Ludmiła Popiel

Ludmiła Popiel

Imię i nazwisko	Ludmiła Popiel Fedorowicz
Data i miejsce urodzenia	1929 Zarównie
Data i miejsce śmierci	1988 Warszawa
Narodowość	polska
Dziedzina sztuki	malarstwo
Epoka	Konceptualizm
Ważne dzieła
cykl Labirynty cykl Bramy Ciszy IN
Odznaczenia
Nagrody
Nagroda krytyków na I Sympozjum Artystów i Naukowców w Puławach, 1966

Ludmiła Popiel (ur. w 1929 w Zarówniu, zm. w 1988 w Warszawie) – polska artystka, wybitna przedstawicielka nurtu awangardowego i konceptualnego. Autorka prac wizualnych, akcji, instalacji, projektów konceptualnych. Związana życiowo i artystycznie z Jerzym Fedorowiczem była współinicjatorką i uczestniczką Międzynarodowych Spotkań Artystów, Naukowców i Teoretyków Sztuki w Osiekach, uczestniczką najważniejszych dla polskiej sztuki awangardowej lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych XX w sympozjów (min: Puławy 1966, Wrocław'70, Opolno 1971) a w latach osiemdziesiątych akcji artystycznych w galerii „Piwna” w Warszawie

Jej prace znajdują się w zbiorach m.in. Muzeum w Koszalinie, Muzeum Narodowego w Krakowie, Warszawie, Wrocławiu, Muzeum Architektury we Wrocławiu, Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, Muzeum Ziemi Chełmskiej w Chełmie.

Twórczość

• Cykl obrazów „Bramy ciszy”
• Cykle obrazów zobiektywizowanych „Labirynty” – obrazy monochromatyczne, budowane na zasadach rygorów geometrycznych, stwarzające przestrzeń iluzoryczną i złudzenie przestrzeni poza obrazem.
• Obrazy zobiektywizowane „Podwójne”, „Potrójne” – identycznie malowane obrazy zestawione razem.
• Cykl rysunków: „Humana, Sacra, Morta”
• Prace w zbiorach muzeów w: Koszalinie, Szczecinie, Wrocławiu, Krakowie, Chełmie

Akcje i sztuka konceptualna

• 1970 – „A-B Metr Osieki 1970 (Akcja) – Obraz metra, jako obraz pojęcia (rekwizyty w Muzeum w Koszalinie) (wspólnie z Jerzym Fedorowiczem)
• 1970 – „Linia falista” (Projekt), Sympozjum Wrocław 1970. Projekt umieszczenia linii falistej długości 285m wzdłuż ul. Powstańców Śląskich we Wrocławiu.

Ludmiła Popiel, 20-68, 1968. W kolekcji Muzeum Narodowego w Szczecinie.

• 1971 – „NIĆ” – Sympozjum Opolno 1971 projekt przeciągnięcia przędzy bawełnianej nad kopalnią odkrywkową Turów 1 w Turoszowie (wspólnie z Jerzym Fedorowiczem)
• 1972 – „Przekształcenie” (Akcja), Osieki 1972. Próba zapisu prostych działań w przestrzeni w postaci wzoru i dalsza nim manipulacja.(wspólnie z Jerzym Fedorowiczem)
• 1972 – „Communication paper” (system) – list obiegowy do Edynburga (Mailart) (Galeria sztuki kreatywnej Wrocław).
• 1972 – „Koszalin Super-star Bałtyku” – propozycje urbanistyczne Koszalin-Osieki. (wspólnie z Jerzym Fedorowiczem)
• 1973 – „Pejzaż obiektywny” (Akcja) Osieki 1973. (wspólnie z Jerzym Fedorowiczem)
• 1973 – „I matrimonii fatti a Roma” – informacja o faktach z potocznej realnej rzeczywistości. Rzym – Wrocław
• 1974-1975 – Zbiory „Przedmiotów niepotrzebnych” i „Przedmiotów znalezionych” – Rzym
• 1977 – „Synchron” (Akcja) Dłusko 77, Trzy niezależne grupowe decyzje wyboru kierunku w przestrzeni przecięte w wybranym punkcie (model synchroniczny). (wspólnie z Jerzym Fedorowiczem)
• 1978 – „Bielszy niż śnieg” (Akcja) Jankowice 1978, – Próba zderzenia mitu z rzeczywistością.(wspólnie z Jerzym Fedorowiczem)
• 1979 – „IN” (Instalacja) – Galeria „Akumulatory” Poznań, Wrocław. (wspólnie z Jerzym Fedorowiczem)
• 1980 – „IN” – Sytuacja topograficzna Osieki. (wspólnie z Jerzym Fedorowiczem)
• 1982 – „Substanty” Galeria PIWNA, Warszawa
• 1983 – „I rzekł im...” Galeria PIWNA, Warszawa. (wspólnie z Jerzym Fedorowiczem)

