Piotr Guziorski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Piotr Guziorski
major żandarmerii major żandarmerii
Data i miejsce urodzenia

13 października 1894
Zapole

Data śmierci

1959

Przebieg służby
Lata służby

od 1914

Siły zbrojne

Wojsko Polskie

Jednostki

Dowództwo Okręgu Korpusu Nr VI

Stanowiska

szef żandarmerii

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa
kampania wrześniowa

Odznaczenia
Krzyż Niepodległości Krzyż Walecznych (1920–1941) Złoty Krzyż Zasługi (II RP) Srebrny Krzyż Zasługi (II RP) Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Medal Waleczności (Austro-Węgry)

Piotr Guziorski vel Piotr Guzior (ur. 13 października 1894 w Zapolu, zm. 1959[1]) – major żandarmerii Wojska Polskiego.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 13 października 1894 roku w Zapolu, w ówczesnym powiecie kolbuszowskim Królestwa Galicji i Lodomerii, w rodzinie Michała Guziora i Marii z domu Sitko[2][3].

W latach 1906–1908 uczył się w II Gimnazjum w Rzeszowie, a od 1908 do 1914 w gimnazjum mieleckim, w którym 15 czerwca 1914 roku złożył maturę. Należał do „Sokoła” i działał w Związku Strzeleckim. W sierpniu 1914 roku wstąpił do Legionu Wschodniego, a po jego rozwiązaniu w Mszanie Dolnej do 3 pułku piechoty. Na początku służył w 14., a następnie do 4. kompanii. W maju 1915 roku został przydzielony do Żandarmerii Polowej przy c. i k. komendzie II Brygady Legionów Polskich. Od 14 marca 1917 roku był dowódcą posterunku żandarmerii przy Domu Ozdrowieńców w Kamieńsku. W tym samym roku, po kryzysie przysięgowym, pozostał w Żandarmerii Polowej Polskiego Korpusu Posiłkowego. 15 lutego 1918 roku, w trakcie bitwy pod Rarańczą, został internowany w Huszt na Węgrzech. W kwietniu 1918 roku został zwolniony z internowania i przeniesiony do c. i k. 45 pułku piechoty, który przebywał na froncie włoskim. 8 sierpnia 1918 roku zdezerterował i przybył do Warszawy. W stolicy ówczesnego Królestwa Polskiego, dzięki pomocy Polskiej Organizacji Wojskowej, zalegalizował się jako uchodźca z Moskwy, urodzony w Kaliszu, oraz podjął studia na Uniwersytecie Warszawskim i podjął pracę w Departamencie Spraw Wewnętrznych Rady Regencyjnej. W listopadzie 1918 roku wziął udział w rozbrajaniu Niemców w Warszawie[4].

W grudniu 1918 roku został przyjęty do Wojska Polskiego i przydzielony do Żandarmerii. 16 grudnia 1918 roku razem z porucznikiem Marcelim Łączkowskim przybył do Łodzi w celu organizacji Żandarmerii Okręgu Generalnego „Łódź”[5]. Następnie pełnił służbę w Żandarmerii w Łowiczu, Aleksandrowie i Radomsku, a od października 1919 roku do lipca 1927 roku w 1 dywizjonie żandarmerii w Warszawie[4]. 25 września 1919 roku został mianowany z dniem 1 października 1919 roku podporucznikiem w żandarmerii[6].

Awansował na rotmistrza żandarmerii[7]. W 1921 roku uzyskał zezwolenie na zmianę nazwiska rodowego „Guzior” na nazwisko „Guziorski”. 3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 45. lokatą w korpusie oficerów żandarmerii[8]. W 1923 roku był dowódcą plutonu żandarmerii Warszawa IV[9][10]. 17 marca 1927 roku został przeniesiony do kadry oficerów żandarmerii z równoczesnym przydziałem do Wydziału Żandarmerii Departamentu Piechoty Ministerstwa Spraw Wojskowych w Warszawie[11]. W lipcu tego roku został przeniesiony do nowo powstałego Dowództwa Żandarmerii Ministerstwa Spraw Wojskowych w Warszawie[12]. We wrześniu 1928 roku został odkomenderowany na studia w Międzynarodowym Instytucie Kryminalistycznym w Wiedniu[4]. Z dniem 1 lipca 1929 roku został przeniesiony do dywizjonu szkolnego żandarmerii w Grudziądzu na stanowisko wykładowcy[13]. 1 stycznia 1930 roku, po przeformowaniu dywizjonu szkolnego żandarmerii w Centrum Wyszkolenia Żandarmerii, objął dowództwo batalionu szkolnego[4][14]. Na majora został awansowany ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1931 roku[15] i 3. lokatą w korpusie oficerów żandarmerii. 23 marca 1932 roku otrzymał przeniesienie do dywizjonu żandarmerii KOP w Warszawie na stanowisko zastępcy dowódcy dywizjonu[16][17]. W październiku 1934 roku został przeniesiony z KOP do 10 dywizjonu żandarmerii w Przemyślu na stanowisko dowódcy dywizjonu[18]. Na tym stanowisku pozostawał do września 1939 roku.

