Morawica (województwo małopolskie): Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Paweł Ziemian BOT (dyskusja | edycje)
Konarski (dyskusja | edycje)
drobne merytoryczne
Linia 26: Linia 26:
|www =
|www =
}}
}}
'''Morawica''' – [[wieś]] w [[Polska|Polsce]] położona w [[województwo małopolskie|województwie małopolskim]], w [[powiat krakowski|powiecie krakowskim]], w [[Liszki (gmina)|gminie Liszki]]. Znajduje się w obrębie dwóch regionów geograficznych; [[Garb Tenczyński|Garbu Tenczyńskiego]] zaliczanego do [[Wyżyna Krakowsko-Częstochowska|Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej]] i [[Obniżenie Cholerzyńskie|Obniżenia Cholerzyńskiego]] będącego mezoregionem [[Brama Krakowska (makroregion)|Bramy Krakowskiej]]<ref>{{Cytuj książkę |tytuł=Dolinki Podkrakowskie. Mapa turystyczna 1:25&nbsp;000 |miejsce=Kraków |rok=2006|wydawca= Wyd. Compass |isbn= 83-89165-95-3}}</ref>.
'''Morawica''' – [[wieś]] w [[Polska|Polsce]] położona w [[województwo małopolskie|województwie małopolskim]], w [[powiat krakowski|powiecie krakowskim]], w [[Liszki (gmina)|gminie Liszki]]. Znajduje się w obrębie dwóch regionów geograficznych; [[Garb Tenczyński|Garbu Tenczyńskiego]] zaliczanego do [[Wyżyna Krakowsko-Częstochowska|Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej]] i [[Obniżenie Cholerzyńskie|Obniżenia Cholerzyńskiego]] będącego mezoregionem [[Brama Krakowska (makroregion)|Bramy Krakowskiej]]<ref>{{Cytuj książkę |tytuł=Dolinki Podkrakowskie. Mapa turystyczna 1:25&nbsp;000 |miejsce=Kraków |rok=2006|wydawca= Wyd. Compass |isbn= 83-89165-95-3}}</ref>. [[Podział administracyjny Polski (1975–1998)|W latach 1975–1998]] miejscowość administracyjnie należała do [[Województwo krakowskie (1975–1998)|województwa krakowskiego]].


Przez miejscowość przebiega [[autostrada A4 (Polska)|autostrada A4]] (w tym [[miejsce obsługi podróżnych]] MOP-Morawica).

== Historia ==
Wieś w okresie [[Średniowiecze|średniowiecza]] stanowiła wraz z okolicznymi dobrami siedzibę rodu Toporczyków (Toporów), którzy później przyjęli nazwisko [[Tęczyńscy herbu Topór|Tęczyńskich]]. Najstarsza wzmianka o rycerzach z Morawicy znajduje się w "Cudach św. Stanisława - Żywot większy" (''Vita Sancti Stanislai - Vita maior'') [[Wincenty z Kielczy|Wincentego z Kielczy]]; wspomniany jest tam rycerz Andrzej z Morawicy oraz [[pleban]] z Morawicy o imieniu Świętek (1247-1253) - jest to również najstarsza wzmianka o parafii w Morawicy. W [[XIV wiek|XIV wieku]] Toporczycy przenieśli swoja siedzibę do [[Zamek Tenczyn|zamku Tenczyn]], którego budowę rozpoczął w [[1319]] roku [[kasztelan]] krakowski Jan Nawój z Morawicy. Około 1408 roku kaplicę zamkową przekształcono w murowany kościół; wykorzystano do tego celu kamienie pochodzące z rozbiórki części zamku w Morawicy. W "Księdze uposażeń diecezji krakowskiej" (''Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis'', [[1470]]-[[1480]]) [[Jan Długosz|Jana Długosza]] znajduje się informacja, że kościół w Morawicy, wzniesiony w 1408 roku, był "zbudowany z białego kamienia" (łac. ''ex albo lapide murata'').

W XVII wieku wieś przeszła w ręce [[Czartoryscy|Czartoryskich]]<ref name="morawica net">{{cytuj stronę|url=http://www.morawica.net/index.php?option=com_content&task=view&id=88&Itemid=41|tytuł=www.morawica.net|data dostępu=2015-02-06|opublikowany=|język=pl}}</ref>. W [[1743]] roku stary kościół rozebrano i na jego miejscu zbudowano obecny kościół ze środków przekazanych przez [[August Aleksander Czartoryski|Augusta Aleksandra Czartoryskiego]]. Od połowy XIX wieku Morawica była własnością rodu Potockich, którzy przed II wojną światową sprzedali dobra w Morawicy Andrzejowi Jaworowskiemu.

