Schronisko w Dolinie Starorobociańskiej
 Budynek schroniska w 1913 | |
| Pasmo | |
|---|---|
| Data otwarcia |
1911 |
| Data zamknięcia |
ok. 1929 |
| Właściciel | |
Położenie na mapie Tatr  | |
Położenie na mapie Karpat  | |
 49°14′38,400″N 19°48′41,857″E/49,244000 19,811627
| |
Schronisko w Dolinie Starorobociańskiej (także w Dolinie Chochołowskiej) – nieistniejące już schronisko turystyczne w Tatrach Zachodnich zarządzane przez Sekcję Narciarską Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego („SN PTT”).
Historia
[edytuj | edytuj kod]Nie później niż w 1911 Zakopiański Oddział Narciarzy Towarzystwa Tatrzańskiego (późniejsza SN PTT) uzyskał prawo do użytkowania leśniczówki położonej u wylotu Doliny Starorobociańskiej do Doliny Chochołowskiej. Należała ona do dóbr dawnego państwa czarnodunajeckiego[1]. Był to w istocie szałas składający się z dwóch izb, sieni i komory[2]. Wkrótce budynek wstępnie zaopatrzono, dzięki czemu w jednej izbie mogło nocować do 12 osób[1].
W czasie I wojny światowej niezagospodarowane schronisko zostało poważnie uszkodzone i w 1919 roku wymagało remontu. Zaledwie rok później ponownie zostało zniszczone przez zatrudnionych przy pracach leśnych jeńców rosyjskich[1]. W 1921 lub 1922 roku budynek został przekazany na własność PTT przez Zarząd Siedmiu Gmin. Wtedy też urządzono drugą izbę – ściany w obu pomieszczeniach wyłożono tekturą, do jednego z nich wstawiono piec, do drugiego zaś kuchenkę[3]. Po remoncie poprzedzającym sezon zimowy 1923/1924 w środku znajdowało się 12 miejsc do spania[4][5], jednak w awaryjnych sytuacjach nocować mogło nawet do 30 osób[1]. Plany ewentualnej dalszej rozbudowy PTT odłożyło wówczas na bliżej nieokreśloną przyszłość[6].
Jako że schronisko nie miało stałego gospodarza, co do zasady pozostawało zamknięte, zaś klucze do niego zainteresowani turyści mogli pobierać w Dworcu Tatrzańskim w Zakopanem[1][7]. Z tego też powodu stale narażone było na kradzieże ze strony miejscowej ludności, do których dochodziło nader często. Około 1920 roku w ciągu zaledwie jednego sezonu doszło do kilkunastu włamań, po których każdorazowo członkowie PTT usiłowali naprawić uszkodzony budynek i uzupełnić wyniesione wyposażenie. W 1922 lub 1923 do obiektu doprowadzono linię telefoniczną, lecz została ona wkrótce rozkradziona (Józef Oppenheim i Wanda Gentil-Tippenhauer we wspomnieniach wskazywali, że złodzieje zdemontowali nawet ustawione w dolinie słupy telefoniczne)[3][5][8][9].
Schronisko u wylotu Doliny Starorobociańskiej utrzymywane było do ok. 1928[10]. Wówczas to PTT podjęło decyzję o budowie nowego dużego schroniska w Dolinie Chochołowskiej, jednak wobec analogicznych planów zaprezentowanych przez Warszawski Klub Narciarski (WKN) obie organizacje zawarły porozumienie. Jego efektem był nowy obiekt należący do WKN, który w 1933 otwarto na Polanie Chochołowskiej[11]. W 1930 PTT informowało, że Sekcja Narciarska z powodu nieustannych kradzieży odstąpiła od ciągłych napraw, zaś budynek popadł w całkowitą ruinę[12].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e Bogdziewicz 2012 ↓, s. 90.
- ↑ Kulig 2003 ↓, s. 67.
- ↑ a b Kulig 2003 ↓, s. 157–158.
- ↑ Kulig 2003 ↓, s. 68.
- ↑ a b Jan Gwalbert Pawlikowski (red.), Kronika, „Wierchy”, Oddział Lwowski Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego (2), Lwów: Wydawnictwo Altenberga, 1924, s. 242 (pol.).
- ↑ Kulig 2003 ↓, s. 157.
- ↑ Stanisław Faecher (red.), Z oddziałów kół i sekcyj, „Przegląd Turystyczny” (7–8), Kraków: Polskie Towarzystwo Tatrzańskie, grudzień 1927, s. 14 (pol.).
- ↑ Jan Gwalbert Pawlikowski (red.), Kronika, „Wierchy”, Oddział Lwowski Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego (1), Lwów: Wydawnictwo Altenberga, 1923, s. 277 (pol.).
- ↑ Wanda Gentil-Tippenhauer, Józef Oppenheim, Pamięci zmarłych schronisk, Walery Goetel (red.), „Wierchy” (18), Kraków: Zarząd Główny Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego, 1948, s. 246–247 (pol.).
- ↑ Odo Lachman, Rola Sekcji Narciarskiej P. T. T. w Zakopanem w dziejach narciarstwa polskiego, Bohdan Małachowski (red.), „Przegląd Turystyczny” (4 (11)), Kraków: Polskie Towarzystwo Tatrzańskie, 15 grudnia 1934, s. 4 (pol.).
- ↑ Jan Gwalbert Pawlikowski (red.), Sprawozdanie Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego z działalności za czas od 1 marca 1928 do 28 lutego 1929 r., „Wierchy”, Zarząd Główny i Oddział Lwowski Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego (7), Kraków: Gebethner i Wolff, 1929, XIII (pol.).
- ↑ Jan Gwalbert Pawlikowski (red.), Sprawozdanie Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego z działalności za czas od 1 marca 1929 do 28 lutego 1930 r., „Wierchy”, Zarząd Główny i Oddział Lwowski Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego (8), Kraków: Gebethner i Wolff, 1930, LXXI (pol.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Ryszard Bogdziewicz, Schroniska karpackie od Beskidu Śląskiego do Czarnohory w latach 1874–1945, wyd. I, Lublin: Drukarnia i Wydawnictwo Akademickie WSSP im. Wincentego Pola, 2012, ISBN 978-83-60594-24-7, OCLC 956614813 (pol.).
- Marzena Kulig, Architektura tatrzańskich schronisk górskich Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego w dwudziestoleciu międzywojennym [DjVu], wyd. I, Wydawnictwo Neriton, 2003, ISBN 83-88973-47-9, OCLC 830531698 (pol.).