolskiego Konkursu Piosenek Klenczona i Czerwonych Gitar odbywają się m.in. koncerty innych znanych polskich wokalistów z dawnych lat[12].
Istnieje dział poświęcony jego pamięci na otwartej w czerwcu 2004 wystawie Franciszka Walickiego w Gdyni.
11 października 1993 zarejestrowane zostało w Gdyni stowarzyszenie mające na celu propagowanie twórczości artystycznej Krzysztofa Klenczona. Była to inicjatywa trzech miłośników jego muzyki: Adama Jarzębińskiego, Wiesława Wilczkowiaka i Krzysztofa Arsenowicza. Pierwotna nazwa to „Stowarzyszenie Miłośników Muzyki Krzysztofa Klenczona”, obecna: Stowarzyszenie Muzyczne „Christopher” im. Krzysztofa Klenczona.
Jedna z warszawskich ulic w dzielnicy Bielany na Radiowie nosi imię Krzysztofa Klenczona. Jedną z ulic w centrum Pułtuska nazwano Bulwarem Krzysztofa Klenczona. Nazwiskiem Klenczona nazwano także ulice w Sopocie[13] i Białogardzie. Krzysztof Klenczon jest też patronem Publicznego Gimnazjum w Dźwierzutach oraz sali koncertowej w Wieliszewie.
Jeden z gdańskich tramwajów (nr taborowy 1039) nosi imię artysty[14].
W Pułtusku od 2017 roku znajduje się jedyna w Polsce grająca ławka poświęcona artyście[15].
Pułtusk Festiwal im. Krzysztofa Klenczona[edytuj | edytuj kod]
Od 2013 roku w Pułtusku organizowany jest festiwal poświęcony twórczości Krzysztofa Klenczona. Obok rywalizacji uczestników konkursu organizowane są: warsztaty wokalno-instrumentalne, koncert finałowy z udziałem laureatów festiwalu i zaproszonych gwiazd (m.in. Czerwone Gitary, Żuki, Stan Borys, Wojciech Korda, Natalia Niemen), pokazy, wystawy, koncerty.
Książki o Krzysztofie Klenczonie[edytuj | edytuj kod]
- Ryszard Wolański: Krzysztof Klenczon. Wspomnienie i piosenki. Wydawnictwo Lester, Warszawa 1996, ISBN 83-86749-05-9.
- Dariusz Michalski: Krzysztof Klenczon, który przeszedł do historii. Wydawnictwo MG, Warszawa 2013, ISBN 978-83-7779-164-6.
- Alicja Klenczon: Krzysztof Klenczon. Historia jednej znajomości. Wydawnictwo WAM, Kraków 2017, ISBN 978-83-277-1413-8
- Marek Szpejankowski: Krzysztof Klenczon. Polski John Lennon. Agencja Wydawnicza CB, Warszawa 2019, ISBN 978-83-7339-237-3.
Dyskografia[16][edytuj | edytuj kod]
- Albumy Studyjne
- Krzysztof Klenczon i Trzy Korony (1971, Pronit) (z grupą Trzy Korony)
- The Show Never Ends (1977, Clay Pigeon Productions)
- Powiedz Stary Gdzieś Ty Był (1978, Pronit)
- Single
- Port / Czyjaś Dziewczyna (1970, Polskie Nagrania Muza)
- Nie Przejdziemy Do Historii / Wiosenna Miłość (1971, Polskie Nagrania Muza)
- The Show Never Ends / All For You (1977, Clay Pigeon Productions)
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Klenczon, Krzysztof. bibliotekapiosenki.pl. [dostęp 2015-01-02]. (pol.).
- ↑ a b 14 stycznia 1942 urodził się Krzysztof Klenczon. [dostęp 2021-02-06] (pol.).
- ↑ Leszek Gnoiński , Encyklopedia Polskiego Rocka, Jan Skaradziński, Warszawa: Świat Książki, 1997, s. 237–238, ISBN 83-7129-570-7, OCLC 43868642 .
- ↑ a b Agnieszka Dajbor , W Polsce był idolem, a w Chicago taksówkarzem. Krzysztof Klenczon zawsze żył na własnych warunkach, Viva.pl, 14 stycznia 2023 [dostęp 2023-02-14] (pol.).
- ↑ a b c Wiesław Wilczkowiak , Biografia Krzysztofa Klenczona, klenczon.pl [dostęp 2023-02-14] .
- ↑ a b KLENCZON KRZYSZTOF. gedanopedia. [dostęp 2022-01-19].
- ↑ Tramwaj Klenczona ruszył z Oliwy, staraoliwa.pl, 5 października 2011 [dostęp 2011-10-05] [zarchiwizowane z adresu 2016-09-15] .
- ↑ Biografia zespołu. Czerwone Gitary Group, 2013. [dostęp 2023-02-14].
- ↑ Krzysztof Klenczon – burzliwy rejs, trzykorony123, 7 lutego 2013 [dostęp 2023-02-14] (pol.).
- ↑ Andrzej Kosmala , Krzysztof Krawczyk. Życie jak wino, Wydawnictwo Świat Książki, 2021, s. 142, ISBN 978-83-813-9990-6 .
- ↑ Tygodnik „Życie na Gorąco” nr 27, 7 lipca 2016, s. 12-13
- ↑ VI Pułtusk Festiwal im. Krzysztofa Klenczona. pultusk.pl. [dostęp 2019-02-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-02-14)]. (pol.).
- ↑ Sopot: Krzysztof Klenczon będzie miał swoją ulicę. [w:] Dziennik Bałtycki [on-line]. dziennikbaltycki.pl, 2011-04-26. [dostęp 2011-05-09]. (pol.).
- ↑ Przejazd tramwajem im. Krzysztofa Klenczona. trojmiasto.pl, 2011-10-02. [dostęp 2015-10-30]. (pol.).
- ↑ Beata Modzelewska: Pierwsza w Polsce grająca ławeczka Krzysztofa Klenczona została zamontowana w Pułtusku. pultusk.naszemiasto.pl, 2017-06-29. [dostęp 2017-08-02]. (pol.).
- ↑ Krzysztof Klenczon, Discogs [dostęp 2021-11-15] (ang.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Krzysztof Klenczon w bazie Discogs.com (ang.)
- Krzysztof Klenczon, Wojciech Dąbrowski (oprac.), Gwiazdozbiór polskiej piosenki (pol.).
- Ogólnopolski Konkurs im. Krzysztofa Klenczona [zarchiwizowane z adresu 2008-07-01] (pol.).
- Krzysztof Klenczon, Biblioteka Polskiej Piosenki (pol.).
- Pułtusk Festiwal im. Krzysztofa Klenczona [zarchiwizowane z adresu 2015-05-06] (pol.).
- Polscy kompozytorzy muzyki rozrywkowej
- Polscy wokaliści rockowi
- Polscy gitarzyści rockowi
- Polscy akordeoniści
- Ludzie urodzeni w Pułtusku
- Ludzie związani ze Szczytnem
- Muzycy związani z Gdańskiem
- Artyści polonijni w Stanach Zjednoczonych
- Polskie ofiary wypadków drogowych
- Muzycy Czerwonych Gitar
- Urodzeni w 1942
- Zmarli w 1981