== Części wsi ==
{|class="wikitable" width="60%"
{|class="wikitable" width="60%"
|+Integralne części wsi Morawica<ref name = R2013>''Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części'' ({{Dziennik Ustaw|2013|200}})</ref><ref>[http://www.stat.gov.pl/broker/access/performSearch.jspa?searchString=*&level=miejscSkl&wojewodztwo=392&powiat=7593&gmina=6720&miejscowosc=24625&advanced=truee GUS. Rejestr TERYT]</ref>
|+Integralne części wsi Morawica<ref name = R2013>''Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części'' ({{Dziennik Ustaw|2013|200}})</ref><ref>[http://www.stat.gov.pl/broker/access/performSearch.jspa?searchString=*&level=miejscSkl&wojewodztwo=392&powiat=7593&gmina=6720&miejscowosc=24625&advanced=truee GUS. Rejestr TERYT]</ref>
Linia 57: Linia 65:
||część wsi
||część wsi
|}
|}

Przez miejscowość przebiega [[autostrada A4 (Polska)|autostrada A4]] (w tym [[miejsce obsługi podróżnych]] MOP-Morawica).

Wieś w okresie [[Średniowiecze|średniowiecza]] stanowiła siedzibę rodu Toporczyków (Toporów), którzy później przyjęli nazwisko [[Tęczyńscy herbu Topór|Tęczyńskich]], a w XVII w. przeszła w ręce [[Czartoryscy|Czartoryskich]]<ref name ="morawica net">{{cytuj stronę|url=http://www.morawica.net/index.php?option=com_content&task=view&id=88&Itemid=41|tytuł=www.morawica.net|opublikowany=|język=pl|data dostępu=2015-02-06}}</ref>. [[Podział administracyjny Polski (1975–1998)|W latach 1975–1998]] miejscowość administracyjnie należała do [[Województwo krakowskie (1975–1998)|województwa krakowskiego]].<br />


== Zabytki ==
== Zabytki ==

Wersja z 10:47, 23 maj 2018

Morawica
{{{rodzaj miejscowości}}}
{{{alt zdjęcia}}}
Kościół
Państwo małopolskie
Powiat

krakowski

Gmina

Liszki

Liczba ludności (2006)

990

Strefa numeracyjna

(+48) 12

Kod pocztowy

32-084

Tablice rejestracyjne

KRA

SIMC

0325624

Położenie na mapie brak
Mapa konturowa brak
Brak mapy: małopolskie
Brak współrzędnych
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Położenie na mapie świata
Mapa konturowa świata
Brak współrzędnych
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:landmark}

Morawicawieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie krakowskim, w gminie Liszki. Znajduje się w obrębie dwóch regionów geograficznych; Garbu Tenczyńskiego zaliczanego do Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej i Obniżenia Cholerzyńskiego będącego mezoregionem Bramy Krakowskiej[1]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krakowskiego.

Przez miejscowość przebiega autostrada A4 (w tym miejsce obsługi podróżnych MOP-Morawica).

Historia

Wieś w okresie średniowiecza stanowiła wraz z okolicznymi dobrami siedzibę rodu Toporczyków (Toporów), którzy później przyjęli nazwisko Tęczyńskich. Najstarsza wzmianka o rycerzach z Morawicy znajduje się w "Cudach św. Stanisława - Żywot większy" (Vita Sancti Stanislai - Vita maior) Wincentego z Kielczy; wspomniany jest tam rycerz Andrzej z Morawicy oraz pleban z Morawicy o imieniu Świętek (1247-1253) - jest to również najstarsza wzmianka o parafii w Morawicy. W XIV wieku Toporczycy przenieśli swoja siedzibę do zamku Tenczyn, którego budowę rozpoczął w 1319 roku kasztelan krakowski Jan Nawój z Morawicy. Około 1408 roku kaplicę zamkową przekształcono w murowany kościół; wykorzystano do tego celu kamienie pochodzące z rozbiórki części zamku w Morawicy. W "Księdze uposażeń diecezji krakowskiej" (Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis, 1470-1480) Jana Długosza znajduje się informacja, że kościół w Morawicy, wzniesiony w 1408 roku, był "zbudowany z białego kamienia" (łac. ex albo lapide murata).

W XVII wieku wieś przeszła w ręce Czartoryskich[2]. W 1743 roku stary kościół rozebrano i na jego miejscu zbudowano obecny kościół ze środków przekazanych przez Augusta Aleksandra Czartoryskiego. Od połowy XIX wieku Morawica była własnością rodu Potockich, którzy przed II wojną światową sprzedali dobra w Morawicy Andrzejowi Jaworowskiemu.

Części wsi

Integralne części wsi Morawica[3][4]
SIMC Nazwa Rodzaj
0325630 Bory część wsi
0325647 Duża Morawica część wsi
0325653 Granice część wsi
0325660 Mała Morawica część wsi
0325676 Pastwisko część wsi
0325682 Zagrody część wsi

Zabytki

Obiekty wpisane do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego[5].

 Osobny artykuł: Zamek w Morawicy.
Mała Morawica

Zobacz też

Przypisy

  1. Dolinki Podkrakowskie. Mapa turystyczna 1:25 000. Kraków: Wyd. Compass, 2006. ISBN 83-89165-95-3.
  2. a b www.morawica.net. [dostęp 2015-02-06]. (pol.). Błąd w przypisach: Nieprawidłowy znacznik <ref>; nazwę „morawica net” zdefiniowano więcej niż raz z różną zawartością
    BŁĄD PRZYPISÓW
  3. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  4. GUS. Rejestr TERYT
  5. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023.

Linki zewnętrzne