Uczestnictwo w sympozjach i wystawach

ROK	WYDARZENIE
1956 i 1957	Wystawa wiosenna plastyki koszalińskiej – rysunki, szkice do scenografii, rysunki – gwasz
	Wystawa wiosenna plastyki koszalińskiej (ZPAP, CBWA)
1959	Wystawa malarstwa Słupsk – Koszalin (ZPAP, CBWA Szczecin) –
1960
	Jesienna wystawa plastyki koszalińskiej – Łódź
1962/1963	„I Plener Koszaliński Osieki 63” organizacja i uczestnictwo
1963	„Argumenty” Galeria Krzywe Koło
	„Parada Sztuki Nowoczesnej” Elbląg
1964	Międzynarodowe Spotkania Artystów, Naukowców i Teoretyków Sztuki w Osiekach” II Plener
1965	Wystawa Sztuki Nowoczesnej Galeria „EL” w Elblągu
	„Konfrontacje”
1965	Międzynarodowe Spotkania Artystów, Naukowców i Teoretyków Sztuki w Osiekach” – III Plener
1966	„Konfrontacje”
	X-lecie ZPAP Koszalin
	I Sympozjum Artystów i Naukowców w Puławach „Forma” – metal
	„Sztuka w zmieniającym się świecie” Puławy, Lublin
	„Malarstwo – J. Fedorowicz, I. Kozera, L. Popiel, J. Ziemski” Galeria BWA – Wrocław
	IV Wystawa malarstwa ziem nadodrzańskich.
	3 Festiwal Malarstwa Polskiego w Szczecinie
	„Międzynarodowe Spotkania Artystów, Naukowców i Teoretyków Sztuki w Osiekach”- IV Plener
1967	Festiwal sztuk plastycznych „Porównania II” Sopot
	11 Polskich Malarzy Pardubice Czechy
	„Przestrzeń, ruch, światło”, Wrocław
	„Międzynarodowe Spotkania Artystów, Naukowców i Teoretyków Sztuki w Osiekach”- V Plener
1968	Współczesna Sztuka Polska SVEAGALLERIET Sztokholm, Szwecja
	Pomnik – kompozycja przestrzenna – Toruń
	IV Festiwal Polskiego Malarstwa Współczesnego Szczecin
1969	I Sympozjum Plastyki Złotego Grona – Zielona Góra
	XXII Festiwal Sztuk Plastycznych w Sopocie – „Porównania III”
1970	Wrocław 70 Sztuka pojęciowa „Linia Falista” (projekt)
	V Festiwal Malarstwa Polskiego w Szczecinie
	Zjawiska Akustyczne i Świetlne w sztuce i otoczeniu człowieka – Warszawa
1970	„Międzynarodowe Spotkania Artystów, Naukowców i Teoretyków Sztuki w Osiekach” – VIII Plener „A-B Metr” Akcja.
1971	V Wystawa i Sympozjum plastyki Złote Grono – Zielona Góra, Kompozycja podwójna 140X120
	Porównania 4 – Sopot; Kompozycja potrójna (3 × 120x140),
1971	„Międzynarodowe Spotkania Artystów, Naukowców i Teoretyków Sztuki w Osiekach” – IX Plener
1972	Sztuka Pojęciowa, BWA, Lublin
	Kontrapunkt, Wrocław, 1972–1973, I MATRIMONI FATTI A ROMA ROMA-WROCŁAW
1972	„Communication Paper” (SYSTEM) – m.in. list obiegowy do Edynburga (mailart -akcja) Galeria Demarco Edynburg, Galeria Sztuki Kreatywnej Wrocław
1972	„Międzynarodowe Spotkania Artystów, Naukowców i Teoretyków Sztuki w Osiekach” – X Plener, Przekształcenie, Próba zapisu prostych działań w przestrzenie w postaci wzoru i dalsza nim manipulacja
1973	„Międzynarodowe Spotkania Artystów, Naukowców i Teoretyków Sztuki w Osiekach” – XI Plener „Pejzaż Obiektywny” – Akcja „Koszalin Superstar Bałtyku” – propozycje urbanistyczne Koszalin-Osieki
1975	„Projekty architektoniczne nadmorskich ośrodków” wystawa – Słupsk Galeria „Nowa brama”
1977	Sympozjum RelARTacje, Dłusko, „SYNCHRON” (akcja)
1978	Wystawa „Plenery Osieckie” Berlin
1978	Sympozjum RelARTacje Jankowice 78 „Bielszy niż śnieg” (Akcja)
1979	Wystawa polskich artystów Varbergs Museum, Szwecja
1979	„IN’ (instalacja) Galeria Akumulatory Poznań, Wrocław, Płock
1980	Wystawa „Spotkania 80” Słupsk
1980	„Międzynarodowe Spotkania Artystów, Naukowców i Teoretyków Sztuki w Osiekach” Plener XVIII, „IN” SYTUACJA TOPOGRAFICZNA
1981	II Międzynarodowe Triennale Rysunku – Wrocław „Substant”
	„Przestrzeń w przestrzeni” Wrocław
1981	„Czas zdeterminowany” Wrocław org. J Chwałczyk
1981	„Międzynarodowe Spotkania Artystów, Naukowców i Teoretyków Sztuki w Osiekach” Plener XIX
1982	'Substanty” Galeria PIWNA
1983	„...I rzekł...” Galeria PIWNA 20/26, Warszawa
1983	„Znak krzyża” – Warszawa ul Żytnia
1984	Wystawa „Język geometrii” Zachęta Warszawa, „Semeion 84” tryptyk, tekst...
1986	„Geometria i ład” Galeria 72 – Sympozjum w Chełmie Lubelskim
Wystawy pośmiertne
1990	„W Kręgu Krzywego Koła” Muzeum Narodowe w Warszawie
1993	„OSIEKI 1963-1961” Wystawa – dokumenta, Koszalin
1995	„Sztuka na Pomorzu po roku 1945” Szczecin,
1999	„Refleksja konceptualna w sztuce polskiej” – Centrum Sztuki Współczesnej, Warszawa
2008	Puławy 1966 – Centrum Sztuki Współczesnej, Warszawa
2008	Prekursorzy współczesności – nowoczesna sztuka Koszalina (1945-2000), Szczecin 2008
2011	Mapy/Maps (Art cartography in the centre of Europe 1960-2011) Bratysława, Słowacja
2016	Ludmila Popiel – wystawa indywidualna (Fundacja Arton), Warszawa
2017	Inny Trans-Atlantyk Sztuka kinetyczna i op-art w Europie Wschodniej i Ameryce Łacińskiej w latach 50. – 70. MSN, Warszawa, São Paulo, Moskwa
2018	„Formy Nikłe” Ludmiły Popiel & Jerzego Fedorowicza (Fundacja Arton), Warszawa
2019	IN / Ludmiła Popiel i Jerzy Fedorowicz Galeria „EL”, Elbląg

