Morawica (województwo małopolskie): Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m Zamieniam Szablon:Przypisy-lista na Szablon:Przypisy |
drobne merytoryczne |
||
Linia 26: | Linia 26: | ||
|www = |
|www = |
||
}} |
}} |
||
'''Morawica''' – [[wieś]] w [[Polska|Polsce]] położona w [[województwo małopolskie|województwie małopolskim]], w [[powiat krakowski|powiecie krakowskim]], w [[Liszki (gmina)|gminie Liszki]]. Znajduje się w obrębie dwóch regionów geograficznych; [[Garb Tenczyński|Garbu Tenczyńskiego]] zaliczanego do [[Wyżyna Krakowsko-Częstochowska|Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej]] i [[Obniżenie Cholerzyńskie|Obniżenia Cholerzyńskiego]] będącego mezoregionem [[Brama Krakowska (makroregion)|Bramy Krakowskiej]]<ref>{{Cytuj książkę |tytuł=Dolinki Podkrakowskie. Mapa turystyczna 1:25 000 |miejsce=Kraków |rok=2006|wydawca= Wyd. Compass |isbn= 83-89165-95-3}}</ref>. |
'''Morawica''' – [[wieś]] w [[Polska|Polsce]] położona w [[województwo małopolskie|województwie małopolskim]], w [[powiat krakowski|powiecie krakowskim]], w [[Liszki (gmina)|gminie Liszki]]. Znajduje się w obrębie dwóch regionów geograficznych; [[Garb Tenczyński|Garbu Tenczyńskiego]] zaliczanego do [[Wyżyna Krakowsko-Częstochowska|Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej]] i [[Obniżenie Cholerzyńskie|Obniżenia Cholerzyńskiego]] będącego mezoregionem [[Brama Krakowska (makroregion)|Bramy Krakowskiej]]<ref>{{Cytuj książkę |tytuł=Dolinki Podkrakowskie. Mapa turystyczna 1:25 000 |miejsce=Kraków |rok=2006|wydawca= Wyd. Compass |isbn= 83-89165-95-3}}</ref>. [[Podział administracyjny Polski (1975–1998)|W latach 1975–1998]] miejscowość administracyjnie należała do [[Województwo krakowskie (1975–1998)|województwa krakowskiego]]. |
||
⚫ | |||
== Historia == |
|||
Wieś w okresie [[Średniowiecze|średniowiecza]] stanowiła wraz z okolicznymi dobrami siedzibę rodu Toporczyków (Toporów), którzy później przyjęli nazwisko [[Tęczyńscy herbu Topór|Tęczyńskich]]. Najstarsza wzmianka o rycerzach z Morawicy znajduje się w "Cudach św. Stanisława - Żywot większy" (''Vita Sancti Stanislai - Vita maior'') [[Wincenty z Kielczy|Wincentego z Kielczy]]; wspomniany jest tam rycerz Andrzej z Morawicy oraz [[pleban]] z Morawicy o imieniu Świętek (1247-1253) - jest to również najstarsza wzmianka o parafii w Morawicy. W [[XIV wiek|XIV wieku]] Toporczycy przenieśli swoja siedzibę do [[Zamek Tenczyn|zamku Tenczyn]], którego budowę rozpoczął w [[1319]] roku [[kasztelan]] krakowski Jan Nawój z Morawicy. Około 1408 roku kaplicę zamkową przekształcono w murowany kościół; wykorzystano do tego celu kamienie pochodzące z rozbiórki części zamku w Morawicy. W "Księdze uposażeń diecezji krakowskiej" (''Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis'', [[1470]]-[[1480]]) [[Jan Długosz|Jana Długosza]] znajduje się informacja, że kościół w Morawicy, wzniesiony w 1408 roku, był "zbudowany z białego kamienia" (łac. ''ex albo lapide murata''). |
|||
W XVII wieku wieś przeszła w ręce [[Czartoryscy|Czartoryskich]]<ref name="morawica net">{{cytuj stronę|url=http://www.morawica.net/index.php?option=com_content&task=view&id=88&Itemid=41|tytuł=www.morawica.net|data dostępu=2015-02-06|opublikowany=|język=pl}}</ref>. W [[1743]] roku stary kościół rozebrano i na jego miejscu zbudowano obecny kościół ze środków przekazanych przez [[August Aleksander Czartoryski|Augusta Aleksandra Czartoryskiego]]. Od połowy XIX wieku Morawica była własnością rodu Potockich, którzy przed II wojną światową sprzedali dobra w Morawicy Andrzejowi Jaworowskiemu. |
|||
== Części wsi == |
|||
{|class="wikitable" width="60%" |
{|class="wikitable" width="60%" |
||
|+Integralne części wsi Morawica<ref name = R2013>''Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części'' ({{Dziennik Ustaw|2013|200}})</ref><ref>[http://www.stat.gov.pl/broker/access/performSearch.jspa?searchString=*&level=miejscSkl&wojewodztwo=392&powiat=7593&gmina=6720&miejscowosc=24625&advanced=truee GUS. Rejestr TERYT]</ref> |
|+Integralne części wsi Morawica<ref name = R2013>''Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części'' ({{Dziennik Ustaw|2013|200}})</ref><ref>[http://www.stat.gov.pl/broker/access/performSearch.jspa?searchString=*&level=miejscSkl&wojewodztwo=392&powiat=7593&gmina=6720&miejscowosc=24625&advanced=truee GUS. Rejestr TERYT]</ref> |
