Mnichy

Mnichy
	wieś
Państwo	Polska
Województwo	wielkopolskie
Powiat	międzychodzki
Gmina	Międzychód
Sołectwo	Mnichy-Mniszki
Liczba ludności (2022)	173
Strefa numeracyjna	95
Kod pocztowy	64-421
Tablice rejestracyjne	PMI
SIMC	0183638
	Położenie na mapie gminy Międzychód Mnichy
	Położenie na mapie Polski Mnichy
	Położenie na mapie województwa wielkopolskiego Mnichy
	Położenie na mapie powiatu międzychodzkiego Mnichy
	52°32′22″N 15°58′58″E/52,539444 15,982778

Mnichy – wieś sołecka w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie międzychodzkim, w gminie Międzychód.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Miejscowość pierwotnie związana była z Wielkopolską. Ma metrykę średniowieczną i istnieje co najmniej od początku XV wieku. Wymieniona w dokumencie zapisanym po łacinie z 1403 jako "Mnichi", 1408 "Mnych", 1439 "Amichy, Mnichy", 1466 "Mnychy", "1540 Mnychi"^[4].

Początkowo była własnością opactwa cystersów w Paradyżu (obecnie Gościkowo) i w 1403 należała do klasztoru. Z czasem miejscowość stała się wsią szlachecką należącą do lokalnej szlachty Mniskich. W latach 1408-1435 Dobrogost Koleński dziedzic Prusimia, kasztelan kamieński w latach 1427-42, dokonuje zamiany dóbr z opatem klasztoru paradyskiego otrzymując w zamian m.in. wieś Mnichy. W 1435 woźny sądowy zapowiada, że połowa dziedzin Prusim, Mnichy, Gralewo i Miłostowo należy do tegoż Dobrogosta, a druga połowa do opata paradyskiego. W 1439 Sędziwój z Ostroroga wojewoda poznański otrzymał od opata paradyskiego wsie Mnichy oraz Miłostowo. Miejscowość należała wówczas do powiatu poznańskiego Korony Królestwa Polskiego. W 1546 odbył się proces o odnowienie granic między wsiami Mnichy i Gralewo. Odnotowano kopiec narożny rozdzielający wsie Tuczępy, Mnichy i Gralewo. W 1580 wieś leżała w parafii Kamionna^[4].

Miejscowość wspominały historyczne dokumenty prawne, własnościowe i podatkowe. W 1563 odnotowano we wsi zagrodników. W 1577 pobór z Mnichów płacili właściciele: Stanisław oraz Jan Mniscy. W 1580 była wsią szlachecką położoną w powiecie poznańskim województwa poznańskiego w Rzeczypospolitej Obojga Narodów^[5]. Odnotowano w tym roku dwa młyny we wsi, a także pobór z części wsi należącej do Jana Mniskiego od 4 zagrodników, pasterza, który płacił od 20 owiec, młyna Korzecznik posiadającego jedno koło. Z części Jana Strzeleckiego pobrano podatek od 4 zagrodników oraz młyna o jednym kole^[4].

W okresie Wielkiego Księstwa Poznańskiego (1815-1848) miejscowość wzmiankowana jako Mnichy wielkie należała do wsi większych w ówczesnym pruskim powiecie Międzyrzecz w rejencji poznańskiej^[6]. Mnichy wielkie należały do okręgu kwileckiego tego powiatu i stanowiły odrębny majątek, którego właścicielem był wówczas Rissman^[6]. Według spisu urzędowego z 1837 roku wieś liczyła 171 mieszkańców, którzy zamieszkiwali 20 dymów (domostw)^[6]. W skład majątku Mnichy wielkie wchodziły wówczas także: Grolewo (16 domów, 160 mieszk.), Grolewska papiernia młyn (2 domy, 11 mieszk.) oraz Czajka folwark (Kiewitz, 1 dom, 8 mieszk.)^[6].

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa gorzowskiego.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 82048
↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-06] .
↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 799 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
↑ ^a ^b ^c Gąsiorowski 1993 ↓.
↑ Adolf Pawiński, Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym, t. I, Wielkopolska, Warszawa 1883, s. 18.
↑ ^a ^b ^c ^d Leon Plater: Opisanie historyczno-statystyczne Wielkiego Ksie̜ztwa Poznańskiego. Lipsk: Ksie̜garnia Zagraniczna (Librairie Étrangère) Jana Nepomucena Bobrowica, 1846, s. 256.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Antoni Gąsiorowski: Słownik historyczno-geograficzny województwa poznańskiego w średniowieczu, cz. III L-Q, zeszyt 1, hasło „Mnichy”. Poznań: Wydawnictwo PTPN, 1993, s. 177-178.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Mnichy w „Słowniku historyczno-geograficznym województwa poznańskiego w średniowieczu”
Mnichy, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 344 .

[prng-1] Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 82048

[2] NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-06] .

[3] Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 799 [zarchiwizowane 2022-10-26] .

[CITEREFGąsiorowski1993-4] Gąsiorowski 1993 ↓.

[5] Adolf Pawiński, Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym, t. I, Wielkopolska, Warszawa 1883, s. 18.

[Plater-6] Leon Plater: Opisanie historyczno-statystyczne Wielkiego Ksie̜ztwa Poznańskiego. Lipsk: Ksie̜garnia Zagraniczna (Librairie Étrangère) Jana Nepomucena Bobrowica, 1846, s. 256.

[2]

[3]

[1]

[4]

[5]

[6]

Miasta	Międzychód
Wsie	Bielsko Dormowo Drzewce Dzięcielin Głażewo Gorzycko Stare Gorzyń Gralewo Kamionna Kaplin Kolno Krzyżkówko Lewice Łowyń Mierzyn Mnichy Mniszki Muchocin Mokrzec Piłka Popowo Przedlesie Radgoszcz Skrzydlewo Sowia Góra Tuczępy Wielowieś Zatom Nowy Zatom Stary
Osady	Aleksandrowo Brzezie Łąki Kaliska Polanka Sterki Zielona Chojna Zwierzyniec Żmijowiec
Przysiółek	Zamyślin
Osady leśne	Dąbrówka Kamień Kolno-Młyn Mokrzec Papiernia Radusz Zielona Chojna
Integralne cz. miejscowości	Drzewce-Leśniczówka Jenatowo Kamionna-Folwark Leśniczówka Lewice Międzychód (Przedlesie) Mierzynek Miłostówko Muchocinek Puszcza Trzeszczak Turze Rogi Wielki Młyn Wiktorowo Zwierzyniec (osada leśna)