Teksty

• Popiel, L. (1978), „Czas aktualny sztuki i cywilizacji pośpiechu, czy istnieje więź bezkolizyjna?”, W.A. Matuszewski, red. SytuARTacje, Jankowice 2–11 lutego 1978
• Popiel, L. (1978), „Kicz” (manuskrypt)
• Ludmiła Popiel, Jerzy Fedorowicz (1972), „Definicja Sztuki”

Sztuka niczemu nie służy. Nie jest poznaniem w takim rozumieniu jak nauka. Nie jest przekazem przeżywanych uczuć, ani obrazem wyimaginowanej rzeczywistości. Nieistotne są te jej cechy na podstawie których, dokonuje się wartościowania „dzieł sztuki”. Nieistotna jest forma materialna lub rodzaj zapisu. Sztuki nie należy utożsamiać z aktywnością działania. Sztuka może zaistnieć jedynie jako przebłysk wyizolowanej świadomości i do takiej się odwołuje.

Spotkania artystów, naukowców i teoretyków sztuki w Osiekach

W 1962 Jerzy Fedorowicz i Ludmiła Popiel poznali w Koszalinie Mariana Bogusza i w wyniku wielu spotkań w ich mieszkaniu narodził się pomysł spotkań artystów w Osiekach.

Plenery okazały się niezwykle udanym wydarzeniem artystycznym. W spotkaniach tych uczestniczyli najwybitniejsi artyści i intelektualiści tamtych czasów, m.in. Tadeusz Kantor, Julian Przyboś, Henryk Stażewski, Artur Sandauer i Henryk Berlewi. Jerzy Ludwiński nazwał Ludmiłę Popiel i Jerzego Fedorowicza „twórcami epoki plenerów”. Spotkania w Osiekach, które Julian Przyboś nazywał „letnią stolicą sztuki polskiej”, weszły do kanonu polskiej sztuki nowoczesnej.

Prace projektowe

Głównie w latach 70. wraz z mężem wykonała wiele projektów w dziedzinie sztuki użytkowej. Były to głównie projekty wnętrz nadmorskich ośrodków sanatoryjnych i wczasowych (Wystawa – Słupsk), urzędów stanu cywilnego, mebli. Autorka wielu znanych ex librisów.

Życiorys

Dzieciństwo spędziła w Chorzelowie, gdzie od 1933 ojciec kierował szkołą. W 1949, po ukończeniu gimnazjum i liceum w Mielcu, rozpoczęła studia na wydziałach architektury wnętrz Akademii Sztuk Plastycznych w Krakowie oraz filologii angielskiej Uniwersytetu Jagiellońskiego (wydział rozwiązany w 1951). W 1954 ukończyła Krakowska Akademię Sztuk Plastycznych na wydziale architektury wnętrz.