W czasie kampanii wrześniowej 1939 roku pełnił funkcję szefa żandarmerii Okręgu Korpusu Nr VI we Lwowie[19]. Następnie pełnił funkcję kierownika „zielonej granicy” w Biurze Ewakuacyjnym, na którego czele stał podpułkownik dyplomowany Jan Keller. Ksiądz dziekan Antoni Miodoński tak podsumował efekty jego służby: „bardzo sprytny i ruchliwy – dowodem jego pracy są cyfry przejścia zielonej granicy za okres od 1 stycznia do 1 kwietnia 1940 roku to jest 5606 żołnierzy. Jest to odcinek pracy bardzo ciężki i niewdzięczny”. Od sierpnia 1940 roku był redaktorem „Ku Wolnej Polsce” Codziennego Pisma Brygady Strzelców Karpackich[20]. Na dzień 1 stycznia 1943 roku był dowódcą Żandarmerii Etapów i dowódcą 2 szwadronu żandarmerii Armii Polskiej na Wschodzie[21].

Był żonaty z Heleną Orbaczewską (ur. 13 grudnia 1894, zm. 27 października 1968), z którą miał syna Jerzego Zbigniewa[22].

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Strona Miejskiej i Powiatowej Biblioteki Publicznej w Kolbuszowej.
  2. J. Terlaga, Pamiętnik..., s. 22.
  3. Guzior (od 1921 Guziorski) Piotr. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2024-02-11].
  4. a b c d J. Terlaga, Pamiętnik..., s. 23.
  5. Jan Suliński, Żandarmeria DOK IV – Łódź w latach 1919–1939, Centrum Szkolenia Żandarmerii Wojskowej, Mińsk Mazowiecki 2014, ISBN 978-83-63700-08-9, s. 9–10.
  6. „Dziennik Rozkazów MSWojsk”. 93, s. 2329, 25 października 1919. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych. 
  7. Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r. Dodatek do Dziennika Personalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 37 z 24 września 1921 roku, s. 401, 645.
  8. Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Załącznik do Dziennika Personalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 13 z 8 czerwca 1922 roku, Zakłady Graficzne Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa 1922, s. 292.
  9. Rocznik Oficerski 1923, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Oddział V Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, Warszawa 1924, s. 1053, 1064.
  10. Rocznik Oficerski 1924, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Oddział V Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, Warszawa 1924, s. 960, 966.
  11. Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 9 z 17 marca 1927 roku, s. 76.
  12. Rocznik Oficerski 1928, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Warszawa 1928, s. 672, 675.
  13. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 6 lipca 1929, s. 203.
  14. Jan Suliński, Historia szkół Żandarmerii w latach 1918–1995. Rys historyczno-organizacyjny, Warszawa 1996, s. 25, 31.
  15. a b c Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 281.
  16. Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 6 z 23 marca 1932 roku, s. 254.
  17. Rocznik Oficerski 1932, Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa 1932, s. 288, 912.
  18. Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 14 z 22 grudnia 1934 roku, s. 278.
  19. Jan Suliński, Żandarmeria organ bezpieczeństwa armii 1918-1945, Warszawa: Kompas II, 2003, s. 308, ISBN 83-912638-5-1, OCLC 189611436.
  20. Sprawozdanie ks. Antoniego Miodońskiego dziekana WP z działalności zleconej przez Pana Ministra Spraw Wojskowych rozkazem z dnia 25 października 1939 roku za okres od 1 listopada 1939 roku do 1 kwietnia 1940 roku, Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie, sygn. PRM 14a, s. 22.
  21. Michał Polak. Obsada dowództw Armii Polskiej na Wschodzie według stanu na 1 stycznia 1943 r.. „Grot. Zeszyty Historyczne”. Rok V, s. 128, 2004. Leszno: Instytut im. gen. Stefana „Grota” Roweckiego. ISSN 1509-9792. [dostęp 2021-06-17]. 
  22. Polska Korporacja Akademicka Slavia we Lwowie [1].
  23. M.P. z 1931 r. nr 260, poz. 352.
  24. M.P. z 1937 r. nr 260, poz. 411.
  25. M.P. z 1924 r. nr 192, poz. 596 .
  26. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 99 z 27 września 1924, s. 550.
  27. Odprawy Komendy Legionów Polskich, Centralne Archiwum Wojskowe, sygn. I.120.1.295b, s. 280 [2].

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2023-10-30].
  • Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
  • Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
  • Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
  • Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
  • Piotr Guziorski [w:] Jan Terlaga, Pamiętnik I. Zjazdu Koleżeńskiego 1914–1934. W 20-lecie matury gimnazjalnej w Mielcu, dnia 17 czerwca 1934, Kraków 2 kwietnia 1935, s. 22–24. [3].
  • Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. T. 29. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego. Biblioteka Jagiellońska, 2006. ISBN 83-7188-899-6.
  • Marian Piórek, Kolbuszowski Rodak, „Ziemia Kolbuszowska” nr 11 (149), Regionalne Towarzystwo Kultury im. Juliana Macieja Goslara w Kolbuszowej, Listopad 2008, ISSN 1232-051X, s. 23.