Krzysztof (męczennik)

Święty Krzysztof Χριστόφορος
męczennik
Święty Krzysztof pędzla Bernardo Strozzi
Data i miejsce urodzenia	nieustalona Licja (Azja Mniejsza)
Data i miejsce śmierci	ok. 250 Licja
Czczony przez	Kościół katolicki Cerkiew prawosławną
Wspomnienie	24 lipca (luteranie) 25 lipca (kat.) 9 maja (praw. liturgia według kal. jul.) 22 maja (praw. według kal. greg.)
Patron	podróżujących, kierowców

Święty Krzysztof, gr. Χριστόφορος, cs. Muczenik Christofor (ur. prawdopodobnie w Licji, zm. ok. 250 tamże) – męczennik, święty Kościoła katolickiego i prawosławnego, jeden z Czternastu Świętych Wspomożycieli.

Życiorys

Jest świętym znanym głównie z legend, choć badania historyczne dowodzą, że pochodził z Azji Mniejszej i poniósł męczeńską śmierć za panowania Trajana Decjusza, ok. 250 roku.

Według świeckich podań ludowych był olbrzymem: miał cztery metry wzrostu i niezwykłą siłę, dzięki której przenosił pielgrzymów przez rzekę. Na popularnych wizerunkach przedstawiany jest z Dzieciątkiem Jezus na barkach. Wedle legend święty zapadł się w dno rzeki pod ciężarem Dziecka. Wtedy ono rzekło: Dźwigasz cały świat, gdyż ja jestem ten, któremu służysz pomagając innym.

Kult

Kult św. Krzysztofa rozwinął się z końcem V wieku.

Patronat

Krzysztof stał się patronem mostów, miast położonych nad rzekami, przewoźników, flisaków, biegaczy i żeglarzy, podróżników i pielgrzymów, jest również patronem dobrej śmierci – szczególnie na Wschodzie, obecnie patronuje kierowcom.

Dzień obchodów

Wspomnienie liturgiczne w Kościele luterańskim obchodzone jest 24 lipca, a w Kościele rzymskokatolickim 25 lipca.

W wielu parafiach rzymskokatolickich w dzień świętego Krzysztofa odbywa się poświęcenie pojazdów (autosacrum). Tego samego dnia w polskim Kościele obchodzony jest Dzień Bezpiecznego Kierowcy z inicjatywy m.in. Duszpasterstwa Kierowców, a tydzień w którym on przypada obchodzony jest jako Tydzień św. Krzysztofa. Cerkiew prawosławna wspomina męczennika 9/22 maja, tj. 22 maja według kalendarza gregoriańskiego.

Ikonografia

Św. Krzysztof na ikonie z ateńskiego muzeum

We wschodnich ikonach – greckich czy bułgarskich – święty przedstawiany jest jako rycerz o psiej głowie (Cynocefal), trzymający w jednej dłoni włócznię, a w drugiej tarczę lub krzyż. Wyobrażenie to związane było z panującą wersją legendy o chłopcu, nazwanym przez rodziców imieniem Reprobus (rieprew, niegodny, odrażający) z powodu nie tylko olbrzymiego wzrostu i siły, ale również niekształtnej głowy przypominającej psi łeb. Męczeńską śmiercią miał przebłagać Boga, by dał mu duszę. Poddany torturom, zanim został ostatecznie ścięty mieczem lub spalony na stosie.

Heraldyka

Miastem, które posiada historyczny herb przedstawiający św. Krzysztofa jest Wilno.

Święty widnieje również w herbach polskich miast i gmin, m.in. w herbie gminy Chełmiec.

Zobacz też

• kult świętych
• modlitwa za wstawiennictwem świętego
• parafie i świątynie pod wezwaniem św. Krzysztofa
• święci i błogosławieni Kościoła katolickiego
• święci prawosławni

Bibliografia

• Święty Krzysztof, męczennik na brewiarz.katolik.pl [ostatnia aktualizacja: 28.06.2010]
• męcz. Krzysztof na cerkiew.pl (opr. Jarosław Charkiewicz)

Linki zewnętrzne

• Legenda o św. Krzysztofie podana przez Jakuba de Voragine
• Święty Krzysztof – legenda (kri)
• Św. Krzysztof – fresk. [zarchiwizowane z tego adresu].
• StanisławS. Groń StanisławS., Święty Krzysztof, jezuici.pl [zarchiwizowane z adresu 2010-02-15] .