Pszów (gmina)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Pszów
gmina wiejska
1945-1954
Herb
Herb
Państwo

 Polska

Województwo

1945-50: śląskie
1950-53: katowickie
1953-54: stalinogrodzkie

Powiat

rybnicki

Siedziba

Pszów

Szczegółowy podział administracyjny (1952)
Liczba gromad

4

brak współrzędnych
Kościół w Zawadzie Rybnickiej

Pszów – dawna gmina wiejska istniejąca w latach 1945–1954[1] w woj. śląskim, katowickim i stalinogrodzkim (dzisiejsze woj. śląskie). Siedzibą władz gminy była wieś Pszów (1954–1975 miasto[2], 1975–1994 dzielnica Wodzisławia Śląskiego[3], od 1994 ponownie samodzielne miasto[4]).

Gmina zbiorowa Pszów[5] powstała w grudniu 1945[6] w powiecie rybnickim w woj. śląskim (śląsko-dąbrowskim)[7]. Według stanu z 1 stycznia 1946 gmina składała się z 4 gromad: Pszów, Kokoszyce, Krzyżkowice (stanowiące w kolejnych latach przejściowo odrębną gminę Krzyżkowice) i Zawada Rybnicka (do 1931[8] i od 1954 Zawada)[9].

10 marca 1947 z gminy Pszów wyłączono część gromady Krzyżkowice, kolonię Nalas, włączając ją do gminy Rydułtowy[10].

6 lipca 1950 zmieniono nazwę woj. śląskiego na katowickie[11], a 9 marca 1953 kolejno na woj. stalinogrodzkie[12]. Według stanu z 1 lipca 1952 gmina składała się z 4 gromad: Pszów, Kokoszyce, Krzyżkowice (ponownie) i Zawada Rybnicka[13].

Gmina została zniesiona 29 września 1954 wraz z reformą wprowadzającą gromady w miejsce gmin[14]. Z jej obszaru powstały gromady Pszów i Kokoszyce, które 1 października 1954 znalazły się w granicach nowo utworzonego powiatu wodzisławskiego[15]. Gromada Pszów jeszcze w tym samym roku status miasta (13 listopada 1954[2]).

Gminy Pszów nie przywrócono 1 stycznia 1973 wraz z kolejną reformą reaktywującą gminy[16]. Do Pszowa włączono tego dnia Kokoszyce i Zawadę[17], przez co gmina miejska Pszów objęła swymi granicami wszystkie wsie dawnej jednostki wiejskiej. 27 maja 1975 Pszów stał się częścią Wodzisławia Śląskiego[3], usamodzielniając się ponownie z dniem 30 grudnia 1994[4] (bez dzielnic Kokoszyce i Zawada, które pozostały w obrębie Wodzisławia).

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Od 1 grudnia 1945 do 28 września 1954.
  2. a b Dz.U. z 1954 r. nr 49, poz. 254
  3. a b Dz.U. z 1975 r. nr 15, poz. 88
  4. a b Dz.U. z 1994 r. nr 132, poz. 671
  5. Jako gmina jednostkowa gmina Pszów funkcjonowała także za II Rzeczypospolitej w latach 1922-1939 w powiecie rybnickim w woj. śląskim (Dz.U. Śl. z 1922 r. Nr 13, poz. 43); 1 lipca 1927 przyłączono do niej gminę Pszowskie Doły (Gazeta Urzędowa Woj. Śl. nr 17 z 1927 r.).
  6. Rozporządzenie Wojewody Śląsko-Dąbrowskiego z dnia 27 listopada 1945 (Śląsko-Dąbrowski Dziennik Wojewódzki, Nr. 34, Kat, dnia 22 grudnia 1945 r.).
  7. Na podstawie ustawy z dnia 11 września 1944 o organizacji i zakresie działania rad narodowych (Dz.U. z 1944 r. nr 5, poz. 22) oraz dekretu z 23 listopada 1944 o organizacji i zakresie działania samorządu terytorialnego (Dz.U. z 1944 r. nr 14, poz. 74).
  8. Dz.U. Śl. 1931 Nr 16 poz. 32.
  9. Podział administracyjny województwa śląsko-dąbrowskiego wraz ze skorowidzem gmin i gromad (według stanu z dnia 1 stycznia 1946). Katowice, Wrocław: Instytut Śląski, 1947.
  10. Śląsko-Dąbrowski Dziennik Wojewódzki, 1947, nr 9, poz. 98
  11. Dz.U. z 1950 r. nr 28, poz. 255
  12. Dz.U. z 1953 r. nr 13, poz. 51
  13. Wykaz Gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej według stanu z dnia 1.VII 1952 r., PRL, GUS, Warszawa.
  14. Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191
  15. Dz.U. z 1954 r. nr 49, poz. 247
  16. Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312
  17. Dz.U. z 1972 r. nr 50, poz. 327