Piasek Wielki: Różnice pomiędzy wersjami
50,3683°N 20,7911°E/50,368333 20,791111| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m ilustracja, drobne techniczne |
m lit. |
||
| Linia 30: | Linia 30: | ||
== Historia == |
== Historia == |
||
[[File:Piasek Wielki. Pomnik poświęcony manifestacji chłopów.jpg|thumb|240px|Pomnik w Piasku |
[[File:Piasek Wielki. Pomnik poświęcony manifestacji chłopów.jpg|thumb|240px|Pomnik w Piasku Wielkim upamiętniający manifestację chłopską z 1933.]] |
||
W XV w. wieś była własnością rodu Melsztyńskich. W 1439 r. miała tu miejsce koncentracja wojsk [[husytyzm|husyckiej]] [[konfederacja|konfederacji]] [[Spytko III z Melsztyna|Spytka z Melsztyna]]. Konfederaci wyruszyli w kierunku [[Nowy Korczyn|Nowego Korczyna]], gdzie przebywał w tym czasie przeciwnik Spytka, biskup [[Zbigniew Oleśnicki (kardynał)|Zbigniew Oleśnicki]]. Oddziały husyckie zostały jednak pokonane w [[Bitwa pod Grotnikami|bitwie pod Grotnikami]]<ref>Jan Wiśniewski, ''Historyczny opis kościołów, zabytków i pamiątek w stopnickiem''. Kielce 2000, s. 196</ref>. |
W XV w. wieś była własnością rodu Melsztyńskich. W 1439 r. miała tu miejsce koncentracja wojsk [[husytyzm|husyckiej]] [[konfederacja|konfederacji]] [[Spytko III z Melsztyna|Spytka z Melsztyna]]. Konfederaci wyruszyli w kierunku [[Nowy Korczyn|Nowego Korczyna]], gdzie przebywał w tym czasie przeciwnik Spytka, biskup [[Zbigniew Oleśnicki (kardynał)|Zbigniew Oleśnicki]]. Oddziały husyckie zostały jednak pokonane w [[Bitwa pod Grotnikami|bitwie pod Grotnikami]]<ref>Jan Wiśniewski, ''Historyczny opis kościołów, zabytków i pamiątek w stopnickiem''. Kielce 2000, s. 196</ref>. |
||
Wersja z 21:24, 12 wrz 2016
| Artykuł |
50°22'06"N 20°47'28"E |
|---|---|
| - błąd |
39 m |
| WD |
50°22'N, 20°47'E, 50°25'N, 20°51'E |
| - błąd |
2323 m |
| Odległość |
615 m |
| miejscowość | |
| |
| Państwo | świętokrzyskie |
|---|---|
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2003) |
508 |
| Strefa numeracyjna |
(+48) 41 |
| Tablice rejestracyjne |
TBU |
| SIMC |
0256231 |
Położenie na mapie brak  Brak mapy: świętokrzyskie | |
Położenie na mapie świata  | |
| 50,3683°N 20,7911°E/50,368333 20,791111
| |
Piasek Wielki – wieś w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie buskim, w gminie Nowy Korczyn[1].
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa kieleckiego.
Historia
W XV w. wieś była własnością rodu Melsztyńskich. W 1439 r. miała tu miejsce koncentracja wojsk husyckiej konfederacji Spytka z Melsztyna. Konfederaci wyruszyli w kierunku Nowego Korczyna, gdzie przebywał w tym czasie przeciwnik Spytka, biskup Zbigniew Oleśnicki. Oddziały husyckie zostały jednak pokonane w bitwie pod Grotnikami[2].
W latach 1563–1573 miejscowość związana z działalnością Braci Polskich[3].
W latach 30. XX w. w Piasku dochodziło do rozruchów chłopskich. 7 lutego 1933 r. mieszkańcy wsi odparli atak urzędników skarbowych i policji, którzy przybyli z zamiarem zajęcia „czego się da” na poczet niezapłaconych podatków. 3 września 1933 r. na wiecu z okazji dożynek, w którym uczestniczył Wincenty Witos, zgromadziło się ok. 10 tys. osób. Doszło do wystąpień antyrządowych. Podczas rozruchów jeden z rolników ze wsi Młyny zginął, a kilku innych zostało rannych[4].
W czasie kampanii wrześniowej w 1939 r. Piasek Wielki znalazł się na trasie przemarszu wycofującej się Armii „Kraków”. We wsi kwaterował wówczas 5 Pułk Strzelców Konnych, dowodzony przez płk Kazimierza Kosiarskiego.
Zabytki
- Kościół pw. św. Katarzyny Aleksandryjskiej wybudowany ok. 1340 r. i przebudowany w XIX wieku; w latach 1558–1590 pełnił funkcję zboru najpierw kalwińskiego, a później ariańskiego, oddany kościołowi katolickiemu i konsekrowany ponownie w 1595 r.; w latach 1898–1902 kościół, który w XIX w. popadł w ruinę, odnowiono i przebudowano w stylu neogotyckim. Świątynia składa się z jednej nawy oraz węższego i niższego od niej, wielobocznie zamkniętego prezbiterium; z prezbiterium do zakrystii prowadzi gotycko-renesansowy portal z herbami Jastrzębiec i Warnia – dziedzica Piasku, Mikołaja Gnoińskiego; wyposażenie kościoła pochodzi z XIX w.; ołtarz główny przeniesiono z kieleckiej świątyni św. Wojciecha. W 1956 r. kościół został wpisany do rejestru zabytków nieruchomych (nr rej.: A.55 z 22.12.1956 i z 22.06.1967)[5].
- Cmentarz parafialny (nr rej.: A.56 z 9.08.1992)[5].
Osoby związane z miejscowością
- Józef Grudzień – polski bokser, mistrz i wicemistrz olimpijski urodził się 1 kwietnia 1939 r. w Piasku Wielkim.
Zobacz też
- ↑ Główny Urząd Statystyczny: Rejestr TERYT. [dostęp 2013-02-24].
- ↑ Jan Wiśniewski, Historyczny opis kościołów, zabytków i pamiątek w stopnickiem. Kielce 2000, s. 196
- ↑ Józef Szymański, Szlakiem Braci Polskich. Przewodnik turystyczny po Kielecczyźnie., Kielce 1962, s.152
- ↑ Stanisław Giza. Kalendarz wydarzeń historii ruchu ludowego 1895-1965. Warszawa 1967, s. 120.
- ↑ a b Rejestr zabytków nieruchomych – województwo świętokrzyskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023, s. 3 [dostęp 2015-10-09].
Bibliografia
- Michał Jurecki, "Ponidzie. W świętokrzyskim stepie", Kraków 2004, ISBN 83-89676-16-8
- Maria i Przemysław Plichowie, "Ponidzie. Szlaki turystyczne", Warszawa 1985
- Władysław Steblik, Armia "Kraków" 1939, wyd. II, Warszawa 1989.
- Kalendarz świętokrzyski 2005. Z dnia na dzień przez stulecia. Kielce 2004.
- Siedziba gminy: Nowy Korczyn
