Kaługa (miasto): Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Konarski (dyskusja | edycje)
→‎Historia: drobne redakcyjne
Konarski (dyskusja | edycje)
drobne redakcyjne
Linia 29: Linia 29:


== Historia ==
== Historia ==
Miejscowość została po raz pierwszy wzmiankowana w źródłach pisanych w 1371 roku w liście litewskiego księstwa Olgierda do patriarchy Konstantynopola. W XIV wieku Kaługa wchodziła w skład tzw. [[Księstwa Wierchowskie|Księstw Wierchowskich]]. Księstwa te na przełomie XV i XVI wieku stanowiły przedmiot sporu pomiędzy [[Wielkie Księstwo Litewskie|Wielkim Księstwem Litewskim]] i [[Wielkie Księstwo Moskiewskie|Wielkim Księstwem Moskiewskim]]. Za panowania [[Iwan III Srogi|Iwana III]] miejscowość była umocniona ze względu na jej położenie na granicy Księstwa moskiewskiego. Zimą 1606-1607 po opowiedzeniu się za władzą [[Dymitr Samozwaniec I|Dymitra Samozwańca]] Kaługa wytrzymała czteromiesięczne moskiewskie oblężenie. Po śmierci Dymitra, mieszkańcy byli jednymi z pierwszych, którzy opowiedzieli się za [[Dymitr Samozwaniec II|Dymitrem Samozwańcem II]]. Podczas wojny moskiewskiej w 1613 roku w rejon Kaługi dotarły oddziały Rzeczypospolitej pod dowództwem hetmana kozackiego [[Piotr Konaszewicz-Sahajdaczny|Piotra Konaszewicza-Sahajdacznego]]. W drugiej połowie XVII wieku w Kałudze zaczęła się rozwijać produkcja metalu i w mieście pojawia się jedna z pierwszych odlewni żelaza w Rosji. Od XVIII wieku Kaługa była miejscem zsyłek osób uznanych za wrogów Rosji. W latach 1767 - 1772 więzieni w Kałudze byli biskup [[Kajetan Sołtyk]] wraz z trzema senatorami [[Hetman polny koronny|hetmanem polnym koronnym]] [[Wacław Piotr Rzewuski|Wacławem Rzewuskim]], jego synem, posłem podolskim [[Seweryn Rzewuski|Sewerynem Rzewuskim]] oraz [[Biskupi kijowscy|biskupem kijowskim]] [[Józef Andrzej Załuski|Józefem Załuskim]]. Więziony tu był także chan tatarski [[Şahin Girej]] i [[Imam Szamil]]<ref name=":0">{{Cytuj |tytuł = Kaługa - Encyklopedia PWN - źródło wiarygodnej i rzetelnej wiedzy |data dostępu = 2018-06-19 |opublikowany = encyklopedia.pwn.pl |url = https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/Kaluga;3919432.html |język = pl}}</ref>. W 1796 Kaługa została stolicą guberni<ref name=":0" />. W XIX wieku zaczęła podupadać, ponieważ ominęła kolej. Od 12 października do 30 grudnia 1941 roku, miasto było okupowane przez wojska niemieckie. Gwałtowny rozwój miasta rozpoczął się dopiero w połowie XX wieku, ponieważ wcześniej był to niewiele znaczący prowincjonalny ośrodek.
Miejscowość została po raz pierwszy wzmiankowana w [[1371]] roku w liście litewskiego księcia Olgierda do patriarchy Konstantynopola. W XIV wieku Kaługa wchodziła w skład tzw. [[Księstwa Wierchowskie|Księstw Wierchowskich]]. Księstwa te na przełomie XV i XVI wieku stanowiły przedmiot sporu pomiędzy [[Wielkie Księstwo Litewskie|Wielkim Księstwem Litewskim]] i [[Wielkie Księstwo Moskiewskie|Wielkim Księstwem Moskiewskim]]. Za panowania [[Iwan III Srogi|Iwana III]] miejscowość była umocniona ze względu na jej położenie na granicy Księstwa moskiewskiego. Zimą 1606-1607 po opowiedzeniu się za władzą [[Dymitr Samozwaniec I|Dymitra Samozwańca]] Kaługa wytrzymała czteromiesięczne moskiewskie oblężenie. Po śmierci Dymitra, mieszkańcy byli jednymi z pierwszych, którzy opowiedzieli się za [[Dymitr Samozwaniec II|Dymitrem Samozwańcem II]]. Podczas wojny moskiewskiej w 1613 roku w rejon Kaługi dotarły oddziały Rzeczypospolitej pod dowództwem hetmana kozackiego [[Piotr Konaszewicz-Sahajdaczny|Piotra Konaszewicza-Sahajdacznego]]. W drugiej połowie XVII wieku w Kałudze zaczęła się rozwijać produkcja metalu i w mieście pojawia się jedna z pierwszych odlewni żelaza w Rosji. Od XVIII wieku Kaługa była miejscem zsyłek osób uznanych za wrogów Rosji. W latach 1767 - 1772 więzieni w Kałudze byli biskup [[Kajetan Sołtyk]] wraz z trzema senatorami [[Hetman polny koronny|hetmanem polnym koronnym]] [[Wacław Piotr Rzewuski|Wacławem Rzewuskim]], jego synem, posłem podolskim [[Seweryn Rzewuski|Sewerynem Rzewuskim]] oraz [[Biskupi kijowscy|biskupem kijowskim]] [[Józef Andrzej Załuski|Józefem Załuskim]]. Więziony tu był także chan tatarski [[Şahin Girej]] i [[Imam Szamil]]<ref name=":0">{{Cytuj |tytuł = Kaługa - Encyklopedia PWN - źródło wiarygodnej i rzetelnej wiedzy |data dostępu = 2018-06-19 |opublikowany = encyklopedia.pwn.pl |url = https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/Kaluga;3919432.html |język = pl}}</ref>. W 1796 Kaługa została stolicą guberni<ref name=":0" />. W XIX wieku z powodu ominięcia jej przez kolej zaczęła podupadać. Od 12 października do 30 grudnia 1941 roku, miasto było okupowane przez wojska niemieckie. Gwałtowny rozwój miasta rozpoczął się dopiero w połowie XX wieku, ponieważ wcześniej był to niewiele znaczący prowincjonalny ośrodek.


