Sieczychy
52°43′01″N 21°29′43″E/52,716944 21,495278| wieś | |
 Chata białokurpiowska | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2011) | |
| Strefa numeracyjna |
29 |
| Kod pocztowy |
07-211[4] |
| Tablice rejestracyjne |
WWY |
| SIMC |
0509778[5] |
Położenie na mapie gminy Długosiodło  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
Położenie na mapie powiatu wyszkowskiego  | |
| 52°43′01″N 21°29′43″E/52,716944 21,495278[1]
| |
Sieczychy – wieś w Polsce, położona w województwie mazowieckim, w powiecie wyszkowskim, w gminie Długosiodło[6][5].
Leży na skraju Puszczy Białej. Miejscowość zajmuje podnóże skarpy doliny rzeki Narwi, od której odgradza ją rozległe bagno Pulwy. Wyjątkiem jest położone na skarpie Zagórze.
Wierni kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii św. Teresy od Dzieciątka Jezus w Porządziu[7].
Integralne części wsi[edytuj | edytuj kod]
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0509784 | Bagno | część wsi |
| 0509790 | Zagórze | część wsi |
| 0509809 | Zdrój | część wsi |
Historia[edytuj | edytuj kod]
W latach 1921–1931 wieś leżała w województwie białostockim, w powiecie ostrowskim, w gminie Długosiodło.
Według Powszechnego Spisu Ludności z 1921 roku wieś zamieszkiwało 466 osób, 427 było wyznania rzymskokatolickiego, 1 prawosławnego a 38 mojżeszowego. Jednocześnie 436 mieszkańców zadeklarowało polską przynależność narodową a 30 żydowską. Było tu 85 budynków mieszkalnych[8]. Miejscowość należała do parafii rzymskokatolickiej w Porządzie. Podlegała pod Sąd Grodzki w Ostrowie i Okręgowy w Łomży; właściwy urząd pocztowy mieścił się w Długosiodle[9].
W wyniku agresji III Rzeszy na Polskę we wrześniu 1939 wieś znalazła się pod okupacją niemiecką i przez cały okres jej trwania wchodziła w skład Landkreis Ostenburg Regierungsbezirk Zichenau (rejencja ciechanowska)[10].
W nocy z 20 na 21 sierpnia 1943 r., w czasie dowodzonego przez Andrzeja Romockiego „Andrzeja Morro” ataku w ramach akcji „Taśma” na niemiecką strażnicę graniczną w Sieczychach zginął harcmistrz Tadeusz Zawadzki „Zośka”, bohater książki Aleksandra Kamińskiego pt. Kamienie na szaniec. W akcji wzięli udział harcerze z Grup Szturmowych z Warszawy i Wyszkowa oraz Bojowych Szkół z Wyszkowa przy wsparciu miejscowej placówki Armii Krajowej. Koncentracja bojowców miała miejsce w lesie koło jednej z gajówek Nadleśnictwa Wyszków, po czym nocą przemaszerowano do Sieczych. Na samą strażnicę uderzono z czterech stron równocześnie, zarazem szturmując budynek szkoły, gdzie nocowała część załogi[11].
„Zośka” był jedynym poległym ze strony polskiej w czasie walki. Ponadto w jej trakcie oraz przed nią łącznie 3 osoby zostały lekko ranne. Strażnica została zdobyta i zniszczona, licząca prawdopodobnie ok. 10 ludzi załoga zginęła lub ratowała się ucieczką z wyjątkiem zastępcy dowódcy nazwiskiem Adolf Królczyk, który dostał się w ręce polskich żołnierzy i darowano mu życie. Uratował on następnie wieś przed pacyfikacją. Odsiecz z sąsiedniej strażnicy w Porządziu wpadła w zasadzkę miejscowego oddziału Armii Krajowej i po stracie kilku zabitych oraz rannych wycofała się. Niemcy aresztowali jednak później trzech miejscowych chłopów, którzy udzielili dywersantom podwód, a następnie mimo ostrzeżenia zbyt wcześnie wrócili do domów, oraz krewnego dwóch z nich. Wszyscy czterej zostali zamordowani[11].
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa ostrołęckiego.
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
Z Sieczych pochodzili najlepsi cieśle na całych Kurpiach. Ich dziełem jest wyjątkowo cenny zespół domów drewnianych[12]. Wyróżnia je oryginalność i pomysłowość dekoracji oraz częste występowanie detalu o charakterze religijnym. Zespół ten nie jest jednak prawdopodobnie w żaden sposób chroniony, a od kilku lat ulega szybkiej likwidacji. Zastępują go standardowe domy murowane, w tym także architektura typu willi przedmiejskich, wyróżniająca się niedopasowaniem do otaczającego budownictwa oraz pejzażu naturalnego. Przybywa też domków letnich, przy czym o ile najstarszy z nich, powstały dawniej, wzorowany był na miejscowej architekturze, to nowych obiektów tego typu nikt już w tym stylu nie buduje.
Galeria[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 121778
- ↑ Wieś Sieczychy w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2020-04-09], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1138 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b c GUS. Rejestr TERYT
- ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Opis parafii na stronie diecezji
- ↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych., t. T. 5, województwo białostockie, 1924, s. 61.
- ↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej z oznaczeniem terytorjalnie im właściwych władz i urzędów oraz urządzeń komunikacyjnych, Przemyśl, Warszawa 1933, s. 250.
- ↑ Karte: Distrikt Warschau 1. 1. 1944 - Kreisgliederung [online], www.territorial.de [dostęp 2020-05-31].
- ↑ a b Anna Borkiewicz-Celińska: Batalion „Zośka”. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1990, s. 272-275, 278, 280-281, 283, 285-287, 289-292, 335. ISBN 83-06-01851-6.
- ↑ Lechosław Hertz: Podwarszawskie szlaki piesze. T. 17: Pułtusk – Puszcza Biała – część zachodnia. Warszawa: Sport i Turystyka, 1975, s. 44.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Sieczychy, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. X: Rukszenice – Sochaczew, Warszawa 1889, s. 496.
- Sieczychy, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 579.
- Siedziba gminy: Długosiodło
| Wsie |
|
|---|---|
| Kolonia | |
| Osada | |
| Osady leśne | |
| Integralne części wsi |
|
