Portal:Roztocze/Geografia regionu 2
Roztocze Środkowe (343.22) (inaczej Roztocze Tomaszowskie) — mezoregion fizycznogeograficzny w południowo-wschodniej Polsce, jeden z trzech mezoregionów Roztocza. Roztocze Środkowe graniczy od zachodu z Roztoczem Zachodnim, od północy z Padołem Zamojskim, od wschodu z Grzędą Sokalską i Równiną Bełską a od południa z Roztoczem Wschodnim i Równiną Biłgorajską.
Jest to region o wysokiej atrakcyjności turystycznej. Znaczna część Roztocza Środkowego jest zalesiona lasami Puszczy Solskiej; znajduje się tutaj Roztoczański Park Narodowy.
Regiony administracyjne:
- Miasta:
- Biłgoraj - jest to jedno z największych miast regionu, leży na pograniczu Roztocza Środkowego i Równiny Biłgorajskiej. Nigdy nie należał do Ordynacji Zamojskiej - swoje powstanie i rozwój zawdzięcza głównie Gorajskim. Dawniej był to wielki ośrodek rzemieślniczy, obecnie jest to duży ośrodek przemysłowy. Warto zobaczyć zabytki architektury sakralnej - przede wszystkim pofranciszkański zespół klasztorny i kościół WNMP; poza tym znajduje się tutaj XIX-wieczny skansen "zagroda sitarska".
- Józefów Biłgorajski - niewielkie miasteczko w centrum Roztocza Środkowego i Puszczy Solskiej. Warto zobaczyć dawne kamieniołomy i XIX-wieczny kościół parafialny; znajdują się tutaj dwa wypoczynkowe zalewy.
- Krasnobród - miasteczko będące popularnym centrum turystyczno-wypoczynkowym. Znajduje się tutaj wypoczynkowy zalew, stok narciarski; wśród zabytków wymienić należy pałac Leszczyńskich z XVII-XIX w. i barokowy zespół klasztorny dominikanów.
- Narol - leży we wschodniej części Roztocza Środkowego. Znajduje się tutaj barokowy zespół pałacowy.
- Tomaszów Lubelski - leży niedaleko granicy z Ukrainą. Zachowany jest tutaj zabytkowy układ urbanistyczny. Największą atrakcją turystyczną Tomaszowa jest drewniany kościół parafialny z XVII w.; poza tym warto zobaczyć cerkiew i plebanię z XIX w.
- Zamość - znajduje się na pograniczu Roztocza Środkowego z Padołem Zamojskim. Potocznie zwany "Padwą Północy", jest największym miastem w polskiej części Roztocza. Znany na całym świecie z renesansowego Starego Miasta wpisanego na listę światowego dziedzictwa UNESCO - znajduje się tu m.in. wiele zabytkowych kamienic, arsenał, ratusz, katedra, gmach Akademii Zamojskiej. Dawniej była to jedna z najpotężniejszych twierdz I Rzeczypospolitej i stolica Ordynacji Zamojskiej.
- Zwierzyniec - niewielkie miasteczko nazywane "stolicą Roztocza", popularne miejsce turystyczno-wypoczynkowe. Znajduje się tutaj siedziba Roztoczańskiego Parku Narodowego. Do największych atrakcji turystycznych należy kościół "na wodzie", stary browar i budynki Ordynacji Zamojskiej.
- Ważniejsze wsie: Bełżec, Lubycza Królewska, Susiec, Guciów, Tarnawatka (wieś w województwie lubelskim), Krynice, Adamów
- Najwyższe wzniesienia: Wapielnia (387 m n.p.m.)
- Główne rzeki: Wieprz, Tanew, Sopot, Szum