Raba (dopływ Wisły)

{{{nazwa}}}

[[Plik:{{{zdjęcie}}}|240x240px|alt=Ilustracja|{{{opis zdjęcia}}}]] {{{opis zdjęcia}}}
Kontynent	Europa
Państwo	Polska
Lokalizacja	{{{lokalizacja}}}
{{{rodzaj cieku}}}
Długość	132 km
Spadek	{{{spadek}}}
Powierzchnia zlewni	{{{powierzchnia zlewni}}} km²
Średni przepływ	{{{średni przepływ}}} m³/s {{{miejsce przepływu}}}
Źródło
Miejsce	{{{źródło: miejsce}}}
Wysokość	{{{źródło: wysokość}}}
Współrzędne	Nieprawidłowe parametry: {{{{źródło: współrzędne}}}|type:landmark}
Ujście
Recypient	Wisła
Miejsce	{{{ujście: miejsce}}}
Wysokość	{{{ujście: wysokość}}}
Współrzędne	Nieprawidłowe parametry: {{{{ujście: współrzędne}}}|type:landmark}
Mapa
[[Plik:{{{mapa}}}|240x240px|alt=Mapa rzeki|]] {{{opis mapy}}}
Szlak {{{szlak}}}
Położenie na mapie Europy Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{źródło: współrzędne}}}} Nieprawidłowe parametry: {{{{ujście: współrzędne}}}}

{{Rzeka infobox}} Sugerowane pola (wstaw w kodzie): | źródło: miejsce = | średni przepływ = | lokalizacja = | commons = | ujście: recypient = | źródło: współrzędne = | nazwa = | ujście: miejsce = | opis zdjęcia = | zdjęcie = | opis mapy = | szlak = | źródło: wysokość = | powierzchnia zlewni = | spadek = | ujście: wysokość = | mapa = | ujście: współrzędne = | miejsce przepływu = Nieznane pola: "uchodzi_minutE", "uchodzi_sekundN", "opis_zdjęcia", "średni_przepływ", "uchodzi_stopniN", "uchodzi_wysokość", "pow_dorzecza", "nazwa_rzeki", "państwa", "rzeki_kontynent", "dopływy", "rzeka_grafika", "uchodzi_minutN", "uchodzi_stopniE", "przepływ_gdzie", "źródło_wysokość", "uchodzi_sekundE", "uchodzi_do", "uchodzi_gdzie" oraz "źródło_gdzie".

Raba w Myślenicach

Zbiornik Dobczycki-zapora w Dobczycach

Raba w Dobczycach

Raba – jest rzeką w południowej Polsce, płynie przez województwo małopolskie, w 86% znajduje się w strefie karpackiej.

Przez wieki stanowiła ważną arterię komunikacyjną, zakładano nad nią wsie, rozwijały się miasta i miasteczka.

Nazwa „Raba” ma prawdopodobnie etymologię celtycką.

Jej bieg dzieli się na 3 zasadnicze części:

• bieg górny w obrębie Beskidów o długości 60 km i średnim spadku 8,5‰
• bieg środkowy w obrębie Pogórza, o długości 34 km i średnim spadku 2,3‰
• bieg dolny w obrębie Kotliny Sandomierskiej, o długości 43 km i średnim spadku 0,6‰

Ma źródła pod Przełęczą Sieniawską na wysokości około 750 m n.p.m. Zasilana jest też potokami spływającymi spod Żeleźnicy w Beskidzie Orawsko-Podhalańskim, Rabskiej Góry i Obidowej. Kończy bieg w Wiśle, w pobliżu Uścia Solnego jako prawobrzeżny dopływ Wisły. Uchodzi do niej w 134,7 km jej biegu. Powierzchnia zlewni przy ujściu do Wisły wynosi 1537,1 km² i ma długość 131,9 km.

Od źródeł do Myślenic rzeka jest typowo górską wodą z kamienistym dnem o gęstej sieci dopływów o dużych spadkach i wąskich dolinach. Poniżej Zbiornika Dobczyckiego (zapora w Dobczycach) także nie traci górskich cech, meandrując wartko po żwirowym podłożu. Bliżej ujścia płynie uregulowanym głębokim korytem, ale i tutaj trudno znaleźć typowo nizinne fragmenty rzeki. W zlewni rzeki przeważają użytki rolne, lasy około 43%powierzchni. Wody Raby spływają w wąską dolinę w kierunku północnego wschodu, mijają Rabę Wyżną, Chabówkę i Rabkę. Tu dno doliny tworzą dwie terasy, zalewowa i rędzinowa, niższa wznosi się ok. 4 m ponad poziom rzeki, która zalewa ją tylko podczas wielkich powodzi, oraz wyższa na poziomie 15 m. W pobliżu ujścia Poniczanki i Słonki erozja utworzyła charakterystyczne obniżenie. Poniżej Rabki Raba płynie na północny wschód i przepływa przez kotlinę Mszany Dolnej, gdzie zmienia kierunek na północny zachód, a następnie przepływa między Szczeblem i Lubogoszczem, aby od Lubnia płynąć w kierunku Myślenic wprost na północ.

Zlewnia rzeki Raba zasilana jest z powiatu limanowskiego głównie przez rzekę Mszanka i potok Kasinianka. Do zlewni Raby należy także rzeka Stradomka – największy prawobrzeżny dopływ, odwadniający gminy Jodłownik, Tymbark, Trzciana i północne części gminy Limanowa. Na odcinku ujściowym, na długości 19 km, Raba nie przyjmuje żadnych dopływów, dorzecze jest tu wyjątkowo wąskie, o średniej szerokości 3 km. W dolnym swym biegu Raba jest odbiornikiem przede wszystkim ścieków bytowo-gospodarczych i komunalnych z miejscowości położonych w jej zlewni, zanieczyszczeń wprowadzanych do jej wód ze spływami powierzchniowymi, jak również zanieczyszczeń przemysłowych pochodzących z jednostek zlokalizowanych głównie w mieście Bochnia. Na odcinku ujściowym wody rzeki Raby są ujmowane dla celów komunalnych dla miasta Bochni oraz socjalnych i przemysłowych przez ZPH "STALPRODUKT" w Bochni. Średni przepływ roczny dla zlewni Raby wynosi 4,26 m³/s.

Przepływa przez:

Beskidy Zachodnie, Pogórze Zachodniobeskidzkie oraz zachodnią część Kotliny Sandomierskiej. Stanowi granicę pomiędzy Beskidem Makowskim i Beskidem Wyspowym (do ujścia Krzczonówki) oraz między Pogórzem Wielickim a Pogórzem Wiśnickim.

Główne dopływy:

Poniczanka, Słonka, Krzyworzeka, Mszanka, Kasinianka, Kaczanka, Krzczonówka, Trzemeśnianka, Stradomka, Babica.

Większe miejscowości:

Bochnia, Wyżyce, Myślenice, Dobczyce, Rabka-Zdrój, Raba Niżna, Raba Wyżna, Chabówka, Mszana Dolna i Gdów.

Ciekawostki

• W wodach Raby występuje rak rzeczny.
• Do lat siedemdziesiątych w starorzeczach Raby między Pcimiem a Lubniem występowały żółwie błotne.