Chomranice
49°40′34″N 20°36′01″E/49,676111 20,600278| wieś | |
 Zabytkowy kościół w Chomranicach | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Wysokość |
400–450 m n.p.m. |
| Liczba ludności (2021) |
1021[2] |
| Strefa numeracyjna |
18 |
| Kod pocztowy |
33-394[3] |
| Tablice rejestracyjne |
KNS |
| SIMC |
0419940 |
Położenie na mapie gminy Chełmiec  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu nowosądeckiego  | |
| 49°40′34″N 20°36′01″E/49,676111 20,600278[1]
| |
Chomranice – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie nowosądeckim, w gminie Chełmiec[4][5].
W latach 1954-1960 wieś należała i była siedzibą władz gromady Chomranice, po jej zniesieniu w gromadzie Klęczany. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa nowosądeckiego. W 2021 roku miejscowość liczyła 1021 mieszkańców.
Położenie[edytuj | edytuj kod]
Chomranice leżą u podnóża Pasma Łososińskiego w Beskidzie Wyspowym, w dolnym biegu potoku Smolnik (dopływu Dunajca). Wieś leży przy drodze powiatowej nr 1551K Limanowa – Chełmiec[6][7][8]oraz przy linii kolejowej linii kolejowej nr 104 (Nowy Sącz – Chabówka)[9].
Z Chomranic przez przełęcz Nad Zawadką między Chełmem (793 m) a Białowodzką Górą (616 m) można dojechać do Tęgoborzy nad Jeziorem Rożnowskim. Wieś stanowi punkt wypadowy dla wycieczek pieszych na okoliczne wzgórza: Dąbrowę Wielką (614 m), Litacz (625 m) i Chełm (793 m). Prowadzi stąd żółty szlak turystyczny na Białowodzką Górę (rezerwat przyrody).
We wsi mieszczą się: kościół parafialny, zespół szkół (oddany do użytku w 1999), ośrodek zdrowia oraz małe firmy usługowe.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Pierwsze wzmianki o Chomranicach pojawiają się w 1316. Właścicielem Chomranic był wtedy Marcin z Brzeznej, fundator tutejszego kościoła pw. św. Marcina, a wieś była podzielona na Chomranice Niższe i Chomranice Wyższe. W 1326 istniała w Chomranicach parafia.
Na przełomie XIV i XV wieku Chomranice przeszły na własność Słupskich z Limanowej. W 1511 Piotr Słupski sprzedał swój majątek Janowi Krzeszowi. W 1542 według rejestru podatkowego Sądecczyzny Chomranice Dolne złączyły się z Górnymi i odtąd istnieją tylko wzmianki o miejscowości Chomranice.
W drugiej połowie XVI wieku na terenie wsi działał zbór protestancki. W 1571 ministrem braci polskich u Jędrzeja Tęgoborskiego w Chomranicach został Jan Pietrzykowic z Bobowej. 12 grudnia 1593 odbył się w obecnym kościele zjazd braci polskich. W 1639 mieszkali tu jeszcze unitarianie.
16 grudnia 1884 oddana została do użytku Galicyjska Kolej Transwersalna, przechodząca przez wieś.
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
Obiekt wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego[10].
- Kościół parafialny pw. Imienia NP Marii, dzwonnica, ogrodzenie.
Drewniany kościół parafialny pw. Najświętszej Marii Panny, zbudowany w 1692 w konstrukcji zrębowej z barokowym i rokokowym wyposażeniem wnętrza. Z kościoła tego pochodzi dzieło Opłakiwanie z Chomranic. Na cmentarzu przykościelnym stoi XVII-wieczna drewniana dzwonnica. Budowla wchodzi w skład małopolskiego szlaku architektury drewnianej. Przed nowym kościołem pw. św. Maksymiliana Marii Kolbego w 2000 wzniesiono m.in. pomnik Jana Pawła II autorstwa Czesława Dźwigaja, będący repliką monumentu znajdującego się w Studzienicznej.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 16231
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-04].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 152 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ PZD Limanowa - sieć dróg - czerwiec 2020 rok - mapa opracowana w programie EWIDR 2010 [online], pzd.limanowa.pl [dostęp 2024-03-08].
- ↑ Powiatowy Zarząd Dróg w Nowym Sączu [online], pzdns.pl [dostęp 2024-03-08] (pol.).
- ↑ https://pzd.limanowa.pl/wp-content/uploads/2021/05/Wykaz-drog-2021-1.pdf
- ↑ Linia kolejowa 104 (PL) • Chabówka - Nowy Sącz / Atlas Kolejowy Polski, Czech, Słowacji i Podkarpackiej Rusi [online], www.atlaskolejowy.net [dostęp 2024-03-08].
- ↑ Wykaz obiektów wpisanych do Rejestru Zabytków Nieruchomych Województwa Małopolskiego z uwzględnieniem podziału na powiaty i gminy [online], wuoz.malopolska.pl [dostęp 2023-12-09].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Chomranice, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 628.
- Chomranice, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 1: Abablewo – Januszowo, Warszawa 1900, s. 319.
| Wsie | |
|---|---|
| Integralne części wsi |
|
| Historyczne obszary |
