Kłodne

Kłodne
	wieś
	; Kłodne
Państwo	Polska
Województwo	małopolskie
Powiat	limanowski
Gmina	Limanowa
Wysokość	793 m n.p.m.
Liczba ludności (2021)	1057
Strefa numeracyjna	18
Kod pocztowy	34-654
Tablice rejestracyjne	KLI
SIMC	0438498
	Położenie na mapie gminy wiejskiej Limanowa Kłodne
	Położenie na mapie Polski Kłodne
	Położenie na mapie województwa małopolskiego Kłodne
	Położenie na mapie powiatu limanowskiego Kłodne
	49°41′14″N 20°34′32″E/49,687222 20,575556
	Multimedia w Wikimedia Commons

Ten artykuł od 2019-06 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł.

Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł. Dodanie listy źródeł bibliograficznych jest problematyczne, ponieważ nie wiadomo, które treści one uźródławiają.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Kłodne – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie limanowskim, w gminie Limanowa.

Integralne części wsi Kłodne^[3]^[4]
SIMC	Nazwa	Rodzaj
0438506	Babia Góra	część wsi
0438512	Ceglówka	część wsi
0438529	Dołki	część wsi
0438535	Głębocko	część wsi
0438541	Kamionka	część wsi
0438558	Klenie	część wsi
0438564	Klękówka	część wsi
0438570	Łysa Górka	część wsi
0438587	Moczary	część wsi
0438593	Półrolek	część wsi
0438601	Wygonki	część wsi

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa nowosądeckiego.

W roku 2021 we wsi mieszkało 1057 osób, z czego 51,8% mieszkańców stanowiły kobiety, a 48,2% mężczyźni^[5]

Położenie

Kłodne leży w Kotlinie Sądeckiej u podnóży części wschodniej Pasma Łososińskiego w Beskidzie Wyspowym u podnóży góry Chełm (793 m n.p.m.) oraz Babiej Góry (727 m n.p.m.), w środkowym biegu potoku Smolnik (dopływu Dunajca), który stanowi południową granicę wsi. Przez miejscowość przebiega droga powiatowa Limanowa – Chełmiec, oraz linia kolejowa nr 104 relacji Nowy Sącz – Chabówka. Kłodne graniczy z miejscowościami: od wschodu: Zawadką, Chomranicami, od zachodu: Męciną, od północy: Skrzętlą-Rojówką oraz Stańkową, od południa: Krasnem Potockiem.

Szlaki turystyki pieszej

– szlak koloru żółtego prowadzący z Męciny przez Kłodne na Babią Górę i Jaworz.

Droga na Chełm nie jest wytyczona szlakiem turystycznym, jednak można dotrzeć na szczyt drogą asfaltową lub ścieżkami leśnymi.

Nazwa

Miejscowość nosiła w historii różne nazwy. Po raz pierwszy wymieniona w kodeksie dyplomatycznym Małopolski: w 1367 jako Glodna, 1408 Gloddna, 1429 Glodno, 1439 Glodnye, 1529 Clodna, 1581 Slodna, 1680 Głodna, 1779-1782 Kłodno, 1883 Kłodne^[6].

Pierwotnie nazwa wsi pochodzi od stanu niedostatku głodu z dodanym sufiksem -na co językoznawcy uznają za aluzję do ubóstwa na nieurodzajnych terenach górskich pasma Jaworzyny, gdzie leży miejscowość. Z czasem w wyniku procesu adideacji nazwa zmieniła się na Kłodne nawiązując do wyrazu kłoda oznaczającej surowiec budowlany powstały w wyniku ścięcia drzewa^[6].

Historia

Średniowiecze

Wieś Kłodne w dokumentach parafii Męcina była wymieniona już w 1320 roku, a w 1367 roku występuje w Kodeksie dyplomatycznym Małopolskim „Kazimierz z łaski Bożej Król Polski... etc. potwierdza, że rycerz Krystyn pan na Mikluszowicach, chorąży Krakowski przekazuje swoim synom Stanisławowi i Andrzejowi Wiczdze... swoje włości... w tym pół Męciny z wolą zwaną Głodne Kilkadziesiąt lat później bo w 1439 roku dochodzi do sprzedaży Kłodnego: „Stachna, żona Mikołaja z Gniewęcina, część wsi Wydżyce, Mikluszowice, Męcina i Głodnia sprzedała Piotrowi z Ciczkowic za 60 grzywien”^{[potrzebny przypis]}

Jak wynika z akt wizytacji kościelnych Kłodne wymieniano w 1581 roku w obszarze parafii Chomranice. Jest to akurat okres pobytu arian (braci polskich) w Męcinie i Chomranicach^[7].