Jako stypendystka Ministerstwa Kultury, wraz z mężem Jerzym Fedorowiczem i pierwszą grupą artystów przyjechała do Koszalina. Ze względu na brak jakichkolwiek organizacji zrzeszających artystów, założyli lokalny oddział ZPAP, co zapoczątkowało utworzenie środowiska artystycznego.

Kolejno mieszkała i tworzyła w Koszalinie, Rzymie i Warszawie. Lata 50–60 w jej twórczości, to głównie sztuka o charakterze poszukiwań wizualnych.

W latach 70. XX w. związała się ze światowym nurtem sztuki pojęciowej, prekursorka konceptualizmu w Polsce.

Autorka prac wizualnych, akcji, instalacji, projektów konceptualnych.

Życie prywatne

Była bratanicą Karola Popiela polityka oraz córką Konstantego Popiela.

Bibliografia

• JanuszJ. Bogucki JanuszJ., Sztuka Polski Ludowej, Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1983, ISBN 83-221-0092-2, OCLC 830225483 . Brak numerów stron w książce
• Ciesielski, A (2009). Kultura Koszalińska Almanach 2008, ISSN 1896-5504.
• Fedorowicz, J.(1993). Krzywe Koło – Koszalin – Osieki 1960-1963. Katalog wystawy: Osieki 1963–1981. Wystawa Dokumenta. Muzeum Okręgowe w Koszalinie, Dział sztuki współczesnej, Koszalin.
• Fedorowicz, J.(1995). Czas przeszły dokonany.40 lat Związku Polskich Artystów Plastyków na Pomorzu Środkowym. Koszalin
• Fedorowicz, J.(2008). Słowo wstępne. W: J. Chrobak, M. Rogalski i M. Wilk: Panoramiczny happening morski i Tadeusz Kantor w latach 1964–1968.Cricoteka:Kraków, 2008, str 7-13
• Gutkowski, B (2000). Najwybitniejsi twórcy i artyści Koszalina 1945-2000. Millenium, Koszalin
• Groh K „Aktuelle Kunst in Osteuropa” – ČSSR, Jugoslawien, Polen, Rumänien, UdSSR, Ungarn. DuMont Schauberg, Köln 1972, ISBN 3-7701-0617-2.
• Kołowska M. (2008). Jubileusze w kręgu sztuk pięknych. Jerzy Fedorowicz. W: Kultura Koszalińska. Almanach 2008. Koszalińska Biblioteka Publiczna. Koszalin
• Kowalska B. (1988). Polska awangarda malarska 1945-1980; Szanse i mity.” PWN Warszawa 1988
• Kowalska B. (red) (1984). Język geometrii: marzec 1984, Warszawa, Zachęta. [Katalog wystawy]. Warszawa, Wydawnictwo Centralnego Biura Wystaw Artystycznych
• Polich P. (2018) Magazyn SZUM nr 23. Formy Nikle. Warszawa, Fundacja Kultura Miejsca ISSN 32300-3391
• Popiel A.(2018) Czy sztuka jest nieustającą polemiką? O twórczości w świetle badań psychologicznych i poznawczo-behawioralnej koncepcji psychicznego funkcjonowania człowieka. W: A. Wincencjusz-Patyna (red.).Sztuka jest nieustającą polemiką.Wokół refleksji teoretycznej i praktyki artystycznej Wandy Gołkowskiej. ASP we Wrocławiu, Wrocław, 2018 ISBN 978-83-65638-63-2
• Nader L. (2009) Konceptualizm w PRL, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
• Awangarda w plenerze: Osieki i Łazy 1963–1981. Polska awangarda II połowy XX wieku w kolekcji Muzeum w Koszalinie, wyd. Muzeum w Koszalinie, Koszalin 2008
• Szeląg M. (2005) Kolekcja Osiecka – Nie do przecenienia. W: Kultura Koszalińska. Almanach 2005. Koszalińska Biblioteka Publiczna. Koszalin (s. 71–80)

Linki zewnętrzne

• Ludmiła Popiel w ARTINFO
• Plener Puławy 66
• Muzeum Współczesne Wrocław – Puławy 66
• Ewa Lunkiewicz Rogoyska
• Plener w Osiekach – film
• Jan Chwałczyk – film. prywatnehistoriesztuki.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-08-26)].
• Muzeum w Koszalinie. info.galerie.art.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-01-16)].
• http://www.fundacjaarton.pl/?a=1
• Szum 23/2018
• Sztuka i Dokumentacja |nr 18| 2018
• FUNDACJA „OSIEKI” im. JERZEGO FEDOROWICZA i LUDMIŁY POPIEL