Samodzielna Kompania Grenadierów

Samodzielna Kompania Grenadierów – polska jednostka specjalna z okresu II wojny światowej.

Historia

Formowanie Samodzielnej Kompanii Grenadierów rozpoczęto w lutym 1943 r. Jej przeznaczeniem było prowadzenie działań dywersyjnych na obszarze Francji we współpracy z Polską Organizacją Walki o Niepodległość działającą we Francji pod kryptonimem "Monika" w ramach operacji "Plan Bardsea". Dowódcą został major dyplomowany Edmund "Zaręba" Galinat.

Jednostkę tworzono opierając się na zaciągu ochotniczym, preferowano rekrutów wywodzących się z Polonii francuskiej i polskich weteranów Legii Cudzoziemskiej. Zakwalifikowano również dużą grupę Polaków zbiegłych z szeregów Wehrmachtu.

26 lutego 1943 roku formacja rozpoczęła szkolenie. Żołnierze ukończyli miesięczny kurs dywersji (analogiczny do szkolenia cichociemnych), następnie przeszkolenie spadochronowe oraz szkolenie zespołowe. Oficjalnie jednostkę powołano do życia rozkazem Naczelnego Wodza z dnia 4 sierpnia 1943. 20 grudnia 1943 roku dowództwo jednostki przejął mjr Stefan Szymanowski.

Spadochroniarze mieli być desantowani w rejonie Douai-Valenciennes, tam połączyć się z grupami bojowymi POWN, zniszczyć wybrane cele a następnie przejść do działań partyzanckich. W kwietniu i maju 1944 r. na teren Francji zrzucono oficerów zewnętrznej służby wywiadowczej pod dowództwem kapitana Władysława "Tygrysa" Ważnego którzy zajęli się przygotowaniem siatki terenowej oraz zapewnieniem broni i materiałów wybuchowych. Akcję ostatecznie odwołano z powodu dobrych postępów wojsk alianckich we Francji. Wysunięta przez polskie dowództwo propozycja użycia jednostki do wsparcia powstania warszawskiego spotkała się z odmową.

7 września 1944 r. grupa bojowa "K" została wcielona do 1 Samodzielnej Brygady Spadochronowej.

Część grupy bojowej "S" odkomenderowana została do amerykańskiego ośrodka szkoleniowego jednostek specjalnych, którego komendantem został major Szymanowski. Żołnierze ci wzięli potem udział w operacjach na terenie Niemiec wraz z amerykańskimi siłami specjalnymi. Jeden pluton grupy bojowej "S", dowodzony przez porucznika Zbigniewa Pierścianowskiego (który objął stanowisko ostatniego dowódcy Samodzielnej Kompanii Grenadierów) został odkomenderowany do Samodzielnego Wydziału Spraw Niemieckich, zaś pozostali żołnierze grupy "S" zostali wcieleni do 4 Dywizji Piechoty.

Organizacja

Początkowy etat kompanii wynosił 140 osób, został on powiększony do 182. Żołnierze mieli operować podzieleni na tzw. "piątki", w skład każdej z nich wchodzili:

• dowódca
• zastępca dowódcy
• miner
• strzelec wyborowy
• radiotelegrafista

W lutym 1944 r. oddział podzielono na dwie grupy. Grupa bojowa "K" (dowódca kapitan Karol Kowalski) skupiała Polaków związanych z Francją, zaś grupa bojowa "S" (dowódca porucznik Adolf Stępień- we wrześniu 1939 oficer 2 Pułku Piechoty Legionów) uciekinierów z Wehrmachtu. W skład grupy "K" wchodziło ponadto 15 ochotników z Polonii amerykańskiej oraz 5 żołnierzy brytyjskich.

Umundurowanie

Grenadierzy nosili popielaty beret z orłem takim samym, jak w polskich oddziałach spadochronowych , błękitne patki z wiśniowymi wypustkami na kołnierzach, brytyjską odznakę "Special Force" naszywaną na prawe ramię oraz odznakę 1 Dywizji Grenadierów naszywaną na lewe ramię. Reszta wyposażenia była identyczna jak w brytyjskich jednostkach spadochronowych.

Bibliografia

• Grzegorz Korczyński, Polskie oddziały specjalne w II wojnie światowej, Wydawnictwo Bellona, Warszawa 2006, ISBN 83-11-10280-5
• Jerzy Murgrabia: Symbole wojskowe Polskich Sił Zbrojnych na zachodzie. Wydawnictwo bellona, 1990. ISBN 83-11-07825-4.brak strony w książce

Linki zewnętrzne

• Jan Lorys – Samodzielna Kompania Grenadierów, część 1
• Jan Lorys – Samodzielna Kompania Grenadierów, część 2
• Jan Lorys – Samodzielna Kompania Grenadierów, część 3