Jeden z Krzeszów – Sebastian przeszedł na arianizm, co spowodowało zatarg z proboszczem Męciny. Bracia Krzeszowie podzielili się majątkiem ojcowskim. Mogło właśnie wtedy dojść do oddzielenia Kłodnego od Męciny. Był to prawdopodobnie rok 1545. Przez długi czas jednak ludność Kłodnego chrzciła dzieci w Męcinie, tam także zawierano związki małżeńskie^[8].

W wyniku I rozbioru Polski Kłodne znalazło się w granicach Austrii.

I wojna światowa

Jak podaje kronika szkoły podstawowej w Kłodnem 12 listopada 1914 roku wojska zaborcze rozpoczęły interwencję zbrojną we wsi, dla mieszkańców Kłodnego rozpoczęła się I wojna światowa. Podczas działań wojennych w okolicy (bitwa pod Limanową), "potyczek w wiosce nie było". ^{[potrzebny przypis]}

Powracające wojsko witano w wiosce z wielkim entuzjazmem i ochoczo goszczono w domostwach. W kilku domach ukrywano legionistów, w czasie kiedy wrogie siły nieprzyjaciela wzmocniły patrol wojskowy w okolicy. Kronika szkoły podaje: "Na Kleniu przeprowadzili nasi chłopcy zagubionych żołnierzy do swoich pułków – wśród wszystkich niebezpieczeństw, powyżej rozstawionych patroli rosyjskich – za co otrzymali po 10 koron nagrody".^{[potrzebny przypis]}

II wojna światowa

Wojska niemieckie wkroczyły do Kłodnego 5 września 1939 roku, a tym samym rozpoczął się okres okupacji niemieckiej. Od początku naznaczonej różnego rodzaju represjami wobec mieszkańców.

Trzech mieszkańców wioski brało udział w wojnie jako żołnierze Wojska Polskiego m.in. Piotr Dudzik w stopniu strzelca, który walczył w 1 Pułku Strzelców Podhalańskich. Jan Leśnik również w stopniu strzelca, został wzięty do niewoli, następnie zwolniony do prac cywilnych. W kampanii wrześniowej 1939 roku wziął udział Jan Świerczek w stopniu kaprala, który został wzięty do niewoli w październiku 1939 roku, następnie zwolniony w lipcu 1940 roku.

W czasie okupacji hitlerowcy w sposób okrutny obchodzili się również miejscową ludnością, wiele osób aresztowano i deportowano na roboty przymusowe jak również do obozów koncentracyjnych m.in. do Auschwitz-Birkenau oraz Buchenwaldu.

Stosowano także inne formy represji wobec mieszkańców wioski. Zabroniono m.in. uboju trzody chlewnej, która często stanowiła jedno z niewielu źródeł pożywienia dla ludności zamieszkującej obszary wiejskie. Okupant również surowo zakazał mielenia zboża w żarnach, często były one plombowane. Wszystkie te restrykcje i im podobne obowiązywały często pod karą śmierci, a każde postanowienia władz okupacyjnych były skrupulatnie egzekwowane. Ponadto z polecenia władz niemieckich ludność musiała oddawać zarówno zboże, bydło, jak i ziemniaki oraz mleko i inne produkty rolne na kontyngenty.

12 stycznia 1944 hitlerowcy zamordowali 28 zakładników w odwecie za wysadzenie pociągu na trasie linii kolejowej Nowy Sącz – Chabówka. Część zakładników została rozstrzelana, a część powieszona na słupach telegraficznych znajdujących przy torach. W miejscu zbrodni stoi pomnik upamiętniający ofiary tamtego wydarzenia.

Okupacja niemiecka zakończyła się 19 stycznia 1945 roku, kiedy miejsce cofających się wojsk hitlerowskich zajęła Armia Czerwona.

Przypisy

↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 54508
↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 481 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
↑ TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
↑ Wieś Kłodne w liczbach [online], Polska w liczbach, 2021 [dostęp 2023-08-17] (pol.).
↑ ^a ^b Rymut 2001 ↓, s. 523.
↑ Historia miejscowości Chomranice
↑ Odkryj Beskid Wyspowy; Męcina. [dostęp 2014-12-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-12-23)].

Bibliografia

Kazimierz Rymut: Nazwy miejscowe Polski, t. IV, J-Kn. Kraków: Instytut Języka Polskiego PAN, 2001, s. 523. ISBN 83-87623-36-9.
Kłodna lub Kłodno, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 183 .

[prng-1] Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 54508

[poczta-2] Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 481 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .

[Dz.U._29/2013-3] Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)

[teryt-4] TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].

[5] Wieś Kłodne w liczbach [online], Polska w liczbach, 2021 [dostęp 2023-08-17] (pol.).

[CITEREFRymut2001523-6] Rymut 2001 ↓, s. 523.

[7] Historia miejscowości Chomranice

[8] Odkryj Beskid Wyspowy; Męcina. [dostęp 2014-12-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-12-23)].

[2]

[1]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]