Przejdź do zawartości

Pyritaraneidae

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Pyritaraneidae
Petrunkevitch, 1953
Okres istnienia: karbon
358.9/298.9
358.9/298.9
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Gromada

pajęczaki

(bez rangi) Pantetrapulmonata
(bez rangi) Tetrapulmonata
(bez rangi) Serikodiastida
Rząd

pająki

Podrząd

Mesothelae

Rodzina

Pyritaraneidae

Pyritaraneidae – wymarła rodzina pająków z podrzędu Mesothelae. Jej zapis kopalny pochodzi z karbonu.

Takson ten wprowadzony został w 1953 roku przez Aleksandra Pietrunkiewicza na łamach „Geological Society of America Memoir”. Autor ów zaliczył doń dwa rodzaje[1]:

Oba znane są w zapisie kopalnym tylko z karbonu. Wyróżniać się miały na tle wszystkich paleozoicznych pająków rozstawionymi na boki odnóżami, podobnie jak u współczesnych spachaczowatych i ukośnikowatych[1]. W 1955 roku Pietrunkiewicz utworzył dla omawianej rodziny nadrodzinę Pyritaraneidoidea[2]. Pyritaraneidae wyróżniane były jako jedna z rodzin Mesothelae jeszcze w końcu drugiej dekady XXI wieku[3].

Zasadność wyróżniania tej rodziny podważa jednak Paul A. Selden w rewizji z 2021 roku[4]. Zaliczony przez Pietrunkiewicza do Archaeometidae Eopholcus[1] zsynonimizowany został przez Seldena z Pyritaranea. Ponadto według Seldena nie da się ustalić czy opistosoma (odwłok) Pyritaranea była segmentowana, w związku z czym nie klasyfikuje on tego rodzaju w żadnym podrzędzie pająków, podtrzymując jedynie jego klasyfikację w tym rzędzie[4].

Klasyfikacja Dinopilio jest według Seldena jeszcze bardziej niepewna[4]. Pietrunkiewicz zaliczył w 1953 roku do tego rodzaju dwa gatunki, D. gigas i D. parvus[1]. D. gigas opisany został w 1904 roku przez Antonina Fritscha jako kosarz[5]. W 1953 roku Pietrunkiewicz przeniósł go do pająków na podstawie silnie skręconej opistosomy wskazującej na obecność łącznika (u kosarzy opistosoma zlana jest z prosomą w jedną tagmę) oraz chetotaksji i budowy regionu koksosternalnego przypominających te u pająków[1]. Według Seldena przynależność D. gigas do pająków jest wątpliwa, jako że duże uda i biodra okazu wskazują na obecność małego sternum lub jego całkowity brak – stąd autor ów umieszcza gatunek jako incertae sedis w obrębie pajęczaków[4]. D. parvus jest znany ze słabo zachowanej skamieniałości, którą Pietrunkiewicz zaliczył do pająków na podstawie ogólnego podobieństwa. W rodzaju Dinopilio umieścił go, gdyż „nie chciał tworzyć nowego rodzaju”[1]. Według Seldena brak jest przesłanek merytorycznych do takiej klasyfikacji. Zwraca on uwagę, że zwierzę miało szerszy niż dłuższy głowotułów z pięcioma parami odnóży, z których trzy pierwsze były rozstawione na boki, i umieszcza je wśród stawonogów bez próby przyporządkowania choćby do podtypu[4].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d e f Alexandr I. Petrunkevitch. Paleozoic and Mesozoic Arachnida of Europe. „Geological Society of America Memoir”. 53, s. 1-122, 1953. 
  2. Alexandr I. Petrunkevitch, Arachnida, [w:] R.C. Moore (red.), Treatise on invertebrate paleontology, Part P, Arthropoda 2, Boulder, Lawrence: Geological Society of America, University of Kansas Press, 1955, s. 42–162.
  3. Jason A. Dunlop, David Penney, Denise Jekel, z dodatkowym wkładem: Lyall I. Anderson, Simon J. Braddy, James C. Lamsdell, Paul A. Selden, O. Erik Tetlie: A summary list of fossil spiders and their relatives. [w:] World Spider Catalog [on-line]. Natural History Museum Bern, 2020. [dostęp 2023-10-05].
  4. a b c d e Paul A. Selden, New spiders (Araneae: Mesothelae), from the Carboniferous of New Mexico and England and a review of Paleozoic Araneae, [w:] S.G. Lucas, W.A. DiMichele, B.D. Allen (red.), Kinney Brick Quarry Lagerstätte, „New Mexico Museum of Natural History and Science Bulletin”, 84, 2021, s. 317–358.
  5. A. Fritsch: Palaeozoische Arachniden. 1904, s. 1-85.