Jednym z najsłynniejszych mieszkańców miasta był syn polskiego zesłańca, [[Konstantin Ciołkowski]] – przez wielu uważany za ojca teorii technologii silników i wyrzutni rakietowych.
Jednym z najsłynniejszych mieszkańców miasta był syn polskiego zesłańca, [[Konstantin Ciołkowski]] – przez wielu uważany za ojca teorii technologii silników i wyrzutni rakietowych.

Wersja z 16:24, 19 cze 2018

Kaługa
ros. Калуга
Ilustracja
Kaługa dziś
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 Rosja

Obwód

 kałuski

Burmistrz

Dmitrij Razumowski

Populacja (2015)
• liczba ludności


342 936

Nr kierunkowy

+7 (4842)

Kod pocztowy

248000

Położenie na mapie obwodu kałuskiego
Mapa konturowa obwodu kałuskiego, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Kaługa”
Położenie na mapie Rosji
Mapa konturowa Rosji, blisko lewej krawiędzi nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Kaługa”
Ziemia54°32′N 36°16′E/54,533333 36,266667
Strona internetowa

Kaługa (ros. Калу́га) – miasto w Rosji, stolica obwodu kałuskiego.

Miasto położone jest na południowy zachód od Moskwy, nad rzeką Oką. Liczy około 343 tys. mieszkańców (2015).

Historia

Miejscowość została po raz pierwszy wzmiankowana w 1371 roku w liście litewskiego księcia Olgierda do patriarchy Konstantynopola. W XIV wieku Kaługa wchodziła w skład tzw. Księstw Wierchowskich. Księstwa te na przełomie XV i XVI wieku stanowiły przedmiot sporu pomiędzy Wielkim Księstwem Litewskim i Wielkim Księstwem Moskiewskim. Za panowania Iwana III miejscowość była umocniona ze względu na jej położenie na granicy Księstwa moskiewskiego. Zimą 1606-1607 po opowiedzeniu się za władzą Dymitra Samozwańca Kaługa wytrzymała czteromiesięczne moskiewskie oblężenie. Po śmierci Dymitra, mieszkańcy byli jednymi z pierwszych, którzy opowiedzieli się za Dymitrem Samozwańcem II. Podczas wojny moskiewskiej w 1613 roku w rejon Kaługi dotarły oddziały Rzeczypospolitej pod dowództwem hetmana kozackiego Piotra Konaszewicza-Sahajdacznego. W drugiej połowie XVII wieku w Kałudze zaczęła się rozwijać produkcja metalu i w mieście pojawia się jedna z pierwszych odlewni żelaza w Rosji. Od XVIII wieku Kaługa była miejscem zsyłek osób uznanych za wrogów Rosji. W latach 1767 - 1772 więzieni w Kałudze byli biskup Kajetan Sołtyk wraz z trzema senatorami hetmanem polnym koronnym Wacławem Rzewuskim, jego synem, posłem podolskim Sewerynem Rzewuskim oraz biskupem kijowskim Józefem Załuskim. Więziony tu był także chan tatarski Şahin Girej i Imam Szamil[1]. W 1796 Kaługa została stolicą guberni[1]. W XIX wieku z powodu ominięcia jej przez kolej zaczęła podupadać. Od 12 października do 30 grudnia 1941 roku, miasto było okupowane przez wojska niemieckie. Gwałtowny rozwój miasta rozpoczął się dopiero w połowie XX wieku, ponieważ wcześniej był to niewiele znaczący prowincjonalny ośrodek.

Jednym z najsłynniejszych mieszkańców miasta był syn polskiego zesłańca, Konstantin Ciołkowski – przez wielu uważany za ojca teorii technologii silników i wyrzutni rakietowych.

Zsyłki Polaków

Radzieckie koszary w tym mieście były pierwszym etapem docelowym żołnierzy AK obwodów wileńskiego i nowogródzkiego po zdradzieckim aresztowaniu ich oddziałów w okolicach Wilna w czerwcu 1944 roku. Akcja wojskowa Armii CzerwonejBagration”, zmierzająca do przełamania niemieckiej linii obrony na froncie zachodnim ich teatru działań wojennych, doprowadziła do rozpoczęcia przez AK akcji „Burza”. Skutkiem tego oddziały leśne i miejskie AK podjęły się akcji zbrojnych na tyłach niemieckich i opanowania Wilna. Efektem tego była koncentracja oddziałów w miejscach znanych dowódcom radzieckim, po przełamaniu obrony niemieckiej, Rosjanie, łamiąc porozumienia z polskim dowództwem, otoczyli i aresztowali polskie oddziały AK. Wstępnym obozem przejściowym żołnierzy były Miedniki Królewskie – duże centrum kolejowe. Początkowo usiłowano większość zwykłych żołnierzy namówić do wstąpienia do oddziałów dywizji gen. Berlinga. Po masowej odmowie i wcześniejszej wywózce wyższych oficerów, Sowieci wywieźli tysiące żołnierzy w głąb Rosji. Głównym punktem zbiorczym wywózki była Kaługa. W kałuskich koszarach polskich jeńców „wcielono” do tzw. zapasowych pułków piechoty (zapasnoj strielkowyj połki), jako „element niepewny”. Po dłuższym postoju w Kałudze, jeńców przetransportowano w głębokie lasy do wyrębu drzewa.

W obozie przebywali między innymi Henryk Czyż, Bolesław Hebrowski, Stanisław Jasiukiewicz, Stanisław Lenartowicz, Bernard Ładysz.

Galeria

Miasta partnerskie

  1. a b Kaługa - Encyklopedia PWN - źródło wiarygodnej i rzetelnej wiedzy [online], encyklopedia.pwn.pl [dostęp 2018-06-19] (pol.).