Świerklany (gmina)

Świerklany
	gmina wiejska
Herb	Flaga
Państwo	Polska
Województwo	śląskie
Powiat	rybnicki
TERC	2412052
Wójt	Tomasz Pieczka
Powierzchnia	24,02 km²
Populacja (30.06.2016); • liczba ludności	; 12 249
• gęstość	506,8 os./km²
Nr kierunkowy	32
Tablice rejestracyjne	SRB
	Adres urzędu:ul. Kościelna 85, 44-266 Świerklany
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba sołectw	3
	Położenie na mapie województwa śląskiego Świerklany
	Położenie na mapie Polski Świerklany
	50°03′N 18°33′E/50,046389 18,557222
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa
	Biuletyn Informacji Publicznej

Świerklany (do 1954 gmina Jankowice Rybnickie, niem. Schwirklan) – gmina wiejska w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie rybnickim. W latach 1975–1998 gmina administracyjnie należała do województwa katowickiego.

Oficjalna siedziba gminy to Jankowice-Rybnickie^[2]^[3], choć urząd gminy znajduje się od 2018 roku we wsi Świerklany (w Świerklanach Górnych)^[4].

Gmina Świerklany znajduje się w kwadracie nakreślonym przez 4 miasta subregionu rybnickiego: Rybnik, Wodzisław Śląski, Żory i Jastrzębie-Zdrój. Przez teren gminy przebiega autostrada A1, a nieopodal ulicy Żorskiej w Świerklanach (ciąg drogi wojewódzkiej nr 932) zlokalizowany jest węzeł drogowy wraz z całym zapleczem.

Według danych z 31 grudnia 2017 roku^[5] gminę zamieszkiwało 12347 osób.

Struktura powierzchni

Według danych z 2002^[6] gmina Świerklany ma obszar 24,02 km², w tym:

użytki rolne: 62%
użytki leśne: 15%

Gmina stanowi 10,69% powierzchni powiatu.

Demografia

Dane z 2010^[7]:

Opis	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
Jednostka	osób	%	osób	%	osób	%
Populacja	11 615	100	5914	50,9	5701	49,1
Gęstość zaludnienia [mieszk./km²]	483,6		246,2		237,3

Miejscowości i sołectwa

Na terenie gminy znajdują dwie miejscowości podstawowe: Jankowice i Świerklany^[8].

Gmina utworzyła sołectwo w Jankowicach oraz dwa w Świerklanach, obejmujące teren dawnych wsi Świerklany Dolne, Świerklany Górne.

Historia

W 1920 na terenie Świerklan odbył się strajk szkolny, w którym żądano nauki w języku polskim i kursów polskich dla nauczycieli. 4 lipca 1922 nastąpiło uroczyste przejęcie Jankowic i Świerklan przez władze polskie. Od 1 stycznia 2000 siedzibą gminy były Jankowice, natomiast do 31 grudnia 1999 były nią Świerklany Górne. Od roku 2019 Urząd Gminy przeniesiono z powrotem do Świerklan Górnych.

Wójtowie gminy Świerklany

od 2014 - Tomasz Pieczka
2010-2014 - Antoni Mrowiec
2006-2010 - Stanisław Gembalczyk
2000-2006 - Antoni Mrowiec
2000 - Marcin Jeż - osoba pełniąca funkcję organów gminy
1998-2000 - Henryka Krypczyk
1994-1998 - Piotr Zniszczoł
1992-1994 - Adam Marek
1990-1992 - Józef Smyczyk

Sąsiednie gminy

Jastrzębie-Zdrój, Marklowice, Mszana, Rybnik, Żory

Przypisy

↑ ^a ^b Gmina Świerklany w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-16] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
↑ Dz.U. z 1999 r. nr 110, poz. 1267
↑ M.P. z 2017 r. poz. 853
↑ Historia gminy Świerklany
↑ Gmina Świerklany w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2020-02-27] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
↑ Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
↑ Baza Demograficzna – Tablice predefiniowane – Wyniki badań bieżących; Stan i struktura ludności; Ludność według płci i miast. GUS. [dostęp 2011-09-23]. (pol.).
↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 1 stycznia 2025

Linki zewnętrzne

[populacja2016-1] Gmina Świerklany w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-16] , liczba ludności na podstawie danych GUS.

[ustalenie-1999-2] Dz.U. z 1999 r. nr 110, poz. 1267

[obwieszczenie-2017-3] M.P. z 2017 r. poz. 853

[4] Historia gminy Świerklany

[5] Gmina Świerklany w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2020-02-27] , liczba ludności na podstawie danych GUS.