||
Linia 57: | Linia 65: | ||
||część wsi |
||część wsi |
||
|} |
|} |
||
⚫ | |||
Wieś w okresie [[Średniowiecze|średniowiecza]] stanowiła siedzibę rodu Toporczyków (Toporów), którzy później przyjęli nazwisko [[Tęczyńscy herbu Topór|Tęczyńskich]], a w XVII w. przeszła w ręce [[Czartoryscy|Czartoryskich]]<ref name ="morawica net">{{cytuj stronę|url=http://www.morawica.net/index.php?option=com_content&task=view&id=88&Itemid=41|tytuł=www.morawica.net|opublikowany=|język=pl|data dostępu=2015-02-06}}</ref>. [[Podział administracyjny Polski (1975–1998)|W latach 1975–1998]] miejscowość administracyjnie należała do [[Województwo krakowskie (1975–1998)|województwa krakowskiego]].<br /> |
|||
== Zabytki == |
== Zabytki == |
Wersja z 10:47, 23 maj 2018
{{{rodzaj miejscowości}}} | |
Kościół | |
Państwo | małopolskie |
---|---|
Powiat | |
Gmina | |
Liczba ludności (2006) |
990 |
Strefa numeracyjna |
(+48) 12 |
Kod pocztowy |
32-084 |
Tablice rejestracyjne |
KRA |
SIMC |
0325624 |
Położenie na mapie brak | |
Położenie na mapie świata Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:landmark} |
Morawica – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie krakowskim, w gminie Liszki. Znajduje się w obrębie dwóch regionów geograficznych; Garbu Tenczyńskiego zaliczanego do Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej i Obniżenia Cholerzyńskiego będącego mezoregionem Bramy Krakowskiej[1]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krakowskiego.
Przez miejscowość przebiega autostrada A4 (w tym miejsce obsługi podróżnych MOP-Morawica).
Historia
Wieś w okresie średniowiecza stanowiła wraz z okolicznymi dobrami siedzibę rodu Toporczyków (Toporów), którzy później przyjęli nazwisko Tęczyńskich. Najstarsza wzmianka o rycerzach z Morawicy znajduje się w "Cudach św. Stanisława - Żywot większy" (Vita Sancti Stanislai - Vita maior) Wincentego z Kielczy; wspomniany jest tam rycerz Andrzej z Morawicy oraz pleban z Morawicy o imieniu Świętek (1247-1253) - jest to również najstarsza wzmianka o parafii w Morawicy. W XIV wieku Toporczycy przenieśli swoja siedzibę do zamku Tenczyn, którego budowę rozpoczął w 1319 roku kasztelan krakowski Jan Nawój z Morawicy. Około 1408 roku kaplicę zamkową przekształcono w murowany kościół; wykorzystano do tego celu kamienie pochodzące z rozbiórki części zamku w Morawicy. W "Księdze uposażeń diecezji krakowskiej" (Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis, 1470-1480) Jana Długosza znajduje się informacja, że kościół w Morawicy, wzniesiony w 1408 roku, był "zbudowany z białego kamienia" (łac. ex albo lapide murata).
W XVII wieku wieś przeszła w ręce Czartoryskich[2]. W 1743 roku stary kościół rozebrano i na jego miejscu zbudowano obecny kościół ze środków przekazanych przez Augusta Aleksandra Czartoryskiego. Od połowy XIX wieku Morawica była własnością rodu Potockich, którzy przed II wojną światową sprzedali dobra w Morawicy Andrzejowi Jaworowskiemu.
Części wsi
SIMC | Nazwa | Rodzaj |
---|---|---|
0325630 | Bory | część wsi |
0325647 | Duża Morawica | część wsi |
0325653 | Granice | część wsi |
0325660 | Mała Morawica | część wsi |
0325676 | Pastwisko | część wsi |
0325682 | Zagrody | część wsi |
Zabytki
Obiekty wpisane do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego[5].
- zespół dworski;
- barokowy kościół św. Bartłomieja z 1743 roku, projekt arch. Franciszek Placidi;
- dzwonnica w kształcie łuku triumfalnego z 1 poł. XVIII w.;
- zabytkowa plebania przebudowana w 1666 roku z dawnego zamku obronnego z XIII w.[2].
- Osobny artykuł:
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Dolinki Podkrakowskie. Mapa turystyczna 1:25 000. Kraków: Wyd. Compass, 2006. ISBN 83-89165-95-3.
- ↑ a b www.morawica.net. [dostęp 2015-02-06]. (pol.). Błąd w przypisach: Nieprawidłowy znacznik
<ref>
; nazwę „morawica net” zdefiniowano więcej niż raz z różną zawartościąBŁĄD PRZYPISÓW - ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ GUS. Rejestr TERYT
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023 .