Połączone Siły Zbrojne AL, PAL i KB
Połączone Siły Zbrojne – porozumienie wojskowe między Armią Ludową, Polską Armią Ludową i Korpusem Bezpieczeństwa zawarte w czasie powstania warszawskiego w dniach 14 i 15 września 1944.
17 września (według innych źródeł 20 września) 1944 r. odbyły się rozmowy między Dowództwem Połączonych Sił Zbrojnych AL, PAL i KB a komendą Okręgu Warszawskiego AK. z udziałem dowódcy powstania warszawskiego gen. Antoniego Chruściela. Wysuniętą przez przedstawiciela AL majora Józefa Małeckiego propozycję podjęcia natarcia powstańczego ze śródmieścia na Powiśle czerniakowskie w celu połączenia się z walczącymi tam wojskami polskimi i radzieckimi dowództwo AK odrzuciło, uznawszy ją za niewykonalną[1][2].
23 września na terenie śródmieścia ukazał się pierwszy numer Wojska Polskiego, organu prasowego Połączonych Sił Zbrojnych AL, PAL i KB, redagowanego przez trzyosobowy zespół w składzie: Jerzy Morawski ps. „Jurek“, Andrzej Weber ps. „Andrzej“ oraz Feliks Baranowski ps. „Henryk“[3][2].
W dniu 26 września na bazie porozumienia wojskowego zawarto porozumienie polityczne noszące nazwę Powstańcze Porozumienie Demokratyczne w skład którego weszli przedstawiciele Polskiej Partii Robotniczej, Robotniczej Partii Polskich Socjalistów, Polskiej Ludowej Akcji Niepodległościowej, Bundu i Związku Syndykalistów Polskich.
Po upadku powstania, 2 października 1944 r. dowódca Połączonych Sił Zbrojnych AL, PAL, KB, gen. Julian Skokowski, rozkazem nr 7 i 7a, nadał 84 oficerom i żołnierzom Krzyże Virtuti Militari, a 12 żołnierzom Krzyże Walecznych[4]. Oddziały AL i PAL rozformowały się, a żołnierze tych organizacji rozproszyli się wśród ludności cywilnej i wraz z nią opuścili stolicę[2].
Dowództwo[edytuj | edytuj kod]
- dowódca pułkownik Julian Skokowski „Zaborski” (zastępca komendanta głównego PAL)
- zastępca dowódcy major Józef Małecki „Sęk” (zastępca szefa sztabu DG AL)
- II zastępca pułkownik Leon Korzewnikjanc „Doliwa” (szef sztabu KG KB)
Liczebność[edytuj | edytuj kod]
Antoni Przygoński podaje, że w skład Połączonych Sił Zbrojnych wchodziło 1173 żołnierzy AL (431 w Śródmieściu, 167 na Czerniakowie Górnym i 575 na Żoliborzu), 683 żołnierzy PAL (593 w Śródmieściu, 37 na Czerniakowie i 53 na Mokotowie) i 801 żołnierzy KB (w Śródmieściu). Połączone Siły Zbrojne AL, PAL i KB liczyły więc łącznie 2657 żołnierzy[5].
Józef Garas mówi o ponad 5000 ludzi walczących w ostatnich tygodniach powstania w szeregach PSZ, w tym 1300 z Armii Ludowej, 700 z PAL i 3000 z Korpusu Bezpieczeństwa[6].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Tadeusz Rawski, 100 lat polskiego ruchu robotniczego. Kronika wydarzeń. Elżbieta Brodzianka (red.), Warszawa: Robotnicza Spółdzielnia Wydawnicza "Prasa-Książka-Ruch". Wydawnictwo "Książka i Wiedza", 1978, s. 233.
- ↑ a b c Józef Czyżewski (red.), Polska Partia Robotnicza. Kronika I 1942 - V 1945, Warszawa: Wydawnictwo „Wiedza Powszechna”, 1962, s. 228, 229, 234.
- ↑ Henryk Wosiński, Stronnictwo Demokratyczne w latach II wojny światowej, Warszawa: Epoka, 1980, s. 130.
- ↑ Augustyn Jaworski, Jacek Wilczur, Strażacka wierność. Z dziejów strażackiego antyhitlerowskiego ruchu oporu w okupowanej Warszawie w latach 1939-1945, Warszawa: MON, 1977, s. 229.
- ↑ Antoni Przygoński, Zakończenie, [w:] Tadeusz Pietrzak i inni red., Armia Ludowa w Powstaniu Warszawskim 1944, Warszawa: Przedsiębiorstwo Wydawniczo-Handlowe „GRAF” – Henryk Czerski, 2008, s. 281, ISBN 978-83-928211-0-6.
- ↑ Józef Bolesław Garas, Okręg GL Warszawa-Miasto, [w:] Barbara Tokarska (red.), Oddziały Gwardii Ludowej i Armii Ludowej 1942–1945, Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1971, s. 98, 99.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Encyklopedia II Wojny Światowej, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Warszawa 1976.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Wojsko Polskie : organ Połączonych Sił Zbrojnych AL, PAL i KB - dziennik wydawany 1944