[autonazwa1-6] Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).

[7] Baza Demograficzna – Tablice predefiniowane – Wyniki badań bieżących; Stan i struktura ludności; Ludność według płci i miast. GUS. [dostęp 2011-09-23]. (pol.).

[gugik-8] Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 1 stycznia 2025

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

Wsie	Jankowice Świerklany
Części wsi	Kucharzówka Michałkowice Moczydła Podkościele Podlesie Świerklany Dolne Świerklany Górne

Miasta	Czerwionka-Leszczyny
Gminy miejsko-wiejskie	Czerwionka-Leszczyny
Gminy wiejskie	Gaszowice Jejkowice Lyski Świerklany

Przynależność wojewódzka	woj. śląskie (1922–39) woj. śląskie (1945–50) woj. katowickie (1950–53) woj. stalinogrodzkie (1953–56) woj. katowickie (1956–75)
Miasta (1922–75*)	Boguszowice (1962–75) Chwałowice (1967–72) Czerwionka (1962–75) Knurów (od 1951) Leszczyny (Czerwionka-Leszczyny**) (od 1962) Niedobczyce (1954–75) Rybnik (do 1950 →) Rydułtowy (1951–75**) Wodzisław (Śląski) (do 1954 →) Żory
Osiedla (1954–72)	Boguszowice (1954–62) Chwałowice (1954–66) Czerwionka (1954–62) Leszczyny (1956–62)
Gminy wiejskie jednostkowe (1922–1945)	Adamowice Baranowice Bełk Bełsznica Biertułtowy (do 1932 →) Bluszczów Bogunice Boguszowice Brzezie nad Odrą Buków Chwałęcice Chwałowice Cisówka Czernica Czerwionka Czuchów Czyżowice Dębieńsko Stare Dębieńsko Wielkie Dzimierz Folwarki Gaszowice Godów Gogołowa Golejów Gołkowice (do 1931 →) Gorzyce Gorzyczki Gotartowice Jankowice Rybnickie Jastrzębie Dolne Jastrzębie Górne Jedłownik (do 1945 →) Jejkowice Kamień nad Odrą Kamień pod Rzędówką Kleszczów Kłokocin Knurów Kobyla Kokoszyce Kornowac Krostoszowice Krywałd (do 1928 →) Krzyżkowice Książenice Kucharzówka (do 1930 →) Leszczyny Ligota Rybnicka Ligota Tworkowska Lubomia Lyski Łańce Łaziska nad Olzą Łuków Śląski Marklowice Dolne Marklowice Górne Marusze Moszczenica Mszana Nieboczowy Niedobczyce Niewiadom Dolny (do 1929 →) Niewiadom Górny (od 1931 Niewiadom) Nowa Wieś Ochojec Odra Olszynica (do 19?? →) Olza Orzepowice Osiny Palowice Piece Pietrzkowice Podbucze Pogrzebień Połomia Popielów Przegędza Pstrążna Pszowskie Doły (do 1927 →) Pszów Radlin Radoszowy Dolne (do 1926 →) Radoszowy Górne (do 1926 →) Radoszowy Wielkie (do 1926 →) Raszczyce Rogoźna Rogów Rowień Rój Ruptawa Ruptawiec (do 1931 →) Rydułtowy Dolne (od 1928 Rydułtowy) Rydułtowy Górne (do 1926 →) Rzuchów Skrbeńsko (do 1931 →) Skrbeńsko-Gołkowice (←← od 1931) Skrzeczkowice Skrzyszów Stanowice Sumina Syrynia Szczejkowice Szczerbice Szczygłowice Świerklany Dolne Świerklany Górne Turza Turzyczka Uchylsko Wielopole Wilchwy Wilcza Dolna Wilcza Górna Zamysłów (do 1945 →) Zawada Rybnicka Zebrzydowice Zofijówka (do 1932 →) Zwonowice Żytna
Obszary dworskie (1922–1924***)	Adamowice Baranowice Bełk Bluszczów Bogunice Boguszowice Bródek Brzezie nad Odrą Buków Chwałęcice Cisówka Czernica Czerwionka Czuchów Czyżowice Dębieńsko Stare Dębieńsko Wielkie Dzimierz Folwarki Gaszowice Godów Gogołowa Golejów Gołkowice Gorzyce Gorzyczki Gotartowice Grabówka Jankowice Rybnickie Jastrzębie Dolne Jastrzębie Górne Jedłownik Kamień nad Odrą Kamień pod Rzędówką Kłokocin Knurów Kobyla Kokoszyce Kornowac Krzyżkowice Leszczyny Ligota Rybnicka Ligota Tworkowska Lubomia Lyski Łańce Łaziska nad Olzą Łuków Śląski Marklowice Górne Moszczenica Mszana Nieboczowy Niewiadom Dolny Nowa Wieś Osiny Palowice Piece Pogrzebień Połomia Popielów Pstrążna Pszów Radlin Raszczyce Rogoźna Rogów Ruptawa Rybnik-Nadleśnictwo (Lasy Judasza) Rzuchów Skrzyszów Stanowice Sumina Syrynia Szczerbice Szczygłowice Świerklany Górne Turza Uchylsko Wielopole Wilchwy Wilcza Dolna Wilcza Górna Wodzisławski Zamek (Grodzisko) Zwonowice Żytna
Gminy wiejskie zbiorowe (1945–54 i 1973–75*)	Baranowice (1973–75*) Bełk (1945–54 i 1973–75) Bełsznica (1945–54) Boguszowice (1945–54) Chudów (1945–54) Chwałęcice (1973–75) Chwałowice (1945–54) Czernica (1945–54) Czerwionka (1945–54) Dębieńsko (1945–54) Gaszowice (1973–75) Godów (1945–54) Gorzyce (1945–54) Jankowice Rybnickie (1945–54) Jastrzębie Zdrój (1945–54) Jejkowice (1945–54) Knurów (1945–50) Kornowac (1973–75) Leszczyny (1945–54) Lubomia (1945–54) Lyski (Łyski) (1945–54 i 1973–75) Marklowice (1945–54) Niedobczyce (1945–54) Ochojec (1973–75) Ornontowice (1973–75) Pogrzebień (1945–54) Połomia (1945–54) Przyszowice (1973–75) Pstrążna (1947–5?) Pszów (1945–54) Radlin (1945–54) Rydułtowy (1945–50) Szeroka (1973–75) Świerklany (1973–75) Wielopole (1945–54) Wilcza (1945–54) Wodzisław Śląski (Wodzisław Śląski–Wieś) (1945–54) Żory (Żory–Wieś) (1945–54)
Gromady (1954–72)	Baranowice (1954–72) Bełk (1954–72) Boguszowice (1954) Borynia (← 1955–72) Brzezie nad Odrą (1954–72) Bujaków (1954–72) Chudów (1954–72) Chwałęcice (1954–72) Chwałowice (1954) Czernica (1954–72) Czerwionka (1954) Czyżowice (1954 →) Dębieńsko (1954–72) Gaszowice (1954–72) Gierałtowice (1954–72) Godów (1954 →) Golejów (1954–72) Gołkowice (1954 →) Gorzyce (1954 →) Gotartowice (1954–72) Jankowice Rybnickie (1954–72) Jastrzębie Górne (1954 →) Jastrzębie Zdrój (1954 →) Jejkowice (1954–72) Kamień pod Rzędówką (1954–72) Kokoszyce (1954 →) Leszczyny (1954–55) Lubomia (1954 →) Lyski (1954–72) Marklowice (1954 →) Moszczenica (1954 →) Mszana (1954 →) Niedobczyce (1954) Olza (1954 →) Ornontowice (← 1960–72) Palowice (1954–72) Pogrzebień (1954–72) Połomia (1954 →) Przegędza (1954–61) Przyszowice (1954–72) Pstrążna (1954–72) Pszów (1954 (→)) Radlin (1954 (→)) Raszczyce (1954–72) Rogoźna (1954–72) Rogów (1954 →) Rowień (1954–61) Ruptawa (1954 →) Skrzyszów (1954 →) Syrynia (1954 →) Świerklany (1954–72) Turza (1954 →) Wielopole (1954–72) Wilchwy (1954 →) Wilcza (1954–72)
Legenda	* do 31 maja 1975 ** do 26 maja 1975 * → oznacza gminy jednostkowe bądź miasta, do których włączono zniesione obszary dworskie 1.10.1924 ** przyłączenie Czerwionki 26 maja 1975, zmiana nazwy w 1992

miasta na prawach powiatu	Jastrzębie-Zdrój Rybnik Żory
powiaty	powiat raciborski powiat rybnicki powiat wodzisławski
miasta	Pszów Racibórz Radlin Rydułtowy Wodzisław Śląski
gminy miejsko-wiejskie	Czerwionka-Leszczyny Krzanowice Kuźnia Raciborska
gminy wiejskie	Gaszowice Godów Gorzyce Jejkowice Kornowac Krzyżanowice Lubomia Lyski Marklowice Mszana Świerklany Rudnik Nędza Pietrowice